Iğdır Ovası nerededir? Iğdır ovasının özellikleri, yetişen ürünler, iklimi, toprak yapısı hakkında bilgi.
Iğdır Ovası
Iğdır Ovası
Iğdır Ovası; Doğu Anadolu Bölgesi’ nde, Erzurum-Kars Platosuna gömülmüş ovadır. Ortalama yüksekliği 850 m’dir. Doğu uzantısı olan Dil Ovasıyla (90 km2) birlikte toplam 770 km2’lik bir alanı kaplar. Aynı doğal özelliklerle Ağrı Dağının kuzey eteklerinden, Türkiye sınırları ötesinde Ermenistan’daki Alagöz Dağı eteklerine kadar yayılır. Ortasından geçen Aras Irmağı, Türkiye-Ermenistan sınırını çizer; sularını da Aras ve kollan toplar. Yer yer volkanik kayaçlarla katmanlaşmış alüvyonlarla kaplıdır.
Alüvyonların altında genellikle Pliyosen Bölüm (y. 7-2,5 milyon yıl önce) sonlarına ait oluşumlar yer alır. Alüvyonlar daha çok kil, kum ve küçük çakıllardan oluşur. Çakıllardan çoğunun kökeni volkanik kayaçlardır. Serpantin ve kalker çakıllarına daha az rastlanır. Alüvyonların kalınlığı Iğdır Ovasının güneydoğusunda 225 m’ye, Dil Ovasında da 300 m’ye ulaşır.
Iğdır Ovası oluşum bakımından hem alüvyon dolgu çöküntü ovası, hem de çöküntü havzası niteliğindedir. Ovanın bugünkü alanı Oligosen Bölümün (y. 38-26 milyon yıl önce) sonuna değin çökmesini sürdürerek Eosen ve Oligosen bölümlere (y. 54-26 milyon yıl önce) ait deniz tortullarıyla dolmuştur. Oligosen Bölüm sonundaki yükselmeyle ovada kara oluşmuş, bu yükselme Miyosen Bölüm (y. 26-7 milyon yıl önce) sonlarına değin sürmüştür.
Pliyosen Bölümde yeniden başlayan alçalma ile bu alan bir çöküntü havzası niteliği kazanmış ve Pliyosen Bölüme ait tortulların çoğalmasıyla da torbalaşma ve çökme giderek belirginleşmiştir. Aras Vadisinde görülen oldukça yüksek kademeli taraçalar ve ovanın bir deprem kuşağında yer alması, alçalıp yükselmelerin günümüze değin sürdüğünü göstermektedir. Pliyosen Bölümde başlayıp Kuvaterner (Dördüncü) Dönem (y. 2,5 milyon yıl öncesinden günümüze) boyunca süren tektonik olaylar sonucunda havzanın güneyinde doğu-batı doğrultulu kırıklar (fay) oluşmuştur.
Pliyosen Bölüm sonlarında yeniden kara haline gelen havza, dağ oluşumunun sürdüğü Kuvaterner Dönemde bazı kesimlerde 300 m’yi bulan alüvyon yığılmasıyla günümüzdeki görünümünü almıştır. Alüvyonlarla ara katmanlı volkanik kayaçların varlığı, yanardağ etkinliklerinin de yakın zamanlara değin sürdüğünü gösterir. Bu yanardağ etkinlikleri sonucunda yanardağ kökenli kırıntılı (piroklastik) maddeler ve lavlar Iğdır Ovasının güneyini tümüyle örtmüştür.
Iğdır Ovası, kışların çok soğuk ve sert geçtiği Doğu Anadolu Bölgesi içinde, yumuşak kışlar ve sıcak yazlarla belirlenen bir mikroklima oluşturur. Ayrıca alüvyonlarla kaplı yüzeyi ve elverişli sulama olanaklarıyla, Türkiye ölçeğinde ekonomik potansiyeli olan bir yöre görünümündedir. Meyveciliğin yanı sıra sürdürülen şeker pancarı ve pamuk üretimi, tarımda çeşitlenmeyi sağlamıştır.
Kaynak – 2
Iğdır Ovası; Doğu Anadolu’da, Iğdır İli topraklarında kalan ovadır. Aras Dağları’nın Aras Irmağı’na inen yamaçlarının eteklerinde ve Büyük Ağrı Dağı’nın güneyinde uzanır. Kuzeyden Aras Irmağı ile sınırlanan ova doğu batı doğrultusunda, bir bölümü İran topraklarına giren, yer yer engebeli düzlüklerden oluşur. Iğdır Ovası, Aras Irmağı tarafından yanlan Erzurum-Horasan oluğunun uzantısı olup 700-1.000 metre yükseltide bir çöküntü alanıdır.
Geç oluşan Alpin faylanma sonucu Pliosen dönemi başlarında oluşmuştur. Güneydeki bölüm Büyük Ağrı Dağı eteklerinde lavlarla örtülüdür. Aras Irmağı boyunda kil, kum ve çakıl depoları vardır. Sulama Aras Irmağı üzerindeki bir regülatör aracılığı ve ovaya yayılan kanallar yoluyla sağlanır.
Ortalama yağışın çok düşük (252 mm) olduğu ovada elverişli sıcaklık koşulları ve sulama sonucu tahılların yanı sıra şeker pancarı, pamuk gibi endüstri bitkileriyle kayısı, elma, armut gibi meyveler yetiştirilmektedir.
