Edebiyat-ı Cedide nedir? Edebiyat-ı Cedide (Servet-i Fünun Edebiyatı) nın özellikleri, önemli sanatçıları ve eserleri hakkında bilgi.
EDEBİYAT-I CEDİDE (Servet-i Fünun Edebiyatı)
Türk edebiyatında önemli bir devredir. 1896’dan 1901 ‘e kadar «Servet-i Fünun» (Bilgiler Serveti) adındaki dergiyi yayın organı olarak kullanan Türk edebi okuluna «Edebiyat-ı Cedide» (Yeni Edebiyat) adı verilir.
Ahmet Cevdet Bey’in çıkardığı bu dergi, bu tarihlerden önce ve sonra da yayınına devam etmişse de, Edebiyat-ı Cedide’cilere ancak bu yıllar arasında yayın organlığı yapmıştır.. Pek genç yaşta olan yeni edebiyatçıların bu dergi çevresinde toplanmaları, Recaizade Mahmut Ekrem Bey’in teşvikiyle oldu. «Fikret – Cenap – Halit Ziya Mektebi» da denilen bu edebi cereyan, bu üç kudretli mümessilin çevresinde toplanmıştı. Tevfik Fikret şiirleri, Cenap Şehabettin şiirleri ve nesirleri, Halit Ziya (Uşaklıgil) ise romanları ve hikayeleriyle, öteki arkadaşlarına örnek oldular, ustalık ettiler. Bunların hiçbirinin yaşı 30’u geçmiyordu. Deha sahibi olan bu üç şahsiyetten başka Hüseyin Cahit (Yalçın), Mehmet Rauf, Süleyman Nazif ve kardeşi Faik Ali (Ozansoy), H. Cahit’in kardeşi H. Suat, Ahmet Reşit (Rey), Celâl Sahir (Erozan) gibi tanınmış ve bazıları sonradan başka edebi yollara girmiş olan önemli şahsiyetler de Edebiyat-ı Cedide’ye mensupturlar.
Edebiyat-ı Cedide, Türk Yenilik Edebiyatı’nda Tanzimat Devri’ni kapayıp, ikinci devreyi açmıştır (Üçüncü ve dördüncü devirler Fecr-i Ati ile Milli Edebiyat devirleridir). Edebiyat-ı Cedide, Tanzimat Edebiyatı’ndan daha fazla Batı Edebiyatı’na eğilmiş, geleneksel Türk edebiyatıyla ilgisini kesmiştir. Dil, divan şiirinden de ağdalı, vezin de tamamıyla aruz olmakla beraber, İşlenen konular, üslûp, şiir şekilleri Avrupai’dir. Milli, içtimai ve mahalli konulara pek az rastlanır, «sanat, sanat içindir» ilkesi mutlak anlamda alınmıştır. Fikret’te aruz, son gelişme safhalarından birini geçirerek, Mehmet Akif (Ersoy) ve Yahya Kemal (Beyatlı) daki mükemmel, kusursuz dereceyi hazırlamıştır.
