Çok ilginç bir görünüme sahip bir hastalık olan Fil hastalığı nedir? Fil hastalığı neden olur? Fil hastalığı belirtileri, tedavisi hakkında bilgi.
Fil Hastalığı (Lenfödemi) Nasıl Bir Hastalıktır?
Lenfödemi olan hasta; kolda ya da bacakta şişlik, ağırlık, gerginlik, sert, sıkı cilt ya da ciltte portakal kabuğu görünümü, ciltte kırışıklık, ağrı, uyuşma, hareket zorluğu, tekrarlanan cilt enfeksiyonları şikayetleri ile uzmana başvurabilir.
Vücudumuzun hücresel faaliyetleri sonucunda normal olarak oluşan lenf sıvısı. dokular içinden lenf damarları ile toplanır. Lenf düğümlerinden süzülen lenf sıvısı kan dolaşımına karışır. Bu olması gereken dolaşım, lenf düğümlerinde veya lenf yollarında değişik sebeplerle oluşan rahatsızlıklar nedeniyle kesintiye uğrarsa lenf sıvısı doku içinde birikmeye başlar. Buna “LENFÖDEM” denir.
Lenfödem; lenf damarlarının yapısal bozukluğu ile kendini gösteren hastalıklara bağlı olabileceği gibi enfeksiyon, inflamasyon, kanser, cerrahi, travma, radyasyon sonucu da oluşabilir. Özellikle meme kanseri nedeni ile ameliyat geçiren ve lenf bezleri alınan hastalarda ya da radyoterapi tedavisi alan hastalarda sık olarak lenfödem görülmektedir. Bunun dışında bacaklarda da başka nedenlerle sık olarak görülür. Bacaklarda ileri derecedeki lenfödemin görünümü nedeni ile bu hastalık “Fil Hastalığı” olarak da bilinmektedir.
Lenfödemi olan hasta; kolda ya da bacakta Şişlik, ağırlık, gerginlik, sert, sıkı cilt ya da ciltte portakal kabuğu görünümü, ciltte kırışıklık, ağrı, uyuşma, hareket zorluğu, tekrarlanan cilt enfeksiyonları şikayetleri ile uzmana başvurabilir.
Lenfödem teşhisi muayene ve istenecek tetkikler ile fizik tedavi uzmanı tarafından koyulduktan sonra tedavinin yine bu alanda özel eğitim almış terapistler tarafından uygulanması gerekir. Kompleks Boşaltıcı Terapi adı ile bilinen tedavi yaklaşımı cilt bakımı, manuel lenf drenajı, lenfödem hastaları için özel tekniklerle bandajlama, hastaya özel basınç giysileri ve egzersizlerden oluşan bir tedavi sürecidir.
Manuel lenf drenajı, lenf damarlarının daha sık kasılmasını uyaran ve lenfatik akımın yakın bölgedeki fonksiyon gören lenf sistemlerine yönlenmesini sağlayan, terapist tarafından yapılan hafif basınçlı bir masaj tekniğidir ve hastalara her seansta uygulanır. Daha sonra, günde 21-24 saat kalması gereken özel lenfödem bandajları sarılır. Hastanın kol veya bacaktaki ödemi tamamen geçtikten sonra bu ödemin geri dönmesini önlemek için özel üretilecek basınç giysileri kullanması gerekir.
Lenfödem hastaların dikkat etmesi gereken noktalar şunlardır:
- Cildinizi koruyun, bulaşık çamaşır yıkarken veya bahçe ile uğraşırken mutlaka eldiven kullanın.
- En ufak sıyrık veya kesikte hemen yarayı iyi temizleyin ve mikrop kırıcı ile cildinizi koruyun.
- Kızarma ve şişmede hemen doktorunuza başvurun.
- Şismiş kol veya bacağınızı güneş ve güneş yanığından koruyun.
- Kol veya bacaklarınızı iyi kurulayın; özellikle parmak aralarını nemli bırakmayın.
- Mantar enfeksiyonu gelişimini engellemeye çalışın.
- Tırnaklarınızı keserken tırnak makası kullanın. Kendinize ait bir makasınız olsun.
- Lenfödem olan kolunuzun üzerine yatmayın.
- Şiş olan kolunuzdan tansiyon ölçtürmeyin ve kan aldırmayın: iğne yaptırmayın.
- Tedavi sonrası iyilik halini devam ettirmek için mutlaka Ienfödem çorabı giyinin.
- Fazla kilo almayın ve terlemekten kaçının.
- Sıcak ortamlardan uzak durun, kaplıcaya gitmeyin, güneşte uzun süre kalmayın.
Lenfödlem teşhisi muayene ve istenecek tetkikler ile fizik tedavi uzmanları tarafından koyulduktan sonra tedavinin yine bu alanda özel eğitim almış terapistler tarafından uygulanması gerekir.
Kaynak – 2
Fil Hastalığı Nedir?
En çok bacakların şişip fil bacağı biçimini almasıyla kendini gösteren bir hastalıktır. Bu hastalıktan dolayı başka organlar da şişer, büyür. Daha çok, sıcak ülkelerde rastlanan bir hastalıktır. Afrika, Asya, Amerika, İtalya, İspanya’da, seyrek olarak bizde de görülür.
Fil hastalığı daha çok, dişileri 10 sm., erkekleri 5 cm. kadar uzunlukta filarion denilen ince asalak bir kurttan ileri gelir. Sivrisineklerin, daha başka böceklerin kana aşıladıkları bu kurtlar vücudumuzdaki akkan (lenf) damarlarında birbirleri üzerine yığılarak kümelenir, damarları tıkarlar. Bunun sonucunda, vücut şişer.
Fil hastalığı küçük çocuklarda pek görülmez, çünkü sivrisineğin aşıladığı yumurtalar, kurtçuklar ancak 4-5 yaşından yukarı kimselerde gelişebilir.
Filarion dışında başka sebeplerden de fil hastalığı olur. Bu türlü fil hastalığı lenf damarlarında, toplardamarlarda bir tıkanıklıktan ileri gelir. Bu tıkanıklık dolayısıyla deri, derialtı dokuları şişer, kalınlaşır. Streptokok cinsi bazı mikropların yaptıkları iltihapların da bunda payı vardır. Ayrıca, gene aynı sebeplerden dolayı, kollar, cinsel organlar, memeler, burun, ağız, yüzde de fil hastalığı olur. Ağızdaki, yüzdeki bu gibi şişmelere yılancık da yol açabilir. Flebitten dolayı da fil hastalığı olur.
Belirtileri.
Filariondan ileri gelen fil hastalığı yüksek ateşle başlar. Lenf bezleri şişmiş, hasta organ büyümüş, sertleşmiştir.
Zamanla, dokular kalınlaşır, sertleşir, lenf yolları bütün bütün tıkanır. Bu arada, özellikle, memelerde, erkeklik bezi torbalarında aşırı büyüme, şişme görülür. İdrar süt gibi beyaz bir hal alır. Hastalığın ateş yapmadığı da olabilir. Bu gibi hallerde yalnız organlar büyümüştür. Hasta zorlukla yürür, cinsel görev yapamaz.
Filarion dışındaki sebeplerden ileri gelen fil hastalıklarında en çok göze çarpan, dolaşım zorluklarıdır. Bundan dolayı, hasta organlar, özellikle bacaklar şişmiştir.
Tedavi.
Sivrisineklerin, daha başka sokucu böceklerin aşıladıkları kurtlardan ileri gelen fil hastalığında tedavi zordur. Bu gibi böceklerle savaşmak, bunlara karşı korunmak alınacak en önemli tedbirdir. Hastadaki süt rengi akıntılar, idrarındaki beyaz salgılar yağsız yiyecek perhiziyle önlenmeye çalışılır. Ayaklara sargı, başka organlara askı konularak şişkinlikler azaltılabilir. Tedavide arsenikli, antimonlu yeni ilâçlar kullanılmaktaysa da etkileri azdır.
Lenf yollarında, toplardamarlarda iltihaplardan ileri gelen fil hastalıklarında ise antibiyotikler, sülfamitler oldukça iyi sonuç verir. Lenf bezlerindeki iltihaplara ıslak sıcak pansumanlar, alkol pansumanları yapılır. Toplardamarlarda iltihap olmuşsa bunlar ameliyatla çıkarılır, torbalar ameliyatla alınır. Kaplıca tedavileri de denenmelidir.
