ASMR nedir, ne işe yarıyor? ASMR videoları neden çok izlenir? Sağlığa faydalı mı? Beynimizin Tepkisi nedir, ASMR’nin Arkasındaki Bilim.
ASMR
Son birkaç yıl içinde youtube a girdiyseniz, ASMR videolarına rastlamış olma ihtimaliniz yüksek. Mikrofonların ucunda fısıldayanlar, kıtır kıtır sesler çıkaranlar, slime ile oynayıp ses çıkaranlar ve bir çokları. Hepsi de dinlendirici ses efektleri yaratmaya çalışan kişilerin yaptığı videolar.
Hepsi aynı cevabı tetiklemek için tasarlandı: izleyicinin rahatlamasına, kaygıyı hafifletmesine ve hatta uykuya dalmasına yardımcı olan yatıştırıcı “beyin karıncalanmaları”. Bu beyin karıncalanmalarına “özerk duyusal meridyen tepkisi” (ASMR) denir ve yıllardır internetin fenomeni oldular.
Son zamanlarda, ASMR bir çevrimiçi ilgi alanından gerçek bir çalışma alanına geçti – ve şimdiye kadar yapılan araştırmalar aslında sağlık yararlarına sahip olabileceğini öne sürüyor. İşte bilmeniz gerekenler.
Öncelikle, ASMR Nasıldır?
Birkaç ASMR videosu izlediyseniz ve hiçbir şey hissetmediyseniz, yalnız değilsiniz. Bazı kimseler bu tür videolardan hiç etkilenmiyor. Fısıltı videoları sizde “karıncalanma yapıyorsa”, bu çıtırtı videolarının da aynı etkiyi yaratacağı anlamına gelmiyor. Ve tabii ki, eğer herhangi bir ASMR tetikleyiciniz yoksa, asla beyin karıncalanması yaşamazsınız.
Ancak, karıncalanma hisseden insanlar, ASMR’nin kendilerini sıcak ve rahat hissettirdiğini söylüyorlar. ASMR karıncalanmalar başınızın tepesinde başlar, sonra sakinleşip rahatlamanıza yardımcı olmak için aşağı doğru iner.
Beyniniz Sesleri Duygulara Nasıl Bağlar?
ASMR hala yeni bir araştırma konusu olmakla birlikte, bilim adamları duyduklarınızın hislerinize etki ettiğini biliyorlar. Mesela müziği ele alın. Araştırmalar, müzik dinlemenin, dopamin adlı bir beyin hormonunun salgılanmasını tetiklediğini (aynı zamanda en sevdiğiniz yemeği yediğinizde veya aşık olduğunuzda “iyi hissettiren” aynı hormondur) gösteriyor. Hatta müzik dinlemenin neden olduğu dopamin salınımının vücudunuz üzerinde kalp atışlarınız, nefes alma hızınız ve sıcaklığınız gibi başka etkileri olabileceğini bile biliyoruz.
Başka bir deyişle, duyduğunuz şeyin bir şey hissetmenizi sağlayan fizyolojik değişiklikleri tetikleyebilmesi şaşırtıcı değildir – ki bu aslında ASMR’nin temelidir.
ASMR’nin Arkasındaki Bilim
Ancak, ASMR’nin işe yaradığına dair sağlam kanıtlar aradığımızda araştırmalar hala oldukça yetersiz. Son zamanlarda yapılan bir çalışma, İngiltere’deki Sheffield Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından yayınlandı. Çalışmanın tasarımı basitti: Araştırmacılar, iki grup insanı topladı – gruplardan biri ASMR videolarında beyin karıncalanması yaşadığını söyleyen kişilerden, diğer grup ise böyle bir şey yaşamadıklarını söyleyenlerden oluşuyordu. İki grubun da ASMR videolarını izlemeye verdikleri fizyolojik tepkilerini inceledi.
Şaşırtıcı bir şekilde, karıncalanma tecrübe ettiklerini söyleyenler, ASMR videolarını izledikten sonra gerçek bir fayda gördü. Araştırmacılar kalp atışlarının düştüğünü gözlemlediler (dakikada yaklaşık 3 atış). Grup üyeleri kendilerini daha rahat ve sosyal hissettiğini bildirdi. Ancak, ASMR yaşamadıklarını söyleyenler bu faydaları yaşamamışlardır.
Peki, bu ASMR’nin Gerçekten İşe Yaradığı anlamına mı geliyor?
Olabilir! Makalenin yazarlarının da belirttiği gibi, çalışmalarında gözlemlenen ASMR’nin rahatlama faydaları, müzik dinlemenin faydalarına benzer – bir başka deyişle, ruh haliniz ve sağlığınız üzerinde olumlu bir etkisi var.
Ancak, ASMR’nin gerçekten bazı insanların rahatlamasına yardımcı olma kabiliyetinin ötesinde faydaları olup olmadığını ve bazı dinleyicilerin tanımladığı “beyin karıncalanmalarına” neyin sebep olduğunu söylemek için henüz çok erken. Artı, şimdiye kadar ASMR’ye yönelik araştırmalar sınırlı kalmıştır ve bazıları potansiyel olarak şüpheli niteliktedir.
Bu yüzden şüpheci kalmak en iyisi. Ama ASMR izledikten sonra karıncalanma hissediyor ve sakinleşiyorsanız tadını çıkarın!
