Baş İle İlgili Atasözleri ve Anlamları Açıklamaları, İçinde Baş Kafa Geçen

0
Advertisement

İçinde baş kelimesi geçen atasözleri ve bu atasözlerinin anlamları. Baş konulu, baş hakkında hakkında atasözleri ve açıklamaları.

Baş İle İlgili Atasözleri ve Anlamları

Arka plan kaynak: pixabay.com

Baş İle İlgili Atasözleri ve Anlamları

  • *** acıklı başta akıl olmaz
    büyük sıkıntılar içinde bulunanlar mantık dışı işler yapabilirler.
  • *** ağacın meyvesi olunca, başını aşağı salar
    yararlı eserler veren, bilgi ve erdemle donanmış kimse alçak gönüllü olur.
  • *** ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez
    belirtileri meydanda olan yaşlılık ve izleri ortada duran üzüntü ne yapılsa gizlenemez.
  • *** ağrısız baş mezarda gerek
    herkesin bir sıkıntısı vardır, bu sıkıntılar ancak ölümle biter.
  • *** ak göt (don, bacak) kara göt (don, bacak) kara geçit başında (hamamda) belli olur
    bir iddiadaki doğruluk ancak deney veya sınav sonucunda belli olur.
  • *** akıl yaşta değil, baştadır
    akıllı olmanın yaşla ilgisi yoktur, bazı küçükler büyüklerden daha akıllı olabilir.
  • *** akılsız başın cezasını (zahmetini) ayak çeker
    bir işte düşüncesizce davranan kişi her türlü olumsuz sonuca katlanır.
  • *** akla gelmeyen başa gelir
    insan ummadığı, düşünmediği şeylerle karşılaşabilir.
  • *** aklı başa yaş getirir
    deneyim, yıllar içerisinde elde edilir.
  • *** alna yazılan başa gelir
    kişi, kaderi ne ise onu görür.
  • *** arslanın adı çıkmış, çakallar baş keser
    haksızlık veya kötülük yapacağı düşünülen kişi yerine bu konuda adı ön plana çıkan kişiler asıl haksızlığı ve kötülüğü yaparlar.
  • *** ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
    kuşlar avlanmaktan kurtulamazlar, insanlar da hatıra, hayale gelmeyen çeşit çeşit felaketle karşılaşabilirler.
  • *** ayağa değmedik taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
    insan, yaşamı boyunca çeşitli engellerle ve güçlüklerle karşılaşır.
  • *** ayağı yürüten baştır
    halkın düzen içinde çalışmasını baştakiler sağlar.

Devamı

  • *** ayağında donu yok, fesleğen ister (takar) başına
    yoksulluğuna bakmayarak süs ve gösteriş yapmak ister.
  • *** ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut, düşünme derin
    hastalıktan korunmak istiyorsak ayağımızı sıcak, başımızı serin tutmalı, olur olmaz şeyleri sıkıntı konusu yapmamalı, geniş yürekli olmalıyız.
  • *** ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
    insan, yaşamı boyunca çeşitli engellerle ve güçlüklerle karşılaşır.
  • *** azıcık aşım, ağrısız (kaygısız) başım
    derdim olmasın da başka bir şey istemem.
  • *** baht (akıl) olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta
    kişi talihsiz olursa giriştiği hiçbir işten olumlu sonuç alamaz.
  • *** balık ağa girdikten sonra aklı başına gelir
    insan, tedbirsizliği yüzünden bir felakete uğradıktan ve iş işten geçtikten sonra neden şöyle yapmadım, neden böyle yapmadım diye üzülür.
  • *** balık baştan avlanır
    bir şeyi ele geçirebilmek için onu yönetenleri elde etmek gerekir.
  • *** balık baştan kokar
    bir işte aksaklık başta olanlardan kaynaklanır.
  • *** baş ağır gerek, kulak sağır
    kişi ağırbaşlı olmalı ve dedikoduları dinlememelidir.
  • *** baş başa bağlı, baş da şeriata (yasaya, padişaha)
    biz yöneticinin buyruğu altındayız ama yönetici de toplum için konulmuş olan kanunlar ne diyorsa onu uygular, onun dışına çıkamaz.
  • *** baş dille tartılır
    kişinin aklı, söylediği sözlerle ölçülür.

Devamı

  • *** baş kes yaş kesme
    ağaç kesmek, insan öldürmek kadar büyük bir suçtur.
  • *** baş kırılır (yarılır) fes (börk) içinde, kol kırılır yen (kürk) içinde
    aile içindeki, arkadaşlar arasındaki uyuşmazlıklar yabancılara duyurulmamalıdır.
  • *** baş nereye giderse ayak da oraya gider
    küçükler büyüklerin izinde gider, her işte onları örnek tutarlar.
  • *** baş ol da eşek başı (soğan başı) ol
    en önemsiz işlerde bile baş olmak, buyruk altında bulunmaktan iyidir.
  • *** baş ol da istersen soğan başı ol
    küçük bir işte de olsa başta olmak önemlidir.
  • *** baş olan boş olmaz
    1) bir yerde baş olan kimse taşıdığı değer dolayısıyla o yere gelmiştir; 2) işbaşındaki kişinin işi daima çoktur.
  • *** baş sağlığı, dünya varlığı
    en büyük zenginlik, beden sağlığıdır.
  • *** baş sallamakla kavuk eskimez
    bir kimsenin suyuna gitmekten, söylediklerine “evet, peki” demekten zarar gelmez.
  • *** baş yastığı baş derdini bilmez
    insanın derdi içindedir, en yakını bile onu anlamaz.
  • *** başa gelen çekilir
    çaresiz durumlara düşüldüğünde insan kendini üzüntüye kaptırmayıp bu durumlara sabır göstermelidir.
  • *** başa gelmeyince bilinmez
    başına bir felaket gelmeyen, başkasına gelen felaketin ne denli acı olduğunu gereği gibi anlayamaz.
  • *** başa yazılan gelir
    kişi, kaderi ne ise onu görür.
  • *** başın başı var, başın da başı var
    toplum içinde hiç kimse başına buyruk değildir, başta bulunan her kişinin üstünde daha büyük bir baş vardır.
  • *** başın sağlığı, dünyanın varlığı
    dünyanın en büyük zenginliği, beden sağlığından başka bir şey değildir.
  • *** başına gelen başmakçıdır
    başından bir iş geçmiş olan kimse o işte deneyimli olur, uğradığı zarara bir daha uğramamak için önlem alır.
  • *** başını acemi berbere teslim eden cebinden pamuğu eksik etmez (etmesin)
    başına tecrübesiz yönetici getirenler, onun yaratacağı sıkıntı ve zararları çekmeye hazır olmalıdır.
  • *** berber berbere benzer ama başın Allah’a emanet
    kendisini uzman olarak gösteren her kişiye güvenilmemelidir, malınızı canınızı tehlikeye sokabilir.
  • *** bin işçi, bir başçı
    her işe, baş olacak bir kimse gerekir.
  • *** bir baş soğan bir kazanı kokutur
    kötü bir kişi, kötü bir davranış, kötü bir söz büyük bir topluluğun huzurunu bozmaya yeter.
  • *** bir başa bir göz yeter
    azla yetinmek gerekir.

Devamı

  • *** bir sürçen atın başı kesilmez
    şimdiye kadar sizi memnun etmiş olan kişi bir kez yanlış iş yaptığında kendisine hemen ağır ceza verilmemelidir.
  • *** bizim gelin bizden kaçar, tutar ellere başını açar
    bize yabancı duran yakınımız, dostumuz, akrabamız başkalarına rahatça, içtenlikle yardım eder.
  • *** böyle başa böyle tıraş
    kişi nasıl birisiyse ona uygun biçimde davranılır.
  • *** bükemediğin eli öp başına ko
    düşmanını yenemiyorsan ona hoş görünmeye çalışarak kötülüğünden kendini koru.
  • *** büyük başın derdi büyük olur
    büyük işlerin başında bulunanların karşılaşacağı güçlükler de çoktur.
  • *** çerçi başındakini satar
    satıcı elinde neyi varsa satar.
  • *** dağ başına harman yapma, savurursun yel için; sel önüne değirmen yapma, öğütürsün sel için
    yapacağın iyi bir işi, sonunu hesaplamadan yapma.
  • *** dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir
    dağ başında kışın fırtına eksik olmadığı gibi kişinin yaşamında da yıpratıcı olaylar eksik olmaz.
  • *** dağ başından duman eksik olmaz
    büyük adamların, büyük iş yapanların her zaman üzüntüleri, sıkıntıları vardır.
  • *** dazlayan daza düşer, kel başlı kıza düşer
    evleneceği kişiyi seçmekte çok titizlik gösteren kimse, çoğu kez istemediği, beğenmediği bir kişiye düşer.

Devamı

  • *** değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan
    karı koca gibi, iş ortağı gibi birlikte yaşayacak, birlikte iş görecek kimseler arasında karşılıklı sevgi bulunmalıdır.
  • *** deli ile çıkma yola, başına getirir bela
    deli, kendisiyle arkadaşlık edenin başına çeşit çeşit dert açar.
  • *** deli kız düğün etmiş, kendi baş sedire geçmiş
    densiz, budala ev sahibi, konuklarından çok kendini ağırlanacak konuk yerine koyar.
  • *** deliye taş atma, başını yarar
    davranışlarında çılgınlık bulunan kimseye dokunma yoksa sana öyle çılgınca saldırır ki yaptığına pişman olursun.
  • *** dertsiz baş (kul) olmaz
    derdi olmayan kimse yoktur, az çok herkesin derdi vardır.
  • *** dertsiz baş terkide gerek
    bir kişi ancak öldükten sonra dertten kurtulabilir.
  • *** dil ebsem (olsa) baş esen (esendir)
    kişi dilini tutar, her şeyi söylemezse başını belaya sokmamış olur, rahat eder.
  • *** dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim
    kişinin başına ne gelirse dilini tutmamasından gelir.
  • *** dost başa, düşman ayağa bakar
    iyi bir görüntü verebilmek için her zaman temiz giyinip kuşanmak gereklidir.
  • *** dostun attığı taş baş yarmaz
    dostun acı sözü veya sert davranışı insana ağır gelmez.
  • *** dünyada tasasız baş bostan korkuluğunda bulunur
    bu dünyada tasasız olan insan yoktur.
  • *** ecel geldi cihana, baş ağrısı bahane
    herkesin ölümü için bir sebep vardır.
  • *** eğilen baş kesilmez
    kusurunu anlayıp özür dileyen kişi bağışlanmalıdır.
  • *** erine göre bağla başını, tencerene göre kaynat (pişir) aşını
    davranışlarını içinde bulunduğun koşullara uydur.

Devamı

  • *** eşek kocamakla tavla başı olmaz
    anlayışsız kişi ne kadar yaşlanırsa yaşlansın baş olacak bir olgunluğa ulaşamaz.
  • *** faydasız baş mezara yaraşır
    yaşayan kimse bir işe yaramalıdır, bir işe yaramayan kimsenin ölüden farkı yoktur.
  • *** gailesiz baş, yerin altında
    herkesin bir sıkıntısı vardır, bu sıkıntılar ancak ölümle biter.
  • *** gönülsüz yenen aş, ya karın ağrıtır ya baş
    istenmeyerek yapılan işlerden kötü sonuçlar ortaya çıkar.
  • *** gülme komşuna, gelir başına
    birinin başına gelen kötü bir durum senin de başına gelebilir.
  • *** gürültü istemeyen kazancı (bakırcı) dükkânına girmez (hırkasını başına çeker)
    kafasını dinlemek isteyen kimse, gürültülü patırtılı işlerde görev almaz.
  • *** hangi taş pekse (katıysa), başını ona vur
    kendi kusurun yüzünden zor bir duruma düştüğünde kendini suçla ve başkalarından yardım isteme.
  • *** hayır dile komşuna, hayır gele başına
    sen başkaları için iyi şeyler dile ve yap ki başkaları da senin için iyi şeyler dilesin, yapsın.
  • *** her işin (şeyin) başı sağlık
    insanın yapacağı her şey vücut sağlığına bağlıdır.
  • *** her taş baş yarmaz
    korkulan her şey tehlikeli değildir.
  • *** ısıramadığın (bükemediğin) eli öp başına ko
    düşmanını yenemiyorsan ona hoş görünmeye çalışarak kötülüğünden kendini koru.
  • *** iki baş bir kazanda kaynamaz
    ayrı ayrı düşünceleri ve kişilikleri bulunan iki kişi bir arada yaşayamaz, bir işi birlikte yapamazlar.
  • *** iki el bir baş içindir
    ancak kendi geçimini sağlayabilenler, başkalarına yardım edecek bir durumda değildir.
  • *** istenmeyen aş, ya karın ağrıtır ya baş
    istenmeyerek yapılan işlerden kötü sonuçlar ortaya çıkar.
  • *** iş anlatılıncaya kadar baş elden gider
    kızışmış bir kavgada veya herhangi bir olayda meram anlatmaya fırsat kalmadan olacak olur.
  • *** iyilik iki baştan olur
    birbiriyle ilişkileri bulunan iki kişinin iyi geçinebilmeleri için yalnızca birinin iyi olması yetmez.
  • *** kavga bizim yorganın başına imiş
    başkaları yüzünden zarar gören kimsenin söylediği söz.
  • *** kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse gelinin başını yarar
    kaynana ne kadar yumuşak huylu, ne kadar iyi davranışlı olursa olsun, her hâli gelini rahatsız eder.
  • *** kel başa şimşir tarak
    birçok gereksinimi varken gereksiz özenti ve gösterişle uğraşanlar için kullanılan bir söz.

Devamı

  • *** kel ilaç bilse kendi başına sürer
    kendi işini halledemeyen kişiden aynı durum için yardım alınamaz.
  • *** kelin medarı olsa kendi başına olur
    kendi işini halledemeyen kişiden aynı durum için yardım alınamaz.
  • *** kelin merhemi olsa başına sürer
    kendi işini halledemeyen kişiden aynı durum için yardım alınamaz.
  • *** kesilen baş yerine konmaz
    kesin olarak yapılıp sonuçlandırılan iş, eski durumuna getirilemez.
  • *** kocana göre bağla başını, harcına göre pişir aşını
    davranışlarını içinde bulunduğun koşullara uydur.
  • *** kurdun adı yaman çıkmış, tilki vardır (tilkicik var) baş keser
    öylesine sinsi ve kurnaz kimseler vardır ki adı zalime, haine ve kötüye çıkmış kimselerden daha tehlikelidirler.
  • *** mermer iyi taştan, iyilik iki baştan
    birbiriyle ilişkileri bulunan iki kişinin iyi geçinebilmeleri için yalnızca birinin iyi olması yetmez.
  • *** ne dilersen eşine o gelir başına
    sen başkaları için iyi şeyler dile ve yap ki başkaları da senin için iyi şeyler dilesin, yapsın.
  • *** sabreyle işine, hayır gelsin başına
    bir işi yaparken acele etmez, sabrederseniz hayırlı sonuçlara varırsınız.
  • *** sağ (sağlam) baş yastık istemez
    sağlam insan durup dururken yatmak istemez eğer istiyorsa hasta olduğu düşünülmelidir.

Devamı

  • *** sarımsak içli dışlı, soğan yalnız başlı
    anlaşan kimselerin birbirlerinden saklısı gizlisi yoktur, başkasıyla böyle bir yakınlık kuramamış olan tek başına kendi yaşantısı içinde kalır.
  • *** sen dost kazan, düşman ocağın başından çıkar
    sen dost kazanmanın yoluna bak, düşman kolay kazanılır.
  • *** söz var iş bitirir, söz var baş yitirir
    sözün insanlar üzerinde etkisi büyüktür; yerinde söylenen sözler işlerin yoluna girmesini sağlar, ölçüsüz ve sert söylenen sözler ise karşıdakini öfkelendirir, söyleyenin öldürülmesine bile yol açabilir.
  • *** su başından (bendinden) kesilir (bağlanır)
    bir işi, kimsenin karışamayacağı ve bozamayacağı biçimde bitirmek için yetkili kişilerin en büyüğü ile görüşüp anlaşmak gerektir.
  • *** şaşkın ördek başını bırakır, kıçından dalar
    ne yaptığını bilmeyen kişi işi tersinden yürütmeye kalkar.
  • *** şeytanla kabak ekenin kabak başına patlar
    kurnaz ve hileci kimse ile ortaklık eden kişi hilenin en büyük kurbanı olur.
  • *** tarlanın taşlısı, kızın saçlısı, öküzün (ineğin) başlısı
    kadının saçlı olanı ile tarlanın taşlı olanı makbuldür.
  • *** tatlı söz can azığı, acı söz baş kazığı
    gönül alıcı, okşayıcı sözlerle karşımızdakinin inadı yenilebilir.
  • *** tatsız aşa su neylesin, akılsız başa söz neylesin
    işe yaramayan nesneyi küçük çabalarla bir şeye benzetmek boş olduğu gibi aptal kişiyi de sözle akıllandırmak imkânsızdır.
  • *** terziye “göç” demişler, “iğnem başımda” (yanımda) demiş
    kendisine gerekli olan şeyler kolay taşınır olan kimsenin bir yerden başka yere göçmesi daha kolaydır.
  • *** tırnağın varsa başını kaşı
    hiç kimse başkasından yardım beklememeli; kendisinin olanakları varsa bir işe girişmeli, yoksa girişmemelidir.
  • *** ummadığın taş baş yarar
    küçük veya önemsiz şeyler de çoğu kez büyük etkiler yapabilir.

Devamı

  • *** vakitsiz öten horozun başını keserler
    her söz yerinde ve zamanında söylenmelidir, zamansız ve yersiz söylenen sözler büyük zararlara yol açabilir.
  • *** ya devlet başa ya kuzgun leşe
    sonunda büyük bir başarıya ulaşmak için yok olma tehlikesi bile göze alınır.
  • *** yabancı kuşun başı kanadı altında olur
    bir topluluğa yeni katılan kimseyi çevresi hemen aralarına almaz, o yüzden bir süre yabancılık çeker, onlardan uzak durur.
  • *** yaş kesen baş keser
    çeşit çeşit yararları olan ağacı sadece odun sağlamak için kesen insan canına kıymış gibi büyük bir suç işlemiş olur.
  • *** yazın başı pişenin, kışın aşı pişer
    1) yazın güneş altında çalışan, ailesinin kışlık ihtiyacını kazanır; 2) gençliğinde çok çalışıp varlık edinen hastalığında veya ihtiyarlığında rahat eder.
  • *** yemin etsem başım ağrımaz
    gerçek olduğuna korkmadan yemin ederim.
  • *** yılanın başı küçükken ezilir
    büyüyeceği belli olan her tehlike daha en başta önlenmeli, düşman güçlenip büyük zarar verecek duruma gelmeden tedbir alınmalıdır.
  • *** yiğit başından devlet ırak değildir
    bir gencin zengin olması her zaman beklenebilir.


Leave A Reply