Şeyh Bedreddin olarak bilinen Simavnalı Bedrettin hayatı ve eserleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı yazımız.
Simavnalı BEDRETTİN (1359 – 1420 Serez, Yunanistan)
XV. yüzyıl başlarında yaşamış Türk din bilginidir, mühim bir ihtilalin başında bulunmuştur. Babasının mesleği dolayısı ile «Simavna Kadısı Oğlu» adı ile tanınmıştır. (Bu Simavna’ nın Edirne yakınlarında eski bir kale olduğu sanılmaktadır).
Bedrettin yüksek tahsilini Konya ve Kahire’de yapmış, mantık, felsefe ve ilahiyat okumuştu. Bir aralık Tebriz’e gidip Timur’un huzurundaki mubahaselere katıldı. Bir zaman da Mısır Memlûkleri sarayında öğretmenlik etti. Sonra Anadolu ve Rumeli’ye gelip, etrafına müritler toplamak sureti ile, kesif bîr dini-siyasî faaliyete girişti. Edirne’de saltanat süren Yıldırım Bayezit’in oğlu Musa Çelebi’nin kazaskeri oldu. Böylece Osmanlı devletinin Avrupa’daki kısmında en yüksek dinî-kazaî mevkiye yükseldi. Bu arada Börklüce Mustafa adındaki en tanınmış müridi, Aydın ilinde etrafına büyük bir kalabalık topladı.
Şeyh Bedrettin’in bu faaliyeti Osmanlı topraklarında huzursuzluk uyandırmıştı, bunun üzerine Bedrettin, Edirne’den ayrılmak zorunda kaldı. Osmanlı tahtına geçen Çelebi Sultan Mehmet, Bedrettin taraftarlarını birkaç bozguna uğrattı, nihayet Bedrettin de ele geçirildi, Serez’de Padişah’ın huzuruna çıkarılarak muhakeme edildi. Mahkeme reisi Mevlâna Haydar’ın fetvası ile, 1420’de asıldı. Serez’de bulunan mezarı 1924’te İstanbul’a nekledilmıştir.
Bedrettin, islâmî ilimlerde ve bilhassa fıkıhta (İslâm hukuku) büyük bir bilgindi. Eserleri şunlardır: «Câmî’u’l-Fusûleyn», «Letâifu’l-lşârât», «Et-Teshîl», «Meserretu’l-Kulûb», «Varidat», «Nûru’l-Kulûb», «Ukuu-du’l-Cevâhir», «Çerâğu’l-Fütûh», «Hâşîye-i Fusûsu’l-Hikem»
