Alfa Lipoik Asit nedir, ne için kullanıır, hangi gıdalarda bulunur? Alfa Lipoik Asitin sağlık faydaları ve olası yan etkileri.
Alfa-lipoik asit, son yıllarda çok ilgi gördü. Vücutta güçlü bir antioksidan görevi gören organik bir bileşiktir. Vücudunuz doğal olarak alfa-lipoik asit üretir, ancak aynı zamanda çeşitli yiyeceklerde ve besin takviyesi olarak da bulunur.
Araştırmalar, kilo kaybı, diyabet ve diğer sağlık koşullarında rol oynayabileceğini göstermektedir. Ancak birçok kişi bunun etkili olup olmadığını merak ediyor.
Bu makale alfa-lipoik asidi, yararlarını, yan etkilerini ve önerilen dozu gözden geçirmektedir.
Kaynak: pixabay.com
Alfa-lipoik asit nedir?
Alfa-lipoik asit, tüm insan hücrelerinde bulunan organik bir bileşiktir. Enzimlerin besinleri enerjiye dönüştürmesine yardımcı olduğu mitokondrinin – hücrelerin güç merkezi olarak da bilinir – içinde yapılır. Dahası, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir.
Alfa-lipoik asit hem suda hem de yağda çözünür, bu da vücuttaki her hücre veya dokuda çalışmasını sağlar. Bu arada, diğer antioksidanların çoğu ya suda ya da yağda çözünür. Örneğin, C vitamini yalnızca suda çözünür, E vitamini ise yalnızca yağda çözünür.
Alfa-lipoik asidin antioksidan özellikleri, düşük kan şekeri seviyeleri, azalmış iltihaplanma, yavaşlamış cilt yaşlanması ve gelişmiş sinir fonksiyonu dahil olmak üzere çeşitli faydalarla ilişkilendirilmiştir. İnsanlar sadece küçük miktarlarda alfa-lipoik asit üretirler. Bu yüzden çoğu, alımlarını optimize etmek için belirli yiyeceklere veya takviyelere yöneliyor.
Kırmızı et ve sakatat gibi hayvansal ürünler harika alfa-lipoik asit kaynaklarıdır, ancak brokoli, domates, ıspanak ve Brüksel lahanası gibi bitkisel besinler de içerir.
Bununla birlikte, takviyeler, gıda kaynaklarından 1.000 kat daha fazla alfa-lipoik asit paketleyebilir.
Alfa-lipoik asit ve kilo kaybı
Araştırmalar, alfa-lipoik asidin kilo kaybını çeşitli şekillerde etkileyebileceğini göstermiştir. Hayvan çalışmaları, beyninizin hipotalamusunda bulunan enzim AMP ile aktive olan protein kinazın (AMPK) aktivitesini azaltabileceğini göstermektedir. AMPK daha aktif olduğunda açlık duygularını artırabilir.
Öte yandan, AMPK aktivitesini bastırmak vücudunuzun istirahatte yaktığı kalori miktarını artırabilir. Böylece, alfa-lipoik asit alan hayvanlar daha fazla kalori yaktılar. Bununla birlikte, insan çalışmaları, alfa-lipoik asidin kilo kaybını yalnızca biraz etkilediğini göstermektedir.
12 çalışmanın analizi, bir alfa-lipoik asit takviyesi alan kişilerin, ortalama 14 hafta boyunca bir plasebo alanlara göre ortalama 1.52 pound (0.69 kg) daha fazla kaybettiğini keşfetti. Aynı analizde, alfa-lipoik asit bel çevresini önemli ölçüde etkilemedi.
12 çalışmanın bir başka analizi, alfa-lipoik asit alan kişilerin ortalama 23 hafta boyunca plasebo alanlara göre ortalama 2,8 pound (1,27 kg) daha fazla kaybettiğini buldu.
Kısacası, alfa-lipoik asidin insanlarda kilo kaybı üzerinde çok az etkisi olduğu görülüyor.
Alfa-lipoik asit ve diyabet
Diyabet dünya çapında 400 milyondan fazla yetişkini etkilemektedir. Kontrolsüz diyabetin önemli bir özelliği yüksek kan şekeri seviyeleridir. Tedavi edilmezse bu, görme kaybı, kalp hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Alfa-lipoik asit, hem hayvanlarda hem de insanlarda kan şekeri seviyelerini düşürdüğü gösterildiğinden, diyabet için potansiyel bir yardımcı olarak popüler hale geldi. Hayvan çalışmalarında kan şekeri seviyelerini % 64’e kadar düşürmüştür.
Metabolik sendromlu yetişkinlerde yapılan diğer çalışmalar, insülin direncini azaltabileceğini ve açlık kan şekeri ve HbA1c seviyelerini düşürebileceğini göstermiştir. Bilim adamları, alfa-lipoik asidin, kas hücrelerinde biriken yağı giderebilecek süreçleri teşvik ederek kan şekerini düşürmeye yardımcı olduğuna ve aksi takdirde insülini daha az etkili hale getireceğine inanıyor.
Ayrıca alfa-lipoik asit, diyabet komplikasyonları riskini azaltabilir.
Sinir hasarı semptomlarını hafiflettiği ve kontrolsüz diyabetle ortaya çıkabilecek diyabetik retinopati (göz hasarı) riskini azalttığı kanıtlanmıştır. Bu etkinin alfa-lipoik asidin güçlü antioksidan özelliklerinden kaynaklandığına inanılıyor.
Alfa lipoik asidin kan şekeri kontrolüne yardımcı olduğu gösterilmiş olsa da, diyabet için tam bir tedavi olarak görülmemektedir. Şeker hastalığınız varsa ve alfa-lipoik asidi denemek istiyorsanız, ilaçlarınızla etkileşime girebileceğinden önce doktorunuzla konuşmak en iyisidir.
Kaynak: pixabay.com
Diğer sağlık yararları
Alfa-lipoik asit, çeşitli başka sağlık yararları ile ilişkilendirilmiştir.
Cilt Yaşlanmasını Azaltabilir
Araştırmalar, alfa-lipoik asidin cilt yaşlanması belirtileriyle savaşmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir. Bir insan çalışmasında, bilim adamları cilde alfa-lipoik asit içeren bir krem sürmenin yan etkisi olmaksızın ince çizgileri, kırışıklıkları ve cilt pürüzlülüğünü azalttığını buldular.
Alfa-lipoik asit cilde uygulandığında, kendisini cildin iç katmanlarına dahil eder ve güneşin zararlı UV radyasyonuna karşı antioksidan koruma sağlar. Dahası, alfa-lipoik asit, cilt hasarına karşı korunmaya yardımcı olan ve yaşlanma belirtilerini azaltabilen glutatyon gibi diğer antioksidanların seviyelerini yükseltir.
Hafıza kaybını yavaşlatabilir
Hafıza kaybı, yaşlı yetişkinler arasında yaygın bir sorundur. Oksidatif stresten kaynaklanan hasarın hafıza kaybında kritik bir rol oynadığına inanılıyor. Alfa-lipoik asit güçlü bir antioksidan olduğu için çalışmalar, Alzheimer hastalığı gibi hafıza kaybı ile karakterize edilen bozuklukların ilerlemesini yavaşlatma yeteneğini incelemiştir.
Hem insan hem de laboratuar çalışmaları, alfa-lipoik asidin, serbest radikalleri nötralize ederek ve iltihabı baskılayarak Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlattığını göstermektedir. Bununla birlikte, sadece bir avuç çalışma alfa-lipoik asit ve hafıza kaybına bağlı bozuklukları araştırdı. Alfa-lipoik asidin tedavi için önerilebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Sağlıklı sinir fonksiyonunu destekler
Araştırmalar, alfa-lipoik asidin sağlıklı sinir fonksiyonunu desteklediğini göstermiştir. Aslında, karpal tünel sendromunun erken evrelerinde ilerlemesini yavaşlattığı bulunmuştur. Bu durum, sıkışmış bir sinirin neden olduğu elde uyuşma veya karıncalanma ile karakterizedir.
Ayrıca, karpal tünel sendromu için ameliyattan önce ve sonra alfa-lipoik asit almanın iyileşme sonuçlarını iyileştirdiği gösterilmiştir.
Çalışmalar ayrıca, alfa-lipoik asidin, kontrolsüz diyabetin neden olduğu sinir ağrısı olan diyabetik nöropati semptomlarını hafifletebileceğini de keşfetmiştir.
Enflamasyonu azaltır
Kronik iltihaplanma, kanser ve diyabet dahil çeşitli hastalıklarla bağlantılıdır.Alfa-lipoik asidin birkaç iltihap belirtisini düşürdüğü gösterilmiştir.
11 çalışmanın analizinde, alfa-lipoik asit, yüksek CRP seviyelerine sahip erişkinlerde inflamatuar markör C-reaktif protein (CRP) düzeylerini önemli ölçüde düşürdü. Test tüpü çalışmalarında, alfa-lipoik asit, NF-kB, ICAM-1, VCAM-1, MMP-2, MMP-9 ve IL-6 dahil olmak üzere inflamasyon belirteçlerini azaltmıştır.
Kalp hastalığı risk faktörlerini azaltabilir
Amerika’da dört ölümden birinden kalp hastalığı sorumludur. Laboratuvar, hayvan ve insan çalışmalarının bir kombinasyonundan yapılan araştırmalar, alfa-lipoik asidin antioksidan özelliklerinin birkaç kalp hastalığı risk faktörünü azaltabileceğini göstermiştir.
Birincisi, antioksidan özellikler, alfa-lipoik asidin serbest radikalleri nötralize etmesine ve kalp hastalığı riskini artırabilecek hasara bağlı olan oksidatif stresi azaltmasına izin verir. İkincisi, kan damarlarının düzgün bir şekilde genişleyemediği ve aynı zamanda kalp krizi ve felç riskini artıran bir durum olan endotel disfonksiyonunu iyileştirdiği gösterilmiştir. Dahası, çalışmaların gözden geçirilmesi, bir alfa-lipoik asit takviyesi almanın, metabolik hastalığı olan yetişkinlerde trigliserid ve LDL (kötü) kolesterol seviyelerini düşürdüğünü bulmuştur.
Yan etkiler
Alfa-lipoik asit genellikle çok az veya hiç yan etkisi olmaksızın güvenli kabul edilir. Bazı durumlarda, insanlar mide bulantısı, kızarıklık veya kaşıntı gibi hafif semptomlar yaşayabilir. Bununla birlikte, araştırmalar, yetişkinlerin zararlı yan etkiler olmaksızın 2.400 mg’a kadar alabileceğini göstermektedir.
Ekstra faydalar sağladığına dair hiçbir kanıt olmadığından daha yüksek dozlar önerilmez.
Ayrıca, hayvan araştırmaları, aşırı yüksek dozlarda alfa-lipoik asidin oksidasyonu destekleyebileceğini, karaciğer enzimlerini değiştirebileceğini ve karaciğer ve göğüs dokusu üzerinde baskı oluşturabileceğini bulmuştur.
Bugüne kadar, çocuklarda ve hamile kadınlarda alfa-lipoik asidin güvenliğine çok az sayıda çalışma yapılmıştır. Bu popülasyonlar, sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından tavsiye edilmedikçe almamalıdır.
Şeker hastalığınız varsa, kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olan diğer ilaçlarla etkileşime girebileceğinden, alfa-lipoik asit almadan önce sağlık uzmanınıza danışın.
Kaynak: pexels.com
Alfa-lipoik asit nasıl alınır?
Alfa-lipoik asit, birçok gıdada doğal olarak bulunur.
İyi alfa-lipoik asit kaynakları şunları içerir:
- kırmızı etler
- karaciğer, kalp, böbrek vb.sakatatlar
- Brokoli
- ıspanak
- domates
- Brüksel lahanası
- patates
- yeşil bezelye
- pirinç kepeği
Alfa-lipoik asit ayrıca bir takviye olarak mevcuttur ve birçok sağlık mağazasında bulunabilir. Takviyeler, gıdalardan 1000 kat daha fazla alfa-lipoik asit içerebilir.
Alfa-lipoik takviyeleri en iyi aç karnına alınır çünkü bazı yiyecekler asidin biyoyararlanımını azaltabilir.
Belirlenmiş bir dozaj olmamasına rağmen, çoğu kanıt 300-600 mg’ın yeterli ve güvenli olduğunu göstermektedir. Alternatif olarak, şişenin arkasındaki talimatları takip edebilirsiniz.
Diyabetik komplikasyonları veya bilişsel bozuklukları olan kişiler daha fazla alfa-lipoik asit gerektirebilir. Bu tür durumlarda en iyisi, sağlık uzmanınıza ne kadarının en etkili olduğunu sormaktır.
Özetle;
Alfa-lipoik asit, antioksidan özelliklere sahip organik bir bileşiktir. Vücudunuz tarafından küçük miktarlarda yapılır ama aynı zamanda yiyeceklerde ve takviye olarak da bulunur.
Diyabet, cilt yaşlanması, hafıza, kalp sağlığı ve kilo kaybına fayda sağlayabilir.
300-600 mg’lık dozlar, ciddi yan etkiler olmaksızın etkili ve güvenli görünmektedir.
