Bambutiler kimlerdir? Mbutiler de olarak bilinen ve Kongo’da yaşayan bir etnik grup olan Bambutiler hakkında genel bilgiler.
Bambutiler, mbutîler olarak da bilinir, Kongo’daki (eski Zaire) Ituri Ormanında yaşayan ve büyük olasılıkla bölgeye ilk yerleşen topluluk. Bambutiler, Afrika’daki en kısa boylu insanlar (Pigme) ve belki de bunların en çok tanınanlarıdır. Boyları ortalama 137 cm’nin altındadır. Komşulan Bantular ve Sudanlılardan daha açık renkte, kan grubu ve başka fiziksel özellikler açısından da onlardan farklıdırlar.
Bambutiler avcılık ve toplayıcılıkla geçinen göçebelerdir. Yıl boyunca değişen sayıda ve bileşimde küçük topluluklar halinde yaşamakla birlikte, genellikle 10-25 aileden oluşan babayanlı kümeler oluştururlar. Yiyecek, su, yakacak ve giysi gibi bütün temel gereksinimlerini tropik yağmur ormanlarından sağlarlar. Sınklarla iskeletini oluşturduktan an kovanını andıran basit kulübelerinin üstünü yapraklarla örterler. Bir ay kadar konakladıkları kamptan bu süre sonunda aynlırlar.
Teknolojileri avcı ve toplayıcı topluluğun gereksinimleriyle sınırlıdır. Doğudaki Bambutilerden olan Efeler ok ve yayla avlanırlar. Öteki yörelerde ağ ve mızrak kullanılır.
Bambutilerde reis ya da resmî bir yaşlılar kurulu yoktur. Sorunlar ve anlaşmazlıklar genel tartışma yoluyla çözülür. Bambutiler iyilikçi bir orman tanrısına inanırlar.Erkek ve kız çocukların erginleşmesi, evlilik ve ölüm gibi önemli durumlarda “ormanı şenlendirmek” üzere özel şarkılar söylerler. Müzikleri ritim ve armoni bakımından karmaşıktır, ama görsel sanatlara hemen hiç rastlanmaz. Müzik, dans ve mim, topluluk değerlerinin pekiştirilmesini sağlar ve dinsel davranışın temelini oluşturur.
Evlilik, kız kardeş alıp verme yoluyla gerçekleşir. Çokkanlılığa seyrek rastlanır; aile bağlan güçlü ve kalıcıdır. Bambutiler ölümden sonrasına çok az ilgi duyarlar. Ölüler kulübelerinin içinde ya da yakınında gömülür ve ardından kamp terkedilir. Zayıf bir değiştokuş ilişkisi içinde olduklan komşu Bantu halklarının bazı geleneklerini benimsedikleri görülmektedir. Ama bu tür bir kültür etkilenmesi, ortak bir dil kullanmalarına karşın yüzeyseldir.
Arkeolojik bulgularla desteklenmemekle birlikte, Eski Mısır belgeleri Bambutilerin bu bölgede 4500 yıl önce de yaşadıklarını göstermektedir.
