Siroz nasıl bir hastalıktır? Siroz belirtileri nelerdir, tedavi yöntemleri, siroz hastalığı ile ilgili bilgi.
Siroz bir karaciğer hastalığıdır. Karaciğer dokusunun normal hücrelerinin kaybolarak bunların yerine nedbe dokusunun alması,bazı hücrelerde düzensiz çoğalan karaciğer hücrelerinin organda nodül adı verilen anormal şişliklere yol açması sonucunda, karaciğer yetmezliğine sebep olan bir hastalıktır. Çeşitli sebeplerle bu organın hücreleri harap olarak yerine sert bağ dokusu gelir. Karaciğerle ilgili organlardan dalak da büyür, sertleşir. Bu sertleşmeler sonucu birçok önemli damarlarda sıkışma olarak kan akımı bozulur, yavaşlar, karında su toplanması meydana gelir.
Siroz en çok 45-65 yaşlar arasında görülür. Erkeklerde kadınlardan 2-3 kat fazla raslanır. Hastalığın sebepleri çeşitlidir. Bu arada, fosfor, arsenik, karbon tetraklorür gibi zehirler siroz yapabilir. Çok defa karaciğere zehir etkisi yapan maddenin ne olduğu bilinemez. Alkol belli başlı sebeplerden biridir. Sıtma, bağırsak hastalıkları sirozun oluşunu kolaylaştırır. Frenginin, eskiden geçirilmiş karaciğer iltihaplarının, sarılığın rolü olduğu da söylenebilir. Sirozun en önemli sebeplerinden biri de besi yetersizliğidir. Hele et, süt, yumurta, peynir gibi proteinli maddelerden yoksun bir beslenme karaciğeri siroza hazırlar.
Alkole bağlı gelişen siroz haricinde karaciğer içindeki öd salgılarındaki bozukluklarla birlikte bulunabilir. Siroz;sağ kalpteki bazı hastalıklara bağlı olarak gelişen kardiak siroz ve çeşitli etkenlere bağlı olarak gelişen portnekrtik siroz sayılabilir. Siroz vakalarında karaciğer hücrelerinin sürekli kaybedilmesi sonucunda gelişen karaciğer yetmezliğine bağlı olarak sarılık, asit, ödem, sinir sistemi bozuklukları, aşırı zayıflama sonucunda ölüm olabilir. Karaciğerde gelişen nedbe dokusu, karaciğerdeki kan dolaşımını bozar ve engeller. Karaciğer işlevinin bozulması, damar sistemindeki basıncın artması, hastanın kanında asit sıvısı denilen sıvının birikmesine neden olur. Fazla miktarda biriken asit sıvısı hastanın karnının şişmesine yol açar.
Alkolik siroz: En sık rastlanan siroz tipidir. Uzun süre yüksek miktarda alkol alan ve alkolün yanı sıra proteince zengin besinlerden uzak duran kişilerde bu tip siroz gelişebilir. Alkolü uzun ve yüksek miktarda almakla birlikte proteince zengin besinleri alan kişilerde risk azalır. Alkole bağlı sirozun başlangıcında karaciğer büyür, rengi sararır ve sertleşir. Karaciğer hücrelerinin hemen hemen tümü bozulur, sitoplazmalarında yağ birikir. Bu dönemde alkol kesilirse bozukluklar kaybolur, karaciğer kendini onarır. Hastalık ilerledikçe, karaciğerin normal hücreleri zamanla yerini nedbe dokusuna bırakır. Nedbe dokusu, çoğaldıkça karaciğer küçülür. Karaciğer hücreleri bir yandan kaybolurken, öte yandan da düzensiz çoğalırlar. Bunun sonucunda ise karaciğer dokusu içinde ve yüzeyinde nodül adı verilen anormal karaciğer dokusundan oluşmuş şişlikler ortaya çıkar.
Belirtileri — Başlangıçta gittikçe artan bir zayıflama ile iştahsızlık, bulantı, kusma görülür. Birkaç ay sonra hasta önce gaz, sonraları karında su toplanmasından ileri gelen karın dolgunluğundan şikayet eder. Kan kusmaları, ishal başlar. Ayrıca, karaciğer yetersizliği belirtileri de görülür: Hastalar zayıf, halsiz, ruhali bitkindir. Susuzluktan, ağrıdan şikayet eder. Hafif bir ateş vardır, gözlerde hafif sarılık başlamıştır. Deri kurudur, esnekliğini kaybetmiştir. Göğüste, karında genişlemiş damarlar görülür, ayaklar şişer.
Tedavi — Her şeyden önce, alkol yasak edilmelidir. Hasta dinlenmeli, et, balık, yumurta, süt, meyve, sebze gibi besinler yemelidir. Tedavi, hekim kontrolü altında, duruma göre verilecek ilaçlarla yapılır.
Siroz kesin olarak öldürücü bir hastalık değildir. Vaktinde teşhis edilip uygun bir tedavi gören siroz kısa zamanda iyi edilebilir.
