Türkiye’nin denizlerinde yaşayan balıklar ile ilgili bilgiler. Kaç gruba ayrılır ve bu balıkların isimleri nelerdir?
Denizlerimizde yaşayan balıklan başlıca üç bölümde toplayabiliriz:
a) Yerli balıklar;
b) Geçici balıklar;
c) Gezici balıklar.
YERLİ BALIKLAR. — Denizlerimizde sürekli olarak yaşayan balıklardır. Balıkçılar bunlara «taş balığı» derler. Başlıca yerli balıklarımız şunlardır: Tekir, levrek, barbunya, karagöz, izmarit, gümüş, benekli kırlangıç, iskorpit, hani, mandagöz, kayabalığı.
GEÇİCİ BALIKLAR. — Göç dolayısıyla sularımıza gelen, ya da sularımızdan gelip geçen balıklardır. Başlıcaları sardalya, hamsi, orkinos, kılıç, uskumru, torik, palamut, istavrit, kolyos, lüfer, dülgerbalığı’dır.
Uskumrular, palamutlar eylül sonunda, torikler de aralıktan sonra Karadeniz’den istanbul Boğazı’na gelirler. Mart, nisan aylarında gene Karadeniz’e dönerler; güze kadar burada iyice beslenip semirirler. Palamutla torik çok tuzlu suda da, az tuzlu suda da yaşayamazlar. Onun için, Türkiye suları bu iki balık için en iyi ortamdır.
Hamsinin anayurdu Azak Denizi’dir. Ekim ayında Azak Denizi’nden çıkan hamsiler, güneye doğru ilerleyerek, Karadeniz kıyılarımıza inerler. İlkbaharda gene Azak Denizi’ne dönerler.
GEZİCİ BALIKLAR. — Soylarını üretmek, ya da beslenmek amacıyla, tatlısulara gidip, sonra gene kendi sularına dönen balıklardır. Başlıcaları mersin, ringa, yılanbahğı’dır. Levrek’le kayabalıkları da tatlısulara girerler.
Denizlerimizde yaşayan yassı balıkların en önemlileri pisi, kalkan, dilbalığı’ dır.
ÇEŞİTLİ DENİZ HAYVANLARI
Sularımızda yaşayan omurgasız deniz hayvanlarının başında ise ıstakoz’la. midye gelir. Bu sınıftan olan öbür hayvanların başlıcaları ise şunlardır: Kerevides, karides, yengeç, çalı karidesi, pavurya, ayıpavuryası, istiridye.
Ayrıca, Akdeniz Bölgesi’nde, Bodrum-Marmaris kıyılarında da bol miktarda sünger bulunur.
Yurdumuzun çeşitli kıyıları balık türleri bakımından çeşitli özellikler gösterirler. Buna dayanarak, balıklarımızı üç ayrı bölümde inceleyebiliriz:
Marmara Denizi. — Yurdumuzda avlanan balıkların çoğu Marmara Denizi ile Boğazlar’dan elde edilir. Bu bölgedeki balıkların ekonomik bakımdan en önemlileri palamut, uskumru, kolyos’ tur.
Karadeniz, Akdeniz. — Yurdumuzda tutulan balıkların üçte biri bu iki bölgeden sağlanır. Karadeniz balıklarının en önemlileri hamsi, kalkan, tirsi balıklarıdır. Akdeniz’de avlanan ekonomik bakımdan önemli balıklar ise kefal, sardalya, çipura’dır.
TATLI SU BALIKLARIMIZ
Yurdumuzdaki göllerden birçoğu verimli balık kaynaklarıdır. Başlıcaları Karadeniz havzasındaki Terkos, Bafra; Marmara havzasındaki Seydişehir, Beyşehir, Akşehir, Manyas, Ulubat, Eber; Manisa havzasındaki Merferik; Kars’taki Çıldır, Antakya’da Amik gölleridir. Ayrıca, Maraş çevresindeki Gölbaşı, Van Gölü ile çevresindeki göller de verimli balık yataklarıdır.
Yurdumuzdaki başlıca tatlısu balıkları şunlardır: Yayın, incibalığı, alabalık, tatlısu levreği, dere kayası, kızılkanat, yeşil sazan, akbalık, tatlısu kefalı, uzun levrek.
Denizde yaşayan balıklar arasında, yumurtlamak için tatlısulara girenler de vardır. Mersin, levrek, yılanbalığı bunlardandır.
