Recaizade Mahmut Ekrem kimdir? Recaizade Mahmut Ekrem hayatı, biyografisi, kitapları, eserlerinin kısa özetleri.
Recaizade Mahmut Ekrem Kimdir?
Recaizade Mahmut Ekrem; şair ve yazardır (İstanbul 1847-ay.y. 1914).
Ortaöğrenim yıllarında sağlık zayıflığı yüzünden okulu bırakıp Hariciye Mektubi Kalemi’ne memur oldu (1862), değişik kalemlerde görgü ve bilgi edinerek devlet memurluğunda kıdem kazandı, Şura-yı Devlet’te üye yardımcısı oldu (1868), bu arada Namık Kemal’in desteğini kazandı, o Avrupa’ya giderken Tasvir-i Efkâr gazetesinin yayın sorumluluğunu üstlendi 51867), birkaç yıl sonra politikadan çekildi, işi dışındaki zamanını edebiyata ayırdı, sonunda Şura-yı Devlet (Danıştay) üyeliğini kazandı (1877), yaşamını rahat koşullarda güvenliğe aldı.
Ek olarak dönemin en önemli öğrenim kurumlarında edebiyat öğretmenliği de yaptı (Galatasaray Sultanisi ile Mülkiye Mektebi’nde, 1880-1887). Evkaf ve Maarif nazırlıkları yalnızca birkaç ay sürdü (1928), ölümüne kadar sürecek Ayan üyeliğine getirildi (Senato görevi, 1908-1914). Recaizade Ekrem; şiir, öykü, roman, oyun, eleştiri türlerinde eserler veren bir çalışma birikiminin sahibi, doruğa ulaşmayan ortalama bir yetenek kimliğindedir. Üç çocuğunu ya doğar doğmaz, ya kısa sürede yitirmiş olması duyarlığını daha da inceltmiş, onu talihsiz bir babanın yazgısıyla içli ve hüzünlü yapmıştı.
Aruzu ustalıkla kullanmada yetersiz olduğu gibi, konularım bireysel dünyanın dışına taşımama dikkati şiirini zayıflatan nedenlerin başında gelir. Batı şiirinin bazı ilke ve beğeni düzeylerini yorumlamakta yararlı olmuştur (Tali-i Edebiyat, 1883). Öğretmeni olduğu Servet-i Fünun topluluğunun doğuşuna kapı açmış olması da adına eklenen mutlu rastlantılardan biridir; bu yüzden bir süre “Üstad” diye anılan o olmuştur.
Şiir kitapları:
Nağme-i Seher (Tan Vakti Ezgisi (1871), Yâdigâr-ı Şebab (Gençliğin Anı Armağanı) 1873, Zemzeme (Tatlı Sesler) 3 cilt, 1883-1885, Nijad Ekrem (şiirler, düzyazı anılar) 1911, Tek romanı: Araba Sevdası (1896). Öyküler: Muhsin Bey yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi (1889), Şemsâ (1895), Oyunları :Afife Anjelik-(1870), Vuslat (Yahut Süreksiz Sevinç) 1874, Çok Bilen Çok Yanılır (1914) vb.
Araba Sevdası
Yazarın tek romanıdır. Tanzimat sonrası alafrangalık özentilerinin, mirasyedi savrukluğunun, romantik İstanbul gençliğinin eleştirilerini yüklenmiş görünen bir roman denemesidir. Alafranga mirasyedi Bihruz Bey’in günlük yaşam çizgisinde ona benzeyen nicelerinin nitelikleri sergilenirse de yazarının romana tam anlamıyla adanmayan öykücülük cılızlığı işi yarım bırakır. Çamlıca gezintisinde görüp beğendiği Periveş’in öldüğü Bihruz söylenince sevgilisinin mezarını aramaya koyulur. Aradığı sevgilinin benzerine Şehzadebaşı sokaklarında rastlayınca onu sevdiğinin kardeşi sanır. Öykü bu kadar basit ve tek çizgilidir: Onun değerini artıran, Bihruz’un yetişme coşullarını, dünya görüşünü, istanbul erkeği olarak yarattığı düşleri bir edebiyat kuşağı olarak ortaya atan Recaizade’nin deneyleridir. Gerçekçilik kitapta, romantizmi aşmış bir yazarın gözlemleri olarak başarıya kavuşur.
