Hutbenin sünnetleri ve vacipleri nelerdir? Maddeler halinde açıklaması, hakkında bilgi.
Hutbenin vacipleri
1. Hatibin taharet üzere olması,
2. Mestürülavret bulunması, (iyi elbise giyerek avret yerlerini örtmesi),
3. Namazdan evvel olmak,
4. Hutbe kasdıyla okumak,
5. Vakit dahilinde olmak,
6. Hutbe esnasında en az bir kişi bulunmak, o kimse sabi veya kadın olmamaktır.
Hutbenin sünnetleri
1. Hatip minbere çıkmadan evvel minberin önünde bulunmak,
2. Siyah giyinmiş olmak,
3. Minbere çıktığında oturmak,
4. Ezândan sonra kalkıp her iki hutbeyi ayakta okumak,
5. Ezân-ı minberin önünden okumak,
6. Harben alınan beldede hatibin sol elinde bir kılıç bulunup hutbeyi ona dayanarak okumak,
7. Sulhan feth olunan beldelerde kılınçsız okumak,
8. Hutbeyi cemaata karşı durup okumak,
9. Hutbeye gizlice Eûzü-Besmele ve hamdü sena ederek başlamak,
10. Hutbede iki def’a kelime-i şehadet okumak,
11. Peygamber Efendimize Salâtü selâm okumak,
12. Cemaâta vaaz etmek,
13. Kur’an’dan bir âyet okumak,
14. Hutbeyi iki yapmak,
15. İki hutbe arasında —üç âyet okuyacak kadardan ziyade olmamak üzere— oturmak,
16. İkinci hutbeye de hamdü senâ ve Peygamber Efendimize selâtü selâm ile başlamak,
17. Mü’min ve mü’minâta mağfiret, nusret, sıhhat ve âfiyet ile duâ etmek,
18. İkinci hutbeyi birinciden daha hafifçe —alçak sesle— okumak,
19. Her iki hutbeyi çok uzatmayıp kısa okumak,
20. Hutbe bittikten sonra namaz için ikâmet olunmaktır.
Hutbenin sünnetleri bunlar olmakla beraber, hatip efendinin dikkat edeceği bazı hususlar vardır ki, bunları da gözönünde tutmak lâzımdır. Söyle ki; bilhassa kış ve çok sıcak mevsimlerde cemaâtı tenfir edecek derecede hutbeyi ve namazı uzatmak mekruhtur. Cemaâtın müstacel işleri olabilir, onları camide fazla tutmak Cuma namazlarına, devamlarına mani olacağından mahzurdan hâli olmaz.
Hatip olan zat bunları düşünmelidir. Sözlerinin sonu, evvelini unutturacak, kıymetten düşürecek derecede hutbesi uzun bulunmamalıdır.
Hutbelerin kısa, fakat cemiyete nafi’ bir tarzda bulunması, hatibin dirâyet ve faziletine delildir. Nitekim Re-sül-i Kâinat Efendimizin bir Hadis i Şerifleri şu meâldedir : “Namazın uzun, hutbesinin kısa olması, kişinin fa-kahatına —derin dini bilgisine— bir alâmettir, artık namazı cemaâte ağır gelmeyecek derecede uzatınız, hutbeyi kısaca okuyunuz, şüphe yok ki bazı sözler vardır ki, bir sihir gibi kalplere tesir eder.” işte hutbeler de belagatile, yüksek manâsıyla ruhları kendisine cezbedecek bir halde bulunmalıdır.
