Türkiye’de heykelcilik nasıldır? Türkiye’de heykelciliğin tarihi, gelişimi, özellikleri, hakkında bilgi.
Türkiye’de Batı anlamında ilk heykel çalışmaları Osman Hamdi Bey’in çabalarıyla 1883’te açılan Sanayii Nefise Mektebi’nde başladı. Roma’da heykel alanında öğrenim gören Yervant Osgan Efendi (1855-1914), yurda dönüşünde Osman Hamdi Bey’in isteği üzerine Sanayii Nefise’ de heykel dalında ilk hoca ve aynı kuruluşun ilk müdür yardımcısı oldu. İhsan Ozsoy (1867-1944) da ilk öğrencisiydi. Daha sonra İsa Behzat (1875-1916) da heykel çalışmalarına katıldı. İlk iki Türk heykelcisine ait birkaç eser İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’ndedir. Daha sonra yetişen sanatçılar arasında M. Mahir Tomruk (1885-1937) sayılabilir. Sözü edilmeye değer bir başka heykel sanatçısı da Nijad Sirel’dir (1897-1959). Almanya’da yaptığı heykel eğitiminden sonra Akademi’ de müdürlüğe kadar yükselmiştir. Bir sonraki kuşak içinde yer alan Hadi Bara (1906-1971), disiplinli çalışmasıyla dikkati çeken bir sanatçıdır. Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte heykel sanatına verilen önem de giderek arttı. Atatürk’ ün desteğiyle yurdumuzun birçok kenti anıtsal heykellerle süslendi. Yabancı heykelcilerin yanında Atatürk döneminde birçok Türk heykelci de anıtsal heykellerden örnekler yaptılar. 1931′ de Kenan Yontuç, Çorum ve Edirne Atatürk anıtlarını, 1932’de Rahip Aşir Acudoğlu, Menemen-Kubilay Anıtı’nı, 1934’te Kenan Yontuç, Silifke Atatürk Anıtı’nı; 1937’de Hadi Bara, İstanbul-Harbiye Atatürk Anıtı’nı yaptılar. 1936’da Hadi Bara ile Zühtü Müridoğlu’nun ortak eseri olan İstanbul-Beşiktaş’taki Barbaros Anıtı dikkate değer bir grup heykel çalışmasıdır. Çoğu Sanayi-i Nefise Mektebi’nden yetişmiş olan heykelciler, daha sonra Akademi’ den yetişen öğrencilerin hocası oldular. Nusret Suman (1905-1978), Zühtü Müridoğlu (1906-1992), Sabiha Bengütaş (1910) bunlar arasında sayılabilir, daha sonraki heykelciler arasında şu adlar sıralanabilir: Şadi Çalık (1917 -1979), Hüseyin Gezer (1920), İlhan Koman (1921-1986), Hakkı Atamulu (1912) ve Yavuz Gürey (1912). Hüseyin Gezer’in Eskişehir Atatürk Anıtı (1963), Edremit Atatürk Anıtı (1963), Ankara ODTÜ Atatürk Anıtı (1966) ve TBMM önüne dikilen dev Atatürk Anıtı önemli çalışmaları arasındadır. 1950’den sonra Akademi’den yetişen yeni kuşak içinde Kuzgun Acar (1928-1976), ağaç, maden, tel örgü gibi malzemeleri kullanarak soyut heykel alanında yeni bir anlayış getirdi. Gürdal Duyar (1953) ise çalışmalarını büst alanında geliştirdi. Anıtlar üzerinde çalışan bir başka heykelci de Tamer Başoğlu’dur (1938). Ankara ODTÜ Kampüsü’nde bulunan beton malzemeyle oluşturduğu anıt dikkate değerdir. Günümüz sanatçıları arasında yer alanlardan şu adlar sıralanabilir: Ali Teoman Germaner, Metin Haseki, Koray Ariş, Namık Denizhan, Semahat Acuner, Muzaffer Ertoran, Haluk Tezonar, Tankut Öktem.
