Suskunluk Sarmalı kuramı nedir, bu sarmala girmenin tehlikesi nedir, nasıl çıkılabilir? Suskunluk Sarmalının etkileri ve örnekleri.
Suskunluk Sarmalı Kuramı, çoğunluğun görüşünün bizimkinden farklı olduğuna inanırsak, görüşümüz hakkında sessiz kalmamızın daha muhtemel olduğunu belirtir.
Bir zamanlar, bir imparatora giden ve kendilerinin imparator için en güzel kıyafeti hazırladıklarını iddia eden iki dokumacı varmış. Kıyafetin bir de özelliği varmış – bu kıyafetler sadece akıllı insanlar tarafından görülebiliyormuş. Ancak gerçekte ortada hiçbir kıyafet yokmuş. Bununla birlikte, imparatorun üstünde hiçbir kıyafet olmamasına rağmen, imparatora bu durumu söylemeye hiç kimse cesaret edememiş. Bazı insanlar imparatora kıyafetlerin çok yakıştığını söyleyerek, tasarımını bile övmüşler.
Danimarkalı yazar Hans Christian Andersen tarafından yazılan bu ünlü masal, insanları konuşmak için cesaretlendiriyor. Neden kimse imparatorlarına yapılan bu açık aşağılama karşısında bir şey söylemedi?
Tarih boyunca bir yürüyüş yaparsak, bunun sayısız örneğini görüyoruz. Milyonlarca uygar Alman neden kitle katili için suç ortağı oldu? ABD ordusunun Basra Körfezi Savaşı’na katılmasına karşı çıkan Amerikalılar neden aniden değişti? Neden bazen bizim için düşünülemez olan şeyleri yapıyoruz?
Bu soruların cevabı Sessizlik Sarmal Teorisinde yatıyor.
Suskunluk Sarmalı Nedir?
Bir Alman siyaset bilimcisi olan Elisabeth Noelle-Neumann, o zamandan beri iletişim psikolojisi alanındaki en kapsamlı araştırılan teorilerden biri olduğu kanıtlanan Suskunluk Sarmalı teorisini önerdi.
Suskunluk Sarmalı teorisi, gruptaki çoğu insanın aynı görüşü benimsediğine, yani görüşümüzün algılanan çoğunluk görüşüne uygun olduğuna inanırsak, fikirlerimizi başkalarına iletmeye daha istekli olduğumuzu belirtir. Öte yandan, görüşümüzün algılanan çoğunluk görüşünden farklı olduğunu düşünürsek, düşündüğümüz şey hakkında sessiz kalmamız daha olasıdır.
Neden Susuyoruz?
Noelle-Neumann, hepimizin dışlanmaktan korktuğuna inanıyor. Başkaları tarafından kabul edildiğini ve saygı duyulduğunu hissetmek istiyoruz, bu da bizi en azından dışarıdan başkalarıyla aynı fikirde hissettiriyor.
Noelle-Neumann’ın yarı-istatistiksel organ olarak adlandırdığı, çevreyi araştırmamıza ve ‘görüş iklimini’ ölçmemize yardımcı olan altıncı bir hissimiz var. Diğer insanların ne düşündüğünü anlamamıza yardımcı olur ve bu nedenle hakim görüş hakkında bir fikir verir. Çoğunluk görüşüne ilişkin algımız doğru olsa da olmasa da, kendi görüşlerimizi ve davranışlarımızı değiştirir, bu nedenle en azından çoğunluk görüşünü paylaştığımız ve “uyum sağladığımızı” görürüz. Sonunda, tek yapmak istediğimiz “doğru” görüşe sahip olmadığından dolayı dışlanmaktan kaçınmak.
Bu nedenle, kendi görüşümüz ile algılanan çoğunluk görüşü arasındaki boşluk ne kadar büyük olursa, görüşümüzü ifade etme şansımız o kadar az olur.
Giderek daha fazla insan algılanan çoğunluk görüşü lehine konuştukça, ivme kazanarak gerçekte olduğundan daha büyük görünmesini sağlayarak, görüşlerimiz daha da değişir.
Farklı görüşlere sahip insanların sayısı giderek azalır; nihayetinde, düşüncelerini ifade eden kişiler algılanan çoğunluk görüşüyle mutabık kalanlardır.
Bunun sonucu, algılanan çoğunluk fikrinin gerçekten çoğunluk görüşü haline gelmesidir.
Azınlık görüşüne sahip bir kişi, sarmala konuşma istekliliğinin geniş ucunda başlar, ancak izolasyon korkusundan dolayı yavaşça aşağı doğru sürüklenir ve sonunda sessiz kalır. Daha geniş bir düzeyde, bu spiral, farklı görüşlerini ifade etmek isteyen insanların sayısını belirtmek için kullanılabilir, bu da sonunda sıfıra düşer.
Tehlikeleri Neler?
Suskunluk Sarmalının kökünde bulunan izolasyon, kendi başına tehlikelidir. İki sosyal psikolog olan Asch ve Milgram’ın deneyleri, tecrit korkusunun bireyler üzerindeki etkisiyle ilgili şok edici sonuçlar gösterdi. Diğer çoğu insanın bu cevabı seçtiğini bilselerdi, insanların açık bir şekilde yanlış bir cevaba uyacağını bulmuşlardır. Bir kişinin izole edilmekten kaçınma ihtiyacı, kendi yargısına göre önceliklidir. Tecrit, toplum tarafından uymayı reddeden insanları cezalandırmak için kullanılan bir silahtır.
Sormamız gereken önemli bir soru şudur: Çoğunluk düşüncesi gerçekten çoğu insanın kabul ettiği fikir miydi? Suskunluk Sarmalı çalışırken, hız kazanan ve çoğunluk görüşüymüş gibi görünen fikir aslında baskın fikir olmayabilir. Korkularımız ve görüşlerimiz hakkında konuşamamamız, azınlık görüşünü, daha geniş bir düzeyde sosyal bir norm haline gelen çoğunluk görüşüne benzetmektedir.
Bu genel olarak sağlıksızdır, ancak önemli kararların alınması gereken durumlarda çok zararlı olur. Örneğin, bir iş organizasyonunda, çalışanlar üst yönetimin aldığı bazı kararlarla hoşnutsuzluklarını ifade etmekten korkabilir ve sessizlikleri hata yapılmasına neden olabilir.
Suskunluk Sarmalı teorisi oldukça şiddetli de olabilir. Hepimiz bir azınlık siyasi partisinin bir zamanlar bir toplum üzerinde nasıl mutlak kontrol edindiğini ve yıkıma neden olduğunu biliyoruz, çünkü nüfusun büyük bir kısmı muhalefetini ifade etmekte isteksizdi. Evet, çoğu Alman’ın soykırım ve savaşa yol açan korkunç kararlara karşı konuşamadığı Nazi Almanya’sından bahsediyorum.
Bu şu soruyu akla getiriyor: milyonlarca insan böyle bir barbarlıkta nasıl yan yana? Cevap iki kelimeyle yatmaktadır: Kitle İletişim Araçları.
Kitle İletişim Araçları Sarmalı Nasıl Besler?
Kitle iletişim araçlarının zihinlerimiz üzerindeki etkisi bir sır değildir; bildiğimiz hemen hemen her şey medya aracılığıyla edindiğimiz bilgilerden geliyor. Buna, dünyayı gördüğümüz ‘pencere’ denebilir ve bize gördüğümüz karmaşık ve düzensiz resim hakkında nasıl hissetmemiz gerektiğini öğretir. Suskunluk Sarmalı bağlamında kitle iletişim araçları algılarımızı ve dolayısıyla görüş ortamımızı bizde propaganda yoluyla şekillendirir. Dahası, çoğunluk fikrini algılamamızı dikte etmek için “en” ve “çoğu” gibi kelimeler kullanır.
Hitler, Nazi Almanya’sında, insanların zihninde Yahudilere karşı nefret uyandırmaya çalışan Propaganda Bakanlığı’nı kurdu. Yahudi topluluğuna saldırmak ve Almanların zihinlerine korku aşılamak için radyo propagandası, posterler, filmler ve çizgi filmler kullandı. Almanların karşılaştığı her sorunu, Alman toplumuna zararlı olduğu şeklinde tasvir edilen Yahudileri yok etmeyle çözme sözü verdi. Amacı, kamuoyunu manipüle etmek için mümkün olan en fazla sayıda insanın desteğini yakalamaktı.
Almanlar kendilerini, devlete uymak ve çevrelerindeki hızla artan konformistlerle aynı fikirde olmak için muazzam bir psikolojik baskı altında buldular.
Bir Örnek Daha
Suskunluk Sarmalı’nın siyasi etkisi, Basra Körfezi Savaşı sırasında da görüldü. 1991’de Amerika kendisini Saddam Hussain’in Irak’la komşusu Kuveyt arasında silahlı bir çatışmanın ortasında bulduğunda, birçok Amerikalı başlangıçta savaştan kaçınmak istedi ve bu nedenle ABD ordusunun katılımından memnun değildi. Ancak, çok geçmeden, insanların düşüncelerinde ABD ordusunun güç kullanımını desteklemeye doğru hızlı bir değişim oldu.
Bu değişimin açıklaması, Suskunluk Sarmalı teorisinde ve kitle iletişim araçlarının onu ilerletmedeki rolüdür. Savaşın sürekli canlı yayınını ve alternatif görüşlerin sınırlı bir şekilde gösterilmesini sağlayarak, konunun kısıtlı medya kapsamı sağlandı. Mutsuz Amerikalılar protesto etmek için sokaklara döküldüğünde bile, medya bunu göstermemeyi seçti, böylece muhalefetin etkisini engelledi ve karşıt Amerikalıların kendileri gibi daha fazla insanla tanışma şansını azalttı. Medya ayrıca vatanseverliği, herhangi bir muhalefeti olumsuz olarak gösterecek şekilde teşvik etti.
Nerede olursak olalım ve ne yaparsak yapalım, bu sarmalla karşılaşırız ve bildiğimizden daha sık etkileniriz. Bununla birlikte, Suskunluk Sarmalı, kaçmak zor olsa da kırılmaz değildir. Sonuçta, ayağa kalkıp şunu söylemek için sadece Andersen’nin masalındaki gibi bir çocuğa ihtiyacımız var: “Kral Çıplak!”
