Sıfatlarda küçültme konu anlatımı. Küçültme ekleri ile sıfatların anlamlarının değişimine örnek cümleler ile konu anlatımı
Sıfatlar, kimi eklerle anlam yönünden değişikliğe uğrayabilirler. Küçültme ekleri dediğimz eklerle sıfatların anlamlarında azalma, küçülme kimi kez de okşama belirmekte ve bu birlikte kullanıldığı adı da etkilemektedir. Yani sıfatın anlamındaki azalma ya da küçülme, adın niteliğinin azalmasına da yol açmaktadır. Bu durum görev bakımından sıfatı etkilememektedir.
Türkiye Türkçesinde sıfatlarda küçültme -cik, -ce, -sı, -msı. -mtırak, -rak ekleriyle yapılır: “kısacık yol” tanımlamasından “kısa” olan yolun daha kısaldığını anlıyoruz. Bu görevle kullanılan küçültme ekleri, eklendikleri sıfatların taşıdıkları niteliklerin azaldığını gösterirler. Bu ekler çoğu kez üst üste getirilir ve sözcüğe verdikleri anlamı pekiştirirler: ufacıcık, büyükçecik, ya-kıncacık gibi.
Yukarıda saydığımız ekler, Türkiye Türkçesinde bol ve çok işlek nitelikteki küçültme sıfatları yapmakta kullanılmaktadır. Ancak -rak eki bugün eskisi kadar işlek bir ek değildir. Sayılı örnekleri olan bu ek ufarak, küçürek, azrak gibi kimi sözcükler de küçültme anlamının yanında, benzerlik, gibilik anlamlan da taşıyarak yaşamaktadır. Eski kaynaklarda eskirek, tatlurak, yaîışırak gibi pek çok sıfatla birlikte kullanılmıştır.
Küçültme sıfatlarında küçültme anlamının yanı sıra sevgi, okşama gibi birtakım duygusal anlamlar da vardır; küçücük bir kuzu, minicik eller, ufacık bir çocuk gibi.
Türkçede sıfatların bu özelliğinin pek çok örneği vardır:
“Adil Bey bir yüksecik yer istedi.”
“Yol bizi bir ufacık kahveciğe götürdü.”
“Hiç unutmam, 1934 yılı sonbaharının serince bir akşam üstü idi.”
“Kırmızımsı bir tasarım nkfu.com için daha uygun olabilir.”
“…geçen ve morumsu olanların nereye kadar devam ettiği ve pembemsi olanların nerede bittiği…”
“Kar birden kalkar, aylardır mavimsi bir beyazlık alan dünya birden değişir…”
