İlköğretimde rehberlik hizmetlerinin özellikleri, önemi nedir? KPSS İlköğretim rehberlik hizmetleri konu anlatımı.
İlköğretimde Rehberlik Hizmetleri
İlköğretim 6-14 yaş grubu için devlet tarafından sağlanan parasız ve zorunlu temel bir eğitimdir. İlköğretim, bir yandan çocuğun kendine yeter bir hale gelmesine bir yandan da ileride mesleğini belirlemesinde rol oynayabilecek bir üst öğrenime hazırlar.
Gerek yönlendirmenin isabetli olması gerekse bireyin tüm olarak gelişimine yardım için ilköğretim süresince öğrencinin tanınması ve onun kendini tanıyıp kabul etmesi gereklidir. Bir bakıma ilköğretim süresince verilecek olan rehberliğin amacı öğrencilerin kendilerini tanımalarını sağlamaktır.
Temel eğitim yıllarında öğretmen ve idarecilerin öğrencilerle ilgili gittikçe artan problemlerle başa çıkmaları, ailelerin bu dönemde çocuklarında meydana gelen gelişmelerin ileriki yılları ne şekilde etkileyeceğine ilişkin bilinçlenmeleri ve önleyici rehberlik anlayışının gerekliliği rehberlik hizmetlerinin ilköğretim kademelerindeki önemini ortaya koymaktadır. Yapılan araştırmalar özgüvenin gelişimi, kendini kabul, benlik tasarımı, içten denetim gibi kişiliğin çeşitli boyutlarının olumlu yönde gelişimi için ilköğretim çağının en iyi şekilde yaşanmasının gereğini ortaya koymaktadır. İlköğretim düzeyinde çocuğa düzgün konuşma, okuma ve yazma, özetleme, hesaplama gibi temel becerilerin kazandırılmasının yanı sıra, kişilik gelişimini kolaylaştıracak etkinliklere yer verilmesi de önemlidir. Bu nedenle rehberlik eğitimi kapsamında çocuklarda eğitim isteği uyandıracak bir sınıf ortamı oluşturulmasına yönelik etkinlikler geniş bir yer tutar. Öğrencilerin kişisel gelişimi ile ilgili olarak, çocuğun özgüven kazanmasında, olumlu bir benlik kavramı geliştirmesinde ve başkalarıyla dengeli ilişkiler içinde birlikte yaşamayı öğrenmesinde, böyle bir ortamın önemi büyüktür. İlköğretim rehberlik programında bireyin kendisini tanımasına yardımcı olan bilgi verme hizmeti yanında, çocuğun ileriki yıllarda yapacağı tercihlerine yön verecek olan eğitsel ve mesleki rehberlik etkinliklerinin de bulunması gerekmektedir. Eğitsel ve mesleki rehberlik faaliyetleri içerisinde şu etkinlikler yer alır; öğrenme güçlüğü olan çocukların belirlenmesi ve yönlendirilmesi, verimli çalışma yollarının tanıtılması, yeni ortama alıştırma, eğitim olanakları konusunda bilgilendirme, doğru kararlar almaya ve doğru tercihler yapmaya yardım, mesleklerin tanıtılması gibi hizmetleri içeren etkinlikler ilköğretim programı içerisinde yer alabilir.
İlköğretim II. kademe gelişimsel açısından erinlik dönemine rastlamaktadır. Bu dönemde yaşanan fizyolojik ve hormonel değişiklikler nedeniyle öğrencilerde yoğun bir uyum çabası gündeme gelir.
Bu dönemde karşılaşılan sorunlar ve öğretmenin yapabilecekleri
Çocuğun bedenindeki hızlı değişimlere ayak uydurması gerekmektedir. Bunun için öğretmenler, öğrencilere yaşanan değişimlerle ilgili bilgi verebilir. Gelişim dönemlerine özgü gelişim özelliklerini gösterme hızının bireye özgü olduğu ve cinsler arasında genel farklılıklar olabildiği anlatılabilir.
Hızlı büyümenin etkisiyle vücut koordinasyonunda meydana gelen yetersizlikler sakarca davranışlara neden olabilir. Bunların nedeni açıklanarak bu tür davranışlarla alay edilmesi engellenebilir.
Bu dönemde öğretmen, çocuğun kendi cinsi ve karşı cinsle çeşitli eğitsel ve sosyal etkinlikler içinde doyum verici ilişkiler kurmasına ortam yaratmalıdır. Böylece seksüel enerjinin sosyal yönden kabul edilen etkinliklere sarf edilmesi de sağlanacaktır.
Bu dönemde çocuk, karşı çıkışlar, huysuzluklar, psikolojik dalgalanmalar içerisindedir. Öğretmenler ve veliler işbirliği yaparak ona karşı sabırlı ve anlayışlı olmalıdır.
Yine bu dönemde çocuk, oburluk, dikkatsizlik ve her şeye boş verme, dramatik patlamalar, küstah konuşmalar, pis ve özensiz olma, ukalalık etme, öğünme, yüksek sesle (bağıra çağıra) konuşma, kuralları küçümseme gibi olumsuz özellikler ve davranışlar gösterebilir. Çocukla zıtlaşarak olumsuz davranışlar pekiştirilmemelidir.
