Thomizm, özellikle 13. yüzyıl filozofu ve teolog Saint Thomas Aquinas’ın çalışma ve düşüncesinin mirası olarak ortaya çıkan bir ortaçağ felsefe okuludur.
Onun “Summa Theologica“sı, Roma Katolik Kilisesi için önemi bakımından genellikle İncil’den sonra ikinci sırada kabul edilir ve tartışmasız tüm zamanların en etkili felsefelerinden biridir.
Thomas Aquinas, Hıristiyan doktrinini Aristotelesçilikten ödünç alınan unsurlarla bütünleştiren ve Aristoteles’ten alınan fikirlerle Neoplatonik felsefe görüşünü (Aziz Augustine’den sonra ortaçağ filozofları arasında son derece etkili hale gelen) güçlendiren bir felsefi sistem yaratmak için çalıştı. Skolastik felsefenin odağını Platon’dan Aristoteles’e kaydırmada etkili oldu.
Kaynak : wikipedia.org
Daha önceki ve çağdaş İslam filozoflarını, özellikle İbn Sina, Gazali (1058-1111) ve İbn Rüşd’ün eserlerini okumasından büyük ölçüde etkilenmiştir (her ne kadar İbn Rüşd’ün ana sonuçlarını ve temalarını açıkça reddetse de). Ayrıca, önde gelen ortaçağ Yahudi filozofları Avicebron (1021-1058) ve Maimonides’in eserlerinden ilham aldı ve daha sonra Yahudi felsefesini etkiledi.
Aziz Thomas, hem inancın hem de aklın gerçeği keşfettiğini (her ikisi de Tanrı’dan kaynaklandığı için aralarındaki çatışmanın imkansız olduğunu) ve bu aklın prensipte aklı Tanrı’ya götürebileceğini öğretti. Kozmolojik Argüman (Aristoteles’in “hareketsiz hareket” kavramına dayanan) ve Teleolojik Argüman (modern “akıllı tasarım” fikrine benzeyen) dahil olmak üzere Tanrı’nın varlığına dair beş kanıt sundu. Bunlarla ilgili daha fazla tartışma için Din Felsefesi bölümüne bakın.
Thomistik Okul, diğer teoloji okullarından, esas olarak, Tanrı’nın insanın özgür iradesi üzerindeki eylemi, Tanrı’nın ön bilgisi, lütfun doğası ile ilgili zor sorular hakkındaki doktrinleri ile ayırt edilir (o, lütfun doğadan kaynaklanmadığını savundu). insan hakkındadır, ancak başlangıçtan itibaren Tanrı tarafından İnsana bahşedilmiştir) ve kader (Tanrı’nın zaman içinde meydana gelen tüm olayları ezelden beri tayin ettiği ve önceden takdir ettiği fikri).
Thomas Aquinas’ın üyesi olduğu Dominik tarikatı, onun fikirlerini tarikatın resmi felsefesi olarak hızla benimsedi ve 16. yüzyıla kadar Dominikler her zaman onun en ateşli destekçileri oldular. Öte yandan, John Duns Scotus, Ghent’li Henry (c 1217-1293) ve Giles of Rome (c 1243-1316) dahil olmak üzere Fransisken tarikatı, Thomism’e şiddetle karşı çıktı. Tezlerinden bazıları 1277’de Paris ve Oxford’daki önemli dini otoriteler tarafından kınandı, ancak bu kınama, St. Thomas’ın 1323’te aziz ilan edilmesinden sonra bozuldu. Ockham’lı William ve takipçileri, daha sonraki Cizvit’in yaptığı gibi, Thomism’e de güçlü bir muhalefet dile getirdiler. Molinistler (adını hareketin kurucusu, 16. yüzyıl Cizvit ilahiyatçısı Luis de Molina’dan almıştır), özellikle Robert Bellarmine (1542-1621), Francisco Suárez (1548-1617) ve Francisco de Lugo (1580-1652).
19. yüzyılın sonlarında, Papa XIII. 1962’de kuruldu ve bugün bile canlı ve zorlu bir felsefe okulu olmaya devam ediyor.
Analitik Thomizm, Thomizm ile modern analitik felsefe arasındaki fikir alışverişini teşvik eden yeni bir küçük felsefi harekettir.
