Tik nedir? Tik neden meydana gelir, nasıl oluşur? Alışkanlıktan meydana gelen tikler ve bu tiklerin tedavi yöntemleri hakkında temel bilgiler.
Tik; Bir kimsenin elinde olmadan, ikide bir, göz kırpması, omuz oynatması gibi hareketlere tik denir. Sinirle, ruhla ilgili bir bozukluktur. Kasların böyle birdenbire kasılmasında bilinçaltı etkenlerin de büyük yeri vardır. Her hangi bir iltihaplı hastalıktan ileri gelmiş de olabilir.
Tiklerin çeşitli sebepleri arasında şunları da sayabiliriz:
- ***Dudaklardaki çatlaklar, yarıklar, yüzdeki egzamalar, diş bozuklukları, sık sık nezle oluş, sinirlerin irkilmesinden dolayı, yüzdeki tiklere yol açabilir.
- ***Başa uymayan bir şapka, boynu sıkan bir yaka, dar bir elbise, vücudun bu kesimlerinde istem dışı hareketler doğurur, bunlar zamanla alışkanlık haline gelerek yerleşip kalır.
- ***Unutkanlık, dalgınlık gibi bazı ruhi haller, beden ve zihin yorgunlukları da çeşitli tikler doğurur.
- ***Cinsel organlardaki bozukluklar, şaşılık, bademcikler, gözlük ihtiyacı da tik yaratabilir.
- ***Birçok ruhi hastalıklardan, uyardıkları tepkilere göre, çeşitli tikler ortaya çıkar.
Tikte kasılma ne kadar şiddetli olursa nöbet o kadar seyrek gelir. Zorla önlenmeye çalışılan bir tik sonradan daha şiddetli gelir. Heyecan, üzüntü, sıkılma, beklenmedik bir olay tiklerin arasını açarsa da şiddetini artırır.
Tiklerin çoğu yüzde, boyunda olur. Vücudun başka yerlerinde tike pek seyrek rastlanır. Yüzde görülen tiklerin başlıcaları göz kapaklarının sık sık açılıp kapanması, seğirir gibi olması, ağzın büzülmesi, dudakların dışarı uzatılışı, dudakları ısırma, emme, birdenbire gülme, ıslık çalma gibi hallerdir.
Alışkanlıktan Doğan Tikler
Çocukların, taklit merakları dolayısıyla yaptıkları bazı hareketler vardır ki bunlar zamanla yerleşir, tik halini alır. Bunu önlemenin çaresi, sanıldığı gibi, çocuğa bu hareketi yapmayı yasak etmek değildir. Kimi ana-baba bunu en kestirme, en kesin yol olarak görüp, çocuklarını yaptıkları taklitlerden anlamsız, gereksiz hareketlerden azarla, dayakla vazgeçirmek yoluna giderler. Bu çok sakat bir usuldür.
Çocukları, gide gide bir tik haline gelebilecek alışkanlıklardan kurtarmanın ilk şartı, bunları henüz yerleşmeden önlemektir. Diyelim çocuk, babasının sigara içmesini taklit ederek, kalemini ağzına götürüp sigara içer gibi yapıyor. Bunu önlemek için çocuğu azarlıyacak, dövecek yerde, bu hareketin ona hiç yakışmadığını, tatlı bir dille söylemek daha olumlu bir sonuç verir.
Alışkanlıktan ileri gelen tikler istemle önlenebilirse de sinir bozukluklarından, ruh hastalıklarından, bilinçaltı kaynaklardan doğan tiklerden korunmanın kesin bir çaresi yoktur. Tedavi için de ilk yapılacak iş vücuttaki iltihap kaynaklarını, sinir irkilmelerinin sebeplerini ortadan kaldırmak, bilinçaltında kapalı kalmış istekleri meydana çıkarıp ruhi tedaviyle iyi etmektir. Şaşılık, iyi görememek, bademcik, cinsel organ bozuklukları gibi sebeplerden ileri gelen tiklerde de bu bozuklukları iyi etmek gerekir. Bunların yanı sıra hasta iyi beslenmeli, dinlenmelidir. Masaj, ılık duş, elektrik tedavisi de faydalı sonuçlar verebilir. Ayrıca, sinir hastalıklarının tedavisinde kullanılan bazı ilâçlar tik tedavisinde de yararlı olur. Hastalar sıcak, heyecan, şaşırma, sinir irkilmesi gibi, tiki artıran sebeplerden kaçınmalıdırlar.
