Çocuklarda bilinç yitimi, bilinç kaybı neden olur? Çocuklarda bilinç yitimi belirtileri, alınması gereken önlemler ve ilk yardım bilgileri.
ÇOCUKLARDA BİLİNÇ YİTİMİ
Bilinç yitimi, kısa süreli olmayan bayılmadan, yaşamı tehdit eden bir komaya kadar, farklı şiddetlerde görülebilir. Bilinç yitimi durumundaki bir çocuk, çevresinin farkında değildir ve uyandırılmaz. Bilinç yitimi, çeşitli nedenlerle beyinde oluşan değişikliklerden kaynaklanır.
Kaynak: pixabay.com
Beynin etkinliği elektroansefalograf adı verilen bir makinede, elektrik itkileri biçiminde ölçülebilir (EEG; halk arasında “beyin elektrosu çektirmek” denir). İtkiler, dalgalan andıran biçimde görülür; dalgalar, bilinçlilik ya da bilinçsizlik derecesine göre farklı görünümlüdür. Herhangi bir kişi bilinç yitimi durumunda olduğu sırada, saniyede yaklaşık üç uzun dalga vardır; bilinç yerine gelirken, dalgalar sıklaşır; sonunda tam bilinçli durumda, dalgalar, saniyede on dalga olacak biçimde hızla değişir.
BELİRTİLER
Bilinç yitimi durumundaki bir çocuk, çok kısa sürede kendine gelebileceği hafif bir bayılma geçiriyor olabilir. Daha derin bir bilinç yitimindeyse, çok kısa sürede kendine gelemez ve sonunda kendine geldiğinde de, bilinci bulanık, sersemlemiş durumda olabilir: Nerede olduğunu, ne olup bittiğini anımsamaz. Söz konusu bu şiddetli bilinç yitimi durumu, tıpta “koma” diye adlandırılır. Derin komada bütün refleksler bastırılmış durumda olduğundan, sözgelimi, çocuk kazadan sonra yuttuğu kan ya da kusmuğu boğazından temizlemek için otomatik olarak öksüremez.
Herkes bir çocuğun ağır bir kazadan sonra günlerce, haftalarca ya da daha uzun süre komada kalmış olduğu durumlar duymuştur. Ama bilinç yitimi durumlarının çoğunda, çocuk birkaç dakika içinde kendine gelir. Böyle de olsa, her bilinç yitimi ciddi bir olaydır ve doktora bildirilmesi gerekir.
NEDENLER
Bilinç yitimi, birçok nedenden kaynaklanabilir. Baştaki bir çarpma ya da yaralanmaya, bir kaza sonucu kan yitirilmesine bağlı bir şoka ya da bir hastalık ya da aşırı yüksek ateş sırasında genel sıvı yitimine bağlı olabilir. Bir enfeksiyon, kanama ya da ur sonucu beynin bası altında kalması ile kan zehirlenmesi ya da kan şeker düzeyi düşmesi de, bilinç yitimine yol açabilir.
Kan şeker düzey düşüklüğü bulunan (hipoglisemili) çocuklarda, kan şeker düzeyinde düşme nöbeti sırasında, ayrıca çok fazla insülin verilen şekerhastası çocuklarda, koma görülebilir. Sara çırpınmaları geçiren çocuklarda da, nöbetten sonra kısa bir bilinç yitimi dönemi olur; hattâ daha doğrusu, çocuklar çırpınma nöbeti geçirdikleri sırada hareket ediyor olsalar bile, bilinç yitimi durumunda bulunurlar.
Bayılma, bilinç yitiminin beyne gelen kanın azalmasından kaynaklanan çok hafif bir biçimidir.
Kaynak: pixabay.com
TEDAVİ
Geçici bayılmalar dışındaki bütün bilinç yitimi durumları, tıbbi gözetim gerektirir. Bir çocuğu bilincini yitirmiş durumda bulursanız, yapılacak ilk şey herhangi bir tehlikeyi -varsa- ortadan kaldırmak ve çocuğun soluk alıp vermesi ile kalp atışlarını incelemektir.
ACİL YAPILMASI GEREKEN ŞEYLER
Çocuk gazdan zehirlenmişse, olanak varsa hemen açık havaya çıkarın ya da en azından, gazı kapatıp, kapı ve pencereleri açın. Boğazına dolanan bir şeyden ötürü tıkanmış, soluk almıyor durumdaysa, boğazı çevresinde ne varsa, olanak varsa keserek, çıkarın. Başına geçirdiği plastik bir torbadan (poşet) ötürü boğuluyorsa, doğal olarak, torbayı çıkarın (en iyisi torbayı yırtarak ya da keserek); elektrik çarpmışsa, elektrik akımından ayırıp uzaklaştırın ya da elektriği şalterden kesin.
İLKYARDIM
Sonra, çocuğun solunum yollarındaki yiyecek, kusmuk gibi herhangi bir tıkanıklığı, hemen parmağınızı ağzının içine sokup çevirerek temizleyin; herhangi bir kanama varsa durdurun. Yüzünüzü çocuğun ağzına dayayın; soluk alıp verişini dinleyerek ve göğsünün inip çıktığını görmek için göğsünü gözden geçirerek, solunumunu kontrol edin. Soluk almıyorsa, nabzını dinleyin. Çocuk soluk alıp vermiyorsa, yapay solunum uygulayın; soluk almamasının yanı sıra kalbi de çalışmıyorsa, kalp masajı uygulayın. Bu tedaviye gerek yoksa, çocuğu “kendine gelme konumu”na (yüzükoyun, başı yana çevrilmiş, aynı yöndeki kol ve bacağı dik açı yapacak biçimde kıvrılmış, öbür kolu ve bacağı aşağı doğru düz durumda yatış) getirin. Bu arada, siz çocukla ilgilenirken, olanak varsa bir başkası cankurtaran çağırsın. Bulunduğunuz yerde sizden başka hiç kimse yoksa, kalp atışları ve soluk alıp vermesi yeniden başladıktan sonra, çocuğu kendine gelme konumuna getirip, yardım istemeye gidin. Cankurtaran gelinceye kadar çocuğu sıcak tutun.
Çocuğunuz saralıysa, alışılmış nöbet belirtilerini öğrenmiş olursunuz ve çocuk nöbetten sonra her zaman bir süre bilinç yitimi durumunda kalıyorsa, doktor çağırmanıza gerek yoktur. Bununla birlikte, çocuğunuz bilincini kazanmadan önce çırpınmalar geçirmeye başlarsa, tıbbi bakım gerekli olacaktır. Bu arada nöbet sırasında, dilinin dönerek soluk borusunu tıkamaması için, çocuğu kendine gelme konumuna getirin.
BU YAZI SADECE BİLGİ VERMEK AMAÇLIDIR. DOKTOR TAVSİYESİ DEĞİLDİR. LÜTFEN DOKTORUNUZA BAŞVURUN.
