Yenidoğanın nörolojik özellikleri nelerdir? Yenidoğanın gelişimi, nörolojik gelişimi ve refleksleri hakkında bilgi.
Yenidoğanın Nörolojik Özellikleri
Yenidoğanın davranışları daima omurilik ve aşağı beyin merkezlerinden idare edilir. Soğuk ve ağrı verici uyarımlar yapıldığında kaslar fleksiyon ve ekstansiyon halinde kasılırlar. Bebek, acıkınca boynunu iki yana çevirip emme hareketleri yaparak ağlamaya başlar.
Yenidoğan bebekte beş duyu oldukça iyi gelişmiştir. Gözlerine parlak bir ışık tutulursa göz kırptığı görülür (pupilla refleksi). Birinci ay sonuna kadar ışığı izleyemez. İşitme duygusu doğumdan önce başlar. Gürültülü seslere karşı hareketle cevap verir. Tat alma ve koku alma duygusu da iyi gelişmiştir.
Normal doğan bir bebek, beslenme ve temizlenme zamanları dışında sürekli uyur. Acıkınca ve rahatsız edici ağrılı uyarımlarda ağlar. Zayıf ağlama, uykusuzluk normal kabul edilmemeli ve bebek iyi bir fizik muayeneden geçirilmelidir. Yenidoğanda öksürme, aksırma, esneme, hıçkırma, kendisini kasma ve gevşetme hareketleri, emme, yutma, koku alma, işitme, ve tat alma duyguları vardır. Yüzükoyun bırakılırsa karnını çekip pelvisini yükselterek dizleri üzerine yatar. Başını iki yana çevirebilir. Karnından kavrayarak aşağı sarkıtılırsa başı düşer, fakat diz ve dirsekleri hafif büküktür. Birçok ilkel refleksleri (tepkeleri) vardır:
1. Tonik Boyun Refleksi: Yenidoğan ağlamadığı zaman, sırtüstü dinlenme pozisyonunda başını bir tarafa çevirerek, o taraf kolunu uzatır ve ekseriya diğer kolu tarafındaki dizi fleksiyon halinde uzanır. Yüzükoyun yatırılırsa başını sağa ve sola çevirebilir. Buna tonik boyun refleksi denir. Bu refleks 3 cü aydan sonra kaybolur. Üç aylık bebekte boyun kontrolü başlar, önceleri kısa süreli sonra zamanla daha uzun süre rahatça başını tutar.
2. Moro Refleksi (Kucaklama Tepkesi): Bebek ani olarak sarsılırsa veya boynu ani sarsacak bir hareket yapılırsa, ya da kollarından tutulup kaldırılır sonra yatağına bırakılırsa bu refleks görülür. Kollarını hemen elleriyle birlikte açar ve kucaklama hareketini yaparak kollar birbirine yaklaşır. Normalde 4 cü ayda kaybolur. Bu refleks doğum travmasına bağlı humerus veya klavikula kırıklarında veya tek taraflı kas tonusunun azlığında asimetrik olur. Moro refleksi kas tonusunun bir göstergesidir.
3. Yakalama (Kavrama) Refleksi: Bebeğin el ayası uyarılırsa parmaklar kapanır. Eline parmakla dokunulursa yakalar ve öylece uyuyakalır. Bu refleks 3 aylıkken kaybolur.
4. Adımlama Refleksi: Bebek koltuklarından kavranılıp tutulursa adımlamaya başlar, bu refleks 3-4 haftalarda kaybolur.
5. Göz Kırpma Refleksi: Uyanık olduğu zaman herhangi bir uyarım yapılırsa gözünü kapar.
6. Kukla Gözü Refleksi: Başı hızla çevrilirse gözleri bu hareketi gecikerek izler. Bu refleks yalnız birkaç gün sürer.
7. Galant Refleksi: (Gövde bükülmesi) Lomber bölgeye parmakla yapılan bir uyarım gövdenin fleksiyonu ile sonlanır.
8. Ekstermite Yerleştirme Refleksi: Diz altından bacağı hafifçe bir masa kenarına dokundurulursa, bebek ayağını yükselterek masaya yerleştirir.
9. Arama Refleksi: Yanağına dokunulursa meme arar ve başını çevirir. Dudak ortasına dokunulursa ağzını açar.
10. Emme Refleksi: Küçük parmak ağzına sokulursa emme hareketleri başlar.
11. Plantar Refleks (Taban Refleksi): Tabana ve bacağına yapılan herhangi bir uyarım 5 günlükten 20 haftalığa kadar ekstansiyona sebep olur. Sonra ekstansiyoıı azalır yavaş yavaş fleksiyon belirmeye başlar, 2nci yaşta genellikle tam fleksiyon halinde cevap görülür.
12. Derin Tendon Refleksleri: Yenidoğanda pozitiftir. Yoksa serebral palsi vardır.
13. Karın Cildi Refleksi: % 78 oranında yenidoğanda vardır. Karın derisi üzeri çizilerek uyarılırsa karın kasları kasılır.
14. Landau Refleksi: Bebek yüzükoyun yatırılırsa sırtını gerer ve başını kaldırır. Sırtı konkav bir pozisyona girer. Bu normalde doğumun ilk günlerinde olmayabilir.
