Arthur Eddington kimdir? İngiliz astrofizikçi olan ve fizik biliminin en önemli figürlerinden birisi olan Arthur Eddington’un hayatı, keşifleri, teoremleri ve başarıları hakkında bilgiler.
Arthur Stanley Eddington, ( 28 Aralık 1882, Kendal – 22 Kasım 1944, Cambridge) 20. yüzyılın başlarında yaşamış İngiliz astrofizikçidir. Arthur Eddington, Görelilik Teorisi üzerine yaptığı çalışmalarla ünlüdür. Eddington 1919’da Albert Einstein‘ın Genel Görelilik Teorisini İngilizce konuşan dünyaya duyuran, yerçekiminin görelilik teorisi üzerine bir rapor yazdı. Birinci Dünya Savaşı nedeniyle, Alman bilimindeki yeni gelişmeler İngiltere’de çok iyi bilinmiyordu. Bu sebeple bu çalışması oldukça önemlidir. Ayrıca Eddington’ı onurlandırmak için astrofizikte “Eddington Limiti” isimli yıldız parlaklık derecesine onun adı verilmiştir.
Erken Yaşamı ve Kariyeri
Arthur Eddington, 28 Aralık 1882’de Kendal, İngiltere’de bir Kuveykır ailede doğdu. Felsefe mezunu olan babası Henry Arthur Eddington, 1878’de Kendal Dostları Din Derneği: Kuveykırlar tarafından atanan Stramongate Okulu’nun müdürü oldu. Ancak Eddington’ın doğumundan iki yıl sonra babası tifodan öldü. Yüzmeyi ve golfü severdi ama bisiklete binmek onun tutkusuydu. 1905’te yaklaşık 4.295.34 km kat ettiği mesafe ile ilgili kesin veriler tuttu.
Erken yaşlardan itibaren Matematik için büyük bir yetenek gösterdi ve 1905’te bitirdiği çalışmalarını finanse etmesine izin veren farklı ödüller ve burslar kazandı. Araştırmasına Cavendish laboratuvarında başladı ve daha sonra, 1905’in sonlarında Greenwich Gözlemevi’nde bir görev alarak hızla yarıda kestiği matematik araştırmasına başladı. 1900 yılında, 433 Eros asteroitinin tüm bir yıl boyunca fotoğraf plakalarının çekildiği bir araştırma projesine hemen entegre edildi. İlk görevi bu levhaların analizini bitirmek ve güneş paralaksının değerini kesin olarak belirlemekti.
1906’da yıldızların hareketiyle ilgili istatistiksel çalışmasına başladı ve ertesi yıl konuyla ilgili yazdığı makale için bir ödül kazandı.
Aralık 1912’de Charles Darwin‘in oğullarından George Darwin öldü ve yerine Eddington atandı. Cambridge’in diğer astronomi kürsüsünün sahibi olan Lowndean kürsüsü de ertesi yıl vefat ettiğinden, Eddington Cambridge gözlemevinin direktörü oldu ve böylece Cambridge’deki teorik ve deneysel astronomi sorumluluğunu komple üstlendi.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Eddington askerlik hizmetini yapmak üzere çağrıldı. Bir Kuveykır ve pasifist olarak, Ordu’da hizmet etmeyi reddetti ve alternatif hizmet yapmak için bir feragat talebinde bulundu, ancak bu o zaman mümkün değildi. Bazı bilim adamı arkadaşları sorunu çözdüler. Onun lehinde konuşarak onu askerlikten muaf tutmayı başardılar ve bilime verdiği önemi yetkililere anlattılar. 1915’te Royal Astronomical Society aracılığıyla Einstein’ın ve de Sitter’in Genel Görelilik Teorisi üzerine makaleler yazdı. Eddington daha sonra konuya ilgi duymaya başladı, çünkü bu yeni teori şimdiye kadar açıklanamayan Merkür‘ün günberisinin ilerlemesini açıklayabilirdi. Bir Kuveykır olarak Eddington, fiziği inancıyla ilişkilendirebileceğini hissetti.
Genel Görelilik Teorisinin Kanıtı
Savaştan sonra Eddington, 29 Mayıs 1919’da tam bir güneş tutulmasının görüleceği São Tomé ve Príncipe’ye gitti. Genel göreliliğe göre, Güneş’in yakınında görünen bir yıldız Güneş’ten biraz daha uzakta görünmelidir, çünkü ışığı Güneş’in yerçekimi tarafından hafifçe saptırılmalıdır. Bu etki ancak tam Güneş tutulması sırasında gözlemlenebilir, aksi takdirde Güneş’in parlaklığı söz konusu yıldızın görünürlüğünü engeller. Genel görelilik, Newton yerçekimi tarafından tahmin edilenden iki kat daha büyük bir sapma öngördü. Gözlemler, Príncipe Adası’nda, sahibi Jerónimo Carneiro’nun desteğiyle Sundy çiftliğinde yapıldı. Tutulma sırasında Eddington, Güneş’in etrafındaki bölgelerin birkaç fotoğrafını çekti.
Hava koşulları iyi değildi ve fotoğraf plakalarının kalitesiz olduğu ve ölçülmesi zor olduğu ortaya çıktı. Yine de defterine yazdı: ” …ölçtüğüm bir levha Einstein’ın tahminlerini doğruladı.”
Ancak Eddington’ın Brezilya’nın Sobral kentinde bulunan İngiliz gökbilimci Andrew Crommelin liderliğindeki keşif gezisinden bir başka ekip, iyi hava koşullarında tutulmayı gözlemleyebildi. Bu ekip tarafından kaydedilen fotoğraf plakaları, Eddington’ın 1,98 inçlik bir ışık sapmasını ölçmesine izin verdi.
Doğruluğu daha sonra tartışılacak olan bu sonuç, Newton modelinde Genel Göreliliğin kesin bir kanıtı olarak kabul edildi. Haber önemli bir keşif olarak dünya çapında gazetelerde yayınlandı. Eddington ayrıca yıldızların içini inceledi ve sıcaklıklarını yüzeye yakın katmanların uyguladığı basıncı korumak için gereken enerjiye dayanarak hesapladı. Bununla yıldızların kütle-parlaklık ilişkisini keşfetti. Eddington ayrıca hidrojenin bolluğunu hesapladı ve Sefeid titreşimini açıklayan bir teori geliştirdi. Bu araştırmaların meyvesi onun önemli eseri The Internal Structure of Stars‘da (1926) rapor edilmiştir.
Arthur Eddington ve Albert Einstein
1920’de Francis Aston’un atomların kesin ölçümlerine dayanarak, Eddington yıldızlar için enerji kaynağının hidrojenin helyuma nükleer füzyonundan geldiğini öne süren ilk kişiydi. Bu teorinin doğru olduğu ortaya çıktı. Ancak bu enerjinin yıldızın kendi üzerindeki büzülmesinden geldiğine inanan James Jeans ile bu konuda uzun bir tartışma yaşadı.
1920’lerden ölümüne kadar, amacı kuantum teorisini, görelilik ve yerçekimi teorisini birleştirmek olan ve temelde boyutsuz ilişkilerin bir analizine dayanan “temel teori” olarak adlandırdığı şeye giderek daha fazla odaklandı.
Eddington 1930’da soyluluk ünvanı aldı ve 1938’de Liyakat Nişanı aldı. Ayrıca Pasifik Astronomi Cemiyeti Altın Madalyası (1923), Kraliyet Astronomi Cemiyeti Altın Madalyası (1924), Washington Ulusal Akademisi (1924), Société Astronomik de France (1928 ) dahil olmak üzere birçok başka ödül aldı. Royal Society’ye seçilmenin yanı sıra, Royal Society of Edinburgh, Royal Irish Academy, National Academy of Sciences ve diğer bazı bilimsel topluluklara da seçildi.
2761 Eddington asteroitinde olduğu gibi, bir ay kraterine de onun adı verilmiştir .
Eddington, dinsizlere yönelik birkaç kitap yazarak bilimi popüler hale getirmeye çalışmıştır. Ayrıca 1929’da Sonsuz Maymun Teoremi‘ni şu ifadeyle tanıttığı da bilinmektedir : “Bir maymun ordusu daktiloya çarpsa, British Museum’daki her kitabı yazabilirlerdi.”
Ölümü
Eddington, 22 Kasım 1944’te 61 yaşında ve doğum gününden 36 gün sonra Cambridge’de öldü. İngiltere’nin Cambridge kentindeki Ascension Parish Burial Ground’a gömüldü.
Popüler Kültürdeki Yeri
Arthur Eddington, BBC ve HBO ortak yapımı “Einstein ve Eddington” (89 dakika) filminde aktör David Tennant tarafından canlandırıldı. Peter Moffat’ın senaryosu İngiliz bilim adamları Sir Arthur Stanley Eddington ve Alman Albert Einstein’ın, kendi ülkeleri Birinci Dünya Savaşı’nın çatışmalarına karışmışken Genel Görelilik Teorisini geliştirmeye ve kanıtlamaya adamış tarihi çalışmalarını dramatize ediyor. Yapım 22 Kasım 2008’de yayınladı.
