Artvin ili ve Artvin bölgesinin tarihi hakkında bilgi. Artvin bölgesinin tarih boyunca hüküm süren devletler
M.Ö. 9. yüzyıldan sonra bölgeye Urartular egemen oldular. Ancak Urartu egemenliği kısa sürdü ve Kafkaslar’dan gelen Kimmerler, Doğu Anadolu’nun büyük bir bölümünü ele geçirdiler. Yaklaşık bir yüzyıl sonra da bölgeyi önce İskitler, sonra da Medler ele geçirdi. Büyük İskender’in Asya Seferi ile Pers İmparatorluğu’nun yıkılması üzerine ortaya çıkan siyasal boşluğu yerel krallıklar ve Pontos Krallığı doldurdu. 7. yüzyılın ortalarından sonra Müslümanların zaman zaman Çoruh boylarına kadar ilerledikleri görüldü. Halife Osman döneminde Habib bin Mesleme 646’da Erzurum’u alarak bölgeyi vergiye bağladı. Müslümanlara vergi vermeyi kabul eden yerler arasında Şavşat, Ardahan, Artvin ve Borçka da bulunuyordu. Ancak yedi yıl sonra Bizans İmparatorluğu’nun eline geçen bu topraklara Müslümanlar uzun süre giremediler.
Özellikle Emeviler döneminde uzun yıllar süren Arap-Hazar savaşlarında, Hazarlar Çoruh boylarına yerleştiler. Bölge Melikşah döneminde 1086’da Anadolu Selçuklu Devleti’nin egemenliğine girdi. Selçuklulardan sonra Gürcülerin eline geçen bölge kısa bir süre Azerbaycan Atabeyleri’nin elinde kaldı. Daha sonra sırasıyla İlhanlılar, Celayirliler, Karakoyunlular ve Akkoyunlular bölgeye egemen oldular.
Osmanlı İmparatorluğu’nun bölgeyle ilişkileri Bayezit döneminde başladı. Yavuz Sultan Selim döneminde akınlara uğrayan bölgeyi Kanuni Sultan Süleyman döneminde Erzurum Beylerbeyi Mehmet Han Osmanlı topraklarına kattı (1537). Ancak 1540’tan sonra yerel beyler Safevilerin de desteğiyle bölgeye yeniden egemen oldular. 1749-1751 arasında Yusufeli, Artvin, Şavşat ve Ardanuç kesin olarak Osmanlı topraklarına katıldı. Livane, Şavşat, Ardanuç sancaklan Çıldır Eyaleti’ne bağlandı.
1829’da Çıldır Eyaleti’nin bazı bölümleri Rusya’ya bırakılınca bölge bu kez Erzurum Beylerbeyliği’ne bağlandı. Tanzimat’tan sonra vilayet örgütü kurulunca Livane vilayet merkezi oldu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Ruslar Artvin ve çevresini işgal ettiler. Savaşın sonunda yapılan Ayastefanos ve Berlin Antlaşması ile Artvin ve çevresi savaş tazminatı olarak Rusya’ya bırakıldı.
Birinci Dünya Savaşı başlayınca Artvin yöresindeki halk Rus egemenliğinden kurtulmak için harekete geçti. Şavşat, Ardanuç, Yusufeli ve Artvin kurtarıldı. Ancak Sarıkamış yıkımından sonra durum tersine döndü ve Ruslar yeniden bölgeye egemen oldular. 7 Mart 1920’de Kazım Karabekir Paşa Rusların desteklediği Gürcü ve Ermeni kuvvetlerini yenerek Artvin ve yöresini kurtardı. TBMM’nin 7 Temmuz 1921’de çıkardığı yasayla Artvin Sancağı kuruldu. Şavşat, Ardanuç, Yusufeli, Borçka ilçeleri buraya bağlandı. 1924’te sancaklar kaldırılınca Artvin il oldu. 1933’te ise Artvin ili kaldırılarak bölge Rize’ye bağlandı. Ancak 1936’da Artvin yeniden il merkezi oldu.
