Advertisement
İçinde baş kelimesi geçen atasözleri ve bu atasözlerinin anlamları. Baş konulu, baş hakkında hakkında atasözleri ve açıklamaları.
Baş İle İlgili Atasözleri ve Anlamları
- *** acıklı başta akıl olmaz
büyük sıkıntılar içinde bulunanlar mantık dışı işler yapabilirler. - *** ağacın meyvesi olunca, başını aşağı salar
yararlı eserler veren, bilgi ve erdemle donanmış kimse alçak gönüllü olur. - *** ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez
belirtileri meydanda olan yaşlılık ve izleri ortada duran üzüntü ne yapılsa gizlenemez. - *** ağrısız baş mezarda gerek
herkesin bir sıkıntısı vardır, bu sıkıntılar ancak ölümle biter. - *** ak göt (don, bacak) kara göt (don, bacak) kara geçit başında (hamamda) belli olur
bir iddiadaki doğruluk ancak deney veya sınav sonucunda belli olur. - *** akıl yaşta değil, baştadır
akıllı olmanın yaşla ilgisi yoktur, bazı küçükler büyüklerden daha akıllı olabilir. - *** akılsız başın cezasını (zahmetini) ayak çeker
bir işte düşüncesizce davranan kişi her türlü olumsuz sonuca katlanır. - *** akla gelmeyen başa gelir
insan ummadığı, düşünmediği şeylerle karşılaşabilir. - *** aklı başa yaş getirir
deneyim, yıllar içerisinde elde edilir. - *** alna yazılan başa gelir
kişi, kaderi ne ise onu görür. - *** arslanın adı çıkmış, çakallar baş keser
haksızlık veya kötülük yapacağı düşünülen kişi yerine bu konuda adı ön plana çıkan kişiler asıl haksızlığı ve kötülüğü yaparlar. - *** ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
kuşlar avlanmaktan kurtulamazlar, insanlar da hatıra, hayale gelmeyen çeşit çeşit felaketle karşılaşabilirler. - *** ayağa değmedik taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
insan, yaşamı boyunca çeşitli engellerle ve güçlüklerle karşılaşır. - *** ayağı yürüten baştır
halkın düzen içinde çalışmasını baştakiler sağlar.
Devamı
- *** ayağında donu yok, fesleğen ister (takar) başına
yoksulluğuna bakmayarak süs ve gösteriş yapmak ister. - *** ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut, düşünme derin
hastalıktan korunmak istiyorsak ayağımızı sıcak, başımızı serin tutmalı, olur olmaz şeyleri sıkıntı konusu yapmamalı, geniş yürekli olmalıyız. - *** ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
insan, yaşamı boyunca çeşitli engellerle ve güçlüklerle karşılaşır. - *** azıcık aşım, ağrısız (kaygısız) başım
derdim olmasın da başka bir şey istemem. - *** baht (akıl) olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta
kişi talihsiz olursa giriştiği hiçbir işten olumlu sonuç alamaz. - *** balık ağa girdikten sonra aklı başına gelir
insan, tedbirsizliği yüzünden bir felakete uğradıktan ve iş işten geçtikten sonra neden şöyle yapmadım, neden böyle yapmadım diye üzülür. - *** balık baştan avlanır
bir şeyi ele geçirebilmek için onu yönetenleri elde etmek gerekir. - *** balık baştan kokar
bir işte aksaklık başta olanlardan kaynaklanır. - *** baş ağır gerek, kulak sağır
kişi ağırbaşlı olmalı ve dedikoduları dinlememelidir. - *** baş başa bağlı, baş da şeriata (yasaya, padişaha)
biz yöneticinin buyruğu altındayız ama yönetici de toplum için konulmuş olan kanunlar ne diyorsa onu uygular, onun dışına çıkamaz. - *** baş dille tartılır
kişinin aklı, söylediği sözlerle ölçülür.
Devamı
- *** baş kes yaş kesme
ağaç kesmek, insan öldürmek kadar büyük bir suçtur. - *** baş kırılır (yarılır) fes (börk) içinde, kol kırılır yen (kürk) içinde
aile içindeki, arkadaşlar arasındaki uyuşmazlıklar yabancılara duyurulmamalıdır. - *** baş nereye giderse ayak da oraya gider
küçükler büyüklerin izinde gider, her işte onları örnek tutarlar. - *** baş ol da eşek başı (soğan başı) ol
en önemsiz işlerde bile baş olmak, buyruk altında bulunmaktan iyidir. - *** baş ol da istersen soğan başı ol
küçük bir işte de olsa başta olmak önemlidir. - *** baş olan boş olmaz
1) bir yerde baş olan kimse taşıdığı değer dolayısıyla o yere gelmiştir; 2) işbaşındaki kişinin işi daima çoktur. - *** baş sağlığı, dünya varlığı
en büyük zenginlik, beden sağlığıdır. - *** baş sallamakla kavuk eskimez
bir kimsenin suyuna gitmekten, söylediklerine “evet, peki” demekten zarar gelmez. - *** baş yastığı baş derdini bilmez
insanın derdi içindedir, en yakını bile onu anlamaz. - *** başa gelen çekilir
çaresiz durumlara düşüldüğünde insan kendini üzüntüye kaptırmayıp bu durumlara sabır göstermelidir. - *** başa gelmeyince bilinmez
başına bir felaket gelmeyen, başkasına gelen felaketin ne denli acı olduğunu gereği gibi anlayamaz. - *** başa yazılan gelir
kişi, kaderi ne ise onu görür. - *** başın başı var, başın da başı var
toplum içinde hiç kimse başına buyruk değildir, başta bulunan her kişinin üstünde daha büyük bir baş vardır. - *** başın sağlığı, dünyanın varlığı
dünyanın en büyük zenginliği, beden sağlığından başka bir şey değildir. - *** başına gelen başmakçıdır
başından bir iş geçmiş olan kimse o işte deneyimli olur, uğradığı zarara bir daha uğramamak için önlem alır. - *** başını acemi berbere teslim eden cebinden pamuğu eksik etmez (etmesin)
işbaşına tecrübesiz yönetici getirenler, onun yaratacağı sıkıntı ve zararları çekmeye hazır olmalıdır. - *** berber berbere benzer ama başın Allah’a emanet
kendisini uzman olarak gösteren her kişiye güvenilmemelidir, malınızı canınızı tehlikeye sokabilir. - *** bin işçi, bir başçı
her işe, baş olacak bir kimse gerekir. - *** bir baş soğan bir kazanı kokutur
kötü bir kişi, kötü bir davranış, kötü bir söz büyük bir topluluğun huzurunu bozmaya yeter. - *** bir başa bir göz yeter
azla yetinmek gerekir.
Devamı
- *** bir sürçen atın başı kesilmez
şimdiye kadar sizi memnun etmiş olan kişi bir kez yanlış iş yaptığında kendisine hemen ağır ceza verilmemelidir. - *** bizim gelin bizden kaçar, tutar ellere başını açar
bize yabancı duran yakınımız, dostumuz, akrabamız başkalarına rahatça, içtenlikle yardım eder. - *** böyle başa böyle tıraş
kişi nasıl birisiyse ona uygun biçimde davranılır. - *** bükemediğin eli öp başına ko
düşmanını yenemiyorsan ona hoş görünmeye çalışarak kötülüğünden kendini koru. - *** büyük başın derdi büyük olur
büyük işlerin başında bulunanların karşılaşacağı güçlükler de çoktur. - *** çerçi başındakini satar
satıcı elinde neyi varsa satar. - *** dağ başına harman yapma, savurursun yel için; sel önüne değirmen yapma, öğütürsün sel için
yapacağın iyi bir işi, sonunu hesaplamadan yapma. - *** dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir
dağ başında kışın fırtına eksik olmadığı gibi kişinin yaşamında da yıpratıcı olaylar eksik olmaz. - *** dağ başından duman eksik olmaz
büyük adamların, büyük iş yapanların her zaman üzüntüleri, sıkıntıları vardır. - *** dazlayan daza düşer, kel başlı kıza düşer
evleneceği kişiyi seçmekte çok titizlik gösteren kimse, çoğu kez istemediği, beğenmediği bir kişiye düşer.
Devamı
- *** değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan
karı koca gibi, iş ortağı gibi birlikte yaşayacak, birlikte iş görecek kimseler arasında karşılıklı sevgi bulunmalıdır. - *** deli ile çıkma yola, başına getirir bela
deli, kendisiyle arkadaşlık edenin başına çeşit çeşit dert açar. - *** deli kız düğün etmiş, kendi baş sedire geçmiş
densiz, budala ev sahibi, konuklarından çok kendini ağırlanacak konuk yerine koyar. - *** deliye taş atma, başını yarar
davranışlarında çılgınlık bulunan kimseye dokunma yoksa sana öyle çılgınca saldırır ki yaptığına pişman olursun. - *** dertsiz baş (kul) olmaz
derdi olmayan kimse yoktur, az çok herkesin derdi vardır. - *** dertsiz baş terkide gerek
bir kişi ancak öldükten sonra dertten kurtulabilir. - *** dil ebsem (olsa) baş esen (esendir)
kişi dilini tutar, her şeyi söylemezse başını belaya sokmamış olur, rahat eder. - *** dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim
kişinin başına ne gelirse dilini tutmamasından gelir. - *** dost başa, düşman ayağa bakar
iyi bir görüntü verebilmek için her zaman temiz giyinip kuşanmak gereklidir. - *** dostun attığı taş baş yarmaz
dostun acı sözü veya sert davranışı insana ağır gelmez. - *** dünyada tasasız baş bostan korkuluğunda bulunur
bu dünyada tasasız olan insan yoktur. - *** ecel geldi cihana, baş ağrısı bahane
herkesin ölümü için bir sebep vardır. - *** eğilen baş kesilmez
kusurunu anlayıp özür dileyen kişi bağışlanmalıdır. - *** erine göre bağla başını, tencerene göre kaynat (pişir) aşını
davranışlarını içinde bulunduğun koşullara uydur.
Devamı
- *** eşek kocamakla tavla başı olmaz
anlayışsız kişi ne kadar yaşlanırsa yaşlansın baş olacak bir olgunluğa ulaşamaz. - *** faydasız baş mezara yaraşır
yaşayan kimse bir işe yaramalıdır, bir işe yaramayan kimsenin ölüden farkı yoktur. - *** gailesiz baş, yerin altında
herkesin bir sıkıntısı vardır, bu sıkıntılar ancak ölümle biter. - *** gönülsüz yenen aş, ya karın ağrıtır ya baş
istenmeyerek yapılan işlerden kötü sonuçlar ortaya çıkar. - *** gülme komşuna, gelir başına
birinin başına gelen kötü bir durum senin de başına gelebilir. - *** gürültü istemeyen kazancı (bakırcı) dükkânına girmez (hırkasını başına çeker)
kafasını dinlemek isteyen kimse, gürültülü patırtılı işlerde görev almaz. - *** hangi taş pekse (katıysa), başını ona vur
kendi kusurun yüzünden zor bir duruma düştüğünde kendini suçla ve başkalarından yardım isteme. - *** hayır dile komşuna, hayır gele başına
sen başkaları için iyi şeyler dile ve yap ki başkaları da senin için iyi şeyler dilesin, yapsın. - *** her işin (şeyin) başı sağlık
insanın yapacağı her şey vücut sağlığına bağlıdır. - *** her taş baş yarmaz
korkulan her şey tehlikeli değildir. - *** ısıramadığın (bükemediğin) eli öp başına ko
düşmanını yenemiyorsan ona hoş görünmeye çalışarak kötülüğünden kendini koru. - *** iki baş bir kazanda kaynamaz
ayrı ayrı düşünceleri ve kişilikleri bulunan iki kişi bir arada yaşayamaz, bir işi birlikte yapamazlar. - *** iki el bir baş içindir
ancak kendi geçimini sağlayabilenler, başkalarına yardım edecek bir durumda değildir. - *** istenmeyen aş, ya karın ağrıtır ya baş
istenmeyerek yapılan işlerden kötü sonuçlar ortaya çıkar. - *** iş anlatılıncaya kadar baş elden gider
kızışmış bir kavgada veya herhangi bir olayda meram anlatmaya fırsat kalmadan olacak olur. - *** iyilik iki baştan olur
birbiriyle ilişkileri bulunan iki kişinin iyi geçinebilmeleri için yalnızca birinin iyi olması yetmez. - *** kavga bizim yorganın başına imiş
başkaları yüzünden zarar gören kimsenin söylediği söz. - *** kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse gelinin başını yarar
kaynana ne kadar yumuşak huylu, ne kadar iyi davranışlı olursa olsun, her hâli gelini rahatsız eder. - *** kel başa şimşir tarak
birçok gereksinimi varken gereksiz özenti ve gösterişle uğraşanlar için kullanılan bir söz.
Devamı
- *** kel ilaç bilse kendi başına sürer
kendi işini halledemeyen kişiden aynı durum için yardım alınamaz. - *** kelin medarı olsa kendi başına olur
kendi işini halledemeyen kişiden aynı durum için yardım alınamaz. - *** kelin merhemi olsa başına sürer
kendi işini halledemeyen kişiden aynı durum için yardım alınamaz. - *** kesilen baş yerine konmaz
kesin olarak yapılıp sonuçlandırılan iş, eski durumuna getirilemez. - *** kocana göre bağla başını, harcına göre pişir aşını
davranışlarını içinde bulunduğun koşullara uydur. - *** kurdun adı yaman çıkmış, tilki vardır (tilkicik var) baş keser
öylesine sinsi ve kurnaz kimseler vardır ki adı zalime, haine ve kötüye çıkmış kimselerden daha tehlikelidirler. - *** mermer iyi taştan, iyilik iki baştan
birbiriyle ilişkileri bulunan iki kişinin iyi geçinebilmeleri için yalnızca birinin iyi olması yetmez. - *** ne dilersen eşine o gelir başına
sen başkaları için iyi şeyler dile ve yap ki başkaları da senin için iyi şeyler dilesin, yapsın. - *** sabreyle işine, hayır gelsin başına
bir işi yaparken acele etmez, sabrederseniz hayırlı sonuçlara varırsınız. - *** sağ (sağlam) baş yastık istemez
sağlam insan durup dururken yatmak istemez eğer istiyorsa hasta olduğu düşünülmelidir.
Devamı
- *** sarımsak içli dışlı, soğan yalnız başlı
anlaşan kimselerin birbirlerinden saklısı gizlisi yoktur, başkasıyla böyle bir yakınlık kuramamış olan tek başına kendi yaşantısı içinde kalır. - *** sen dost kazan, düşman ocağın başından çıkar
sen dost kazanmanın yoluna bak, düşman kolay kazanılır. - *** söz var iş bitirir, söz var baş yitirir
sözün insanlar üzerinde etkisi büyüktür; yerinde söylenen sözler işlerin yoluna girmesini sağlar, ölçüsüz ve sert söylenen sözler ise karşıdakini öfkelendirir, söyleyenin öldürülmesine bile yol açabilir. - *** su başından (bendinden) kesilir (bağlanır)
bir işi, kimsenin karışamayacağı ve bozamayacağı biçimde bitirmek için yetkili kişilerin en büyüğü ile görüşüp anlaşmak gerektir. - *** şaşkın ördek başını bırakır, kıçından dalar
ne yaptığını bilmeyen kişi işi tersinden yürütmeye kalkar. - *** şeytanla kabak ekenin kabak başına patlar
kurnaz ve hileci kimse ile ortaklık eden kişi hilenin en büyük kurbanı olur. - *** tarlanın taşlısı, kızın saçlısı, öküzün (ineğin) başlısı
kadının saçlı olanı ile tarlanın taşlı olanı makbuldür. - *** tatlı söz can azığı, acı söz baş kazığı
gönül alıcı, okşayıcı sözlerle karşımızdakinin inadı yenilebilir. - *** tatsız aşa su neylesin, akılsız başa söz neylesin
işe yaramayan nesneyi küçük çabalarla bir şeye benzetmek boş olduğu gibi aptal kişiyi de sözle akıllandırmak imkânsızdır. - *** terziye “göç” demişler, “iğnem başımda” (yanımda) demiş
kendisine gerekli olan şeyler kolay taşınır olan kimsenin bir yerden başka yere göçmesi daha kolaydır. - *** tırnağın varsa başını kaşı
hiç kimse başkasından yardım beklememeli; kendisinin olanakları varsa bir işe girişmeli, yoksa girişmemelidir. - *** ummadığın taş baş yarar
küçük veya önemsiz şeyler de çoğu kez büyük etkiler yapabilir.
Devamı
- *** vakitsiz öten horozun başını keserler
her söz yerinde ve zamanında söylenmelidir, zamansız ve yersiz söylenen sözler büyük zararlara yol açabilir. - *** ya devlet başa ya kuzgun leşe
sonunda büyük bir başarıya ulaşmak için yok olma tehlikesi bile göze alınır. - *** yabancı kuşun başı kanadı altında olur
bir topluluğa yeni katılan kimseyi çevresi hemen aralarına almaz, o yüzden bir süre yabancılık çeker, onlardan uzak durur. - *** yaş kesen baş keser
çeşit çeşit yararları olan ağacı sadece odun sağlamak için kesen insan canına kıymış gibi büyük bir suç işlemiş olur. - *** yazın başı pişenin, kışın aşı pişer
1) yazın güneş altında çalışan, ailesinin kışlık ihtiyacını kazanır; 2) gençliğinde çok çalışıp varlık edinen hastalığında veya ihtiyarlığında rahat eder. - *** yemin etsem başım ağrımaz
gerçek olduğuna korkmadan yemin ederim. - *** yılanın başı küçükken ezilir
büyüyeceği belli olan her tehlike daha en başta önlenmeli, düşman güçlenip büyük zarar verecek duruma gelmeden tedbir alınmalıdır. - *** yiğit başından devlet ırak değildir
bir gencin zengin olması her zaman beklenebilir.