Sinir sistemi hastalıkları nelerdir? Sinir sistemi hastalıkları ile ilgili olarak kısa kısa açıklamaların yer aldığı yazımız.
Sinir Hastalıkları sinir sistemindeki çeşitli organların uğradıkları bozukluklardan, bu organlara musallat olan mikroplardan ileri gelir. Hekimliğin sinir hastalıkları ile uğraşan koluna «nevroloji» (sinirbilim) denir. Son yüzyıl içinde bu hekimlik kolu büyük gelişmeler göstermiştir. Nevrolojinin kurulmasında en büyük adımı, XIX. yüzyıl sonlarında Fransız tıp bilgini Jean Martin Charcot (1825-1893) atmıştır. O zamana kadar, sinir hastalıklariyle psikiyatri (ruh hastalıkları bilimi) uğraşıyordu. Aslında her iki hekimlik kolu da sinir sistemiyle ilgiliyse de, psikiyatri, daha çok, şahısların ruhi belirtileriyle uğraşır, onların ruhi yapılışlarını, hasta ile çevrenin karşılıklı tepkilerini inceler. Nevroloji ise aynı sebeplerle devamlı olarak aynı organlarda meydana gelen belirli organik sinir bozukluklarını ele alır.
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonraki yıllarda ortaya konan bilgilerle bugün beyin tabanındaki boz çekirdekleri, orta beynin çalışmasını, vejetatif sistemi, yağ ve şekerli maddeler metabolizmasını, cinsel faaliyetleri, ter salgılanmasını, ısı düzenlenmesini yöneten sinir düzenlerini daha iyi öğrenmiş bulunuyoruz. Ayrıca, merkezî sinir sisteminin yapılışı üzerinde kimyasal çalışmalar, beyin kabuğundaki elektrik akımını gösteren elektroansefalogram araştırmaları, röntgen muayene usullerinin gelişmesi sinir hastalıklarını teşhis bakımından aydınlatıcı olmaktadır. Virüslü hastalıklar üzerinde buluşlar da sinir hekimliği bilgilerini zenginleştirmiştir.
Sinir sisteminin hastalıkları çok geniş bir konudur. Bozuklukların, iltihapların bulundukları kesimlere göre, şekilleri, belirtileri, tedavileri değişir.
Felçler, Parkinson hastalığı, Kore hastalığı hareketleri idare eden sinir sistemi bozukluklarıdır. Kol, bacak, yüz siniri iltihapları, felçleri ise çevre sinir sistemi hastalıklarıdır. Beyin zarının iltihabı demek olan menenjit, mikroplu bir hastalık olan çocuk felci, çeşitli sebeplerden ileri gelen sara da sinir sistemi hastalıklarının en önemlileridir. İsteri, nevrasteni, hipokondri gibi hastalıklar ise sinir bozukluğundan ileri gelir.
Beyin urları, beyin iltihapları, beyincik hastalıkları, omurilik hastalıkları gibi doğrudan doğruya sinir sistemi organlarının bozuklukları da vardır.
Bunların dışında kalan en önemli sinir sistemi hastalıkları şunlardır:
BEYİN SARSILMASI. — Başa bir şey vurulması, başın bir yere çarpması, ezilme, yaralanma olmadan da, beyinde sarsıntı yapabilir. Beyin sarsıntısının esas belirtisi şuur kaybı, ya da sersemlemedir. Nabız ağırlaşır, kusma olabilir. Hasta hafızasını kaybeder, hattâ kendisinin kim olduğunu bile unutur. Bu konu romanlarda, filimlerde çok işlenmiştir.
ZONA. — Sinir düğümlerinde virüslerden ileri gelen bir hastalıktır. Başta, çoğunlukla yüz ve göz sinirlerinde görülür, Genel olarak vücudun bir yarısında olur. Sinir kökünden yayılan şiddetli bir ağrı vardır. Ağrıdan sonra deride döküntüler başlar. Ateş de olabilir.
NEVRİT. — Bir sinirin iltihap, zehirli maddeler, çarpma, ezilme, yaralanma gibi sebeplerle hastalanmasıdır. Birden çok sinirin hastalanmasına «polinevrit» denir.
Sinirler, ya dıştan alınan (alkol, kurşun, arsenik), ya da vücutta oluşan (şeker hastalığı, gut, pellagra, beriberi sonucu) zehirlerle hastalanabilir.
Grip, difteri, beyin iltihabı, tetanoz, frengi, cüzam gibi ateşli hastalıklardan sonra da nevrit görülür.
Nevritte, sinirin iş gördüğü alanda hareket bozulur, kaslarda gevşek bir felç. sinirin yayıldığı bölgede his bozuklukları görülür. Hareket ve his bozukluğu ayrı ayrı veya beraber bulnabilir. Ağrı varclır.
YÜZ SİNİRİ FELCİ. — Yüz siniri yüzün bütün hareketlerini sağlar. Gözü kapatır, dudak ve yanak hareketlerini düzenler. Dilin 2/3 ön kısmının hissini temin eder.
Yüz siniri felcinde en çok görülen sebep soğuk almak, üşütmektir. Frengi, yaralanmalar, iltihaplar da yüz sinirinde nevrit yaparak felce sebep olabilir.
Felce uğrıyan tarafta yüz çizgileri silinir, hastanın yüzü sağlam tarafa doğru çarpılır. Felçli tarafta göz kapaklarının arası açılmıştır, göz dışarı fırlamış gibi görünür. Aynı tarafta alın çizgileri, kırışıklıklar kaybolmuştur. Hasta üfliyemez, ıslık çalamaz. Kulak çınlaması, ağrılar olabilir. Dilin ön kısmının tat alması kaybolur. Hasta tarafta ter ve tükürük salgısı azalır, gözleri yaşarır.
Hastalık genel olarak 3-4 haftada iyi olur. Ağır vakalarda iyileşme 2-3 ay kadar sürebilir. İyi tedavi görmezse yüz kaslarında gerilmeler olarak arıza kalabilir.
