HCT nedir? HCT değeri ne anlatır ne anlama gelir? HCT değerinin yüksek ya da düşük olmsının sebepleri nelerdir? Neler yapılmalıdır?
Kaynak: pixabay.com
HCT nedir?
HCT‘nin açılımı tıbbi bir terim olarak “hematokrit“tir. Bu bir kan testidir ve yapılan bu testle kanımızın içeriğinde yer alan kırmızı renkteki kan hücrelerinin genel kan hücrelerine kıyasla oranı belirlenebilmektedir. Buna bir örnek verecek olursak, yaptırdığınız test sonucunda %30 HCT yazıyorsa; bu sayı kanınızın 100 mililitrelik bir oranında 30 mililitre kırmızı kan hücresinin bulunduğu göstergesidir.
HCT testi, hastanelerde hem manuel hem de otomatik olarak adlandırılan iki farklı yöntemle yapılmaktadır. Vücuttaki HCT değerleri hem yaşa, hem de cinsiyete göre değişik değerler alabilmektedir. Ancak normal değerlere baktığımızda yetişkin ve sağlıklı bir kadında en az yüzde 38, en fazla yüzde 46 değerlerinde HCT ölçülmeli; aynı yaşlardaki bir erkekte de en az yüzde 42, en fazla yüzde 54 değerlerinde HCT değerleri bulunmalıdır.
HCT eksikliği nedenleri nelerdir?
- Geçirilen herhangi bir travma sonucu oluşan kan kaybı
- Kemoterapi ilaçlarının kullanılması
- Vücutta oluşan vitamin eksikliği
- Kolon kanseri hastalığı
- Kemik iliğinde meydana gelen hastalıklar
- Böbreklerde meydana gelen hastalıklar
- Kullanılan bazı ilaçların yan etkisi sonrası metabolizmada anemi hastalığının görülmesi
HCT değerlerinin yüksek ya da düşük olmasının sebepleri nelerdir?
Kandaki HCT değerleri; düşük HCT değerleri ve yüksek HCT değerleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Yüksek HCT değerlerinin anlamı, kandaki kırmızı kan hücrelerinin sayısının olması gerekenden daha fazla olduğudur. Bir insan metabolizmasında yüksek HCT oranlarının görülme olasılığı, düşük HCT oranlarının görülme olasılığından daha az seviyelerdedir.
Kaynak: pixabay.com
Yüksek HCT oranına sahip olunması için tiryakilik derecesinde sigara içilmesi, normalden daha yüksek seviyelerde yaşanması, geçirilen akciğer hastalıkları, geçirilen kemik iliği hastalıkları, vücutta oluşan bir takım tümörler ve sporla uğraşan atletlerin kullandıkları doping ilaçlarına bağlı bir durum olarak karşımıza çıkar. Bunun tam tersi olan durumda ise kanımızın içeriğindeki kırmızı kan hücreleri olmaları gereken seviyeden daha az seviyelerde görülmektedirler ve bu duruma da düşük HCT değeri denmektedir. Düşük HCT değerlerinin oluşmasında B12 eksikliği, folat eksikliği, demir eksikliği, hemoglobin eksikliği, kemoterapi ilaçları, kemik iliği sorunları, kronik kanama sorunu yaşatan hastalıklar ve iltihap yaratan hastalıklar oldukça etkilidir.
Yaşa göre olması gereken HCT oranları nelerdir?
- Yeni doğan bebeklerde olması gereken HCT oranı : En az %55, en fazla %68
- 1 haftalık bebeklerde olması gereken HCT oranı : En az %47, en fazla %65
- 1 aylık bebeklerde olması gereken HCT oranı : En az %37, en fazla %49
- 3 aylık bebeklerde olması gereken HCT oranı : En az %30, en fazla %36
- 1 yaşındaki çocuklarda olması gereken HCT oranı : En az %29, en fazla %41
- 10 yaşındaki çocuklarda olması gereken HCT oranı : En az %36, en fazla %40
- Yetişkin kadınlarda olması gereken HCT oranı : En az %38, en fazla %46
- Yetişkin erkeklerde olması gereken HCT oranı : En az %42, en fazla %54
Kaynak: pixabay.com
HCT testinin istendiği durumlar nelerdir?
HCT testi, genel olarak tam kan sayımının yapıldığı süreçte ekstradan yapılmaktadır ve ya hemoglobin testi yaptıran kişiden bu testin yanında HTC testi de istenebilmektedir. Bu testlerin yapılmasının sebebi de şu şekillerde olabilmektedir;
- Bünyede sık sık oluşmaya başlayan enerji eksikliği
- Nefes darlığı problemleri
- Kronikleşmeye başlayan güçsüzlük durumları
- Sürekli hissedilmeye başlanan yorgunluk durumları
- Baş dönmesi problemleri
- Cildin renginin gittikçe soluklaşması
- Sık sık göz kararması problemlerinin yaşanması
- Vücutta dalak organının büyümesi sorunları
- Küçük tuvalete çıkmakta sorunlar yaşamaya başlama
- Ani kilo kayıpları
- Baş ağrısı problemleri
- Vücudun ter atamama problemi çekmesi
- Sürekli susuzluk problemi çekmeye başlamak
HCT düşüklüğü yaşayanlar nasıl beslenmelidir?
HCT eksikliğinden kaynaklı sağlık sorunları yaşıyorsanız, öncelikle beslenme düzeninizi doktorunuzun belirlediği şekilde değiştirmeniz gerekmektedir. Eğer ki HCT eksikliğiniz demir ya da vitamin eksikliğinden kaynaklanıyorsa mutlaka besin yoluyla folat, demir ya da B12 vitamini içeren gıdalardan tüketmelisiniz. Bu eksikliklerinizi karşılayacak gıdalar ise şunlardır:
B12 vitamini : Tavuk ciğeri, dana ciğeri, yumurta, her türlü kümes hayvanı ve yağlı eti olan balıklar vücudun B12 vitamini eksikliğini karşılayarak dolayısıyla HCT miktarını da olması gereken seviyelere çekebilmektedir.
Folat : Vücutta folat eksikliğinin meydana gelmesi, dolaylı yoldan besinler aracılığıyla alınan minerallerin ve vitaminlerin de doğal olarak emilememesine ve bu durumdan kaynaklı anemi hastalıklarının yaşanmasına yol açmaktadır. Bu yüzden mutlaka vücuda folat takviyesi yapmalı ve bu folat ihtiyacımızı da tam buğdaylı her türlü gıda, kuşkonmaz, brokoli, domates, domates suyu ve portakal gibi gıdalar tüketerek karşılamalıyız.
Demir : Vücudunuzda meydana gelen aneminin sebebi demir eksikliği olduğu durumlarda, demir açısından zengin gıdalarla beslenerek dolaylı yoldan düşük HCT değerlerinin de önüne geçebilirsiniz. Bunun için kırmızı et, balık eti, sakatat etleri, fasulye, deniz ürünleri ve barbunya yemeniz yeterli olacaktır.
