Yalta Konferansı nedir? Yalta Konferansı kimler arasında yapılmıştır, konferansın amacı ve konuları nelerdir, tarihçesi hakkında bilgi.
Yalta Konferansı
4-11 Şubat 1945’te II. Dünya Savaşı devam ederken Kırım’da bulunan Yalta’da’toplanan Konferans’a ABD Başkanı Roosavelt ile İngiliz Başkanı Churchill ve Rus lideri Stalin katılmıştır.
Bu buluşmada, Almanya mağlup edildikten sonra, bu ülkenin geleceği konusu görüşüldü. Yalta Konferansında Almanya’nın kesin mağlubiyete uğratılıp işgal edilmesi, Almanya ordularının dağıtılması ve askeri sanayinin yok edilmesi, savaş tazminatı alınması, savaş suçlularının cezalandırılması, Nazizmin ortadan kaldırılması ve Berlin’de kurulacak olan Kontrol Komisyonu’nun ülkeyi idare etmesi kararlaştırıldı.
II. Dünya Savaşı’nın sonlarında Kızıl Ordu doğudan, ABD ve müttefikleri batıdan Almanya içlerine doğru ilerlerken, taraflar arasında sürtüşmeler başlamıştı. Hangi bölgelerin kimin denetiminde olacağı ya da kimlerin nereleri kurtaracağı konusunda anlaşmazlıklar ortaya çıkmıştı. İşte hem bu anlaşmazlıkların bir çözüme bağlanması ve hem de savaş sonrası dünyasının ana çizgileriyle düzenlenmesi amacıyla SSCB’nin Yalta kentinde liderler düzeyinde bir konferans toplanmasına karar verildi.
Şubat 1945’te toplanan Yalta Konferansı’nda ABD’yi Roosevelt, İngiltere’yi Churchill ve SSCB’yi Stalin temsil ediyorlardı. Konferansla karara bağlanan konular arasında Almanya’nın savaş sonrasında silahsızlandırılması, Avrupa’nın etki alanlarının taraflarca belirlenmesi gibi hususların yanı sıra, Birleşmiş Milletler’in kurulması da kabul edildi ve Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin temel ilkeleri belirlendi.
Birleşmiş Milletler Hazırlık Konferansı’nın ABD’nin San Fransisco Kenti’nde yapılması kararlaştırıldı ve 1 Mart 1945 tarihinden önce Almanya’ya savaş açan ülkelerin bu toplantıya kurucu üye olarak katılabilecekleri ilkesi getirildi. (Türkiye bu nedenle 23 Şubat 1945’te Almanya’ya savaş açtı.)
Yalta Konferansı’nda Türkiye de geniş bir biçimde tartışma konusu oldu. Bazı hususlar henüz tam anlamıyla açıklanmamış olmakla birlikte, Konferans’ın 10 Şubat 1945’te yapılan 6. oturumunda Stalin, İstanbul ve Çanakkale Boğazları’na ilişkin Montreux Sözleşmesi’nin gözden geçirilmesini ve değiştirilmesini istedi. Ancak SSCB’nin de bu konuda somut ve ayrıntılı öneriler getirememesi ve inandırıcı gerekçeler sunamaması nedeniyle, konunun daha sonra toplanacak konferanslarda yeniden ele alınması ve bu konulardaki gelişmelerden Türkiye’nin de haberdar edilmesi kararlaştırıldı.
Yalta Konferansı Fransız İhtilali sonrası Avrupa’da düzeni tekrar kurmayı hedefleyen 1815 Viyana Kongresine benzememektedir.
