İslamiyetten Önce Arap Yarımadası

İslamiyetten önce Arap Yarımadasındaki durum nasıldır? Hicaz bölgesi, Ortadoğunun siyasi durumu hakkında bilgi.

İslamiyetten Önce Arap Yarımadası

Arapların tarih sahnesine çıktıkları bölge Arabistantır. Arap yarımadasının doğusunda İran körfezi, batısında Kızıldeniz, Güneyi’nde Aden Körfezi ve Umman denizi, Kuzeyinde Suriye ve Filisten çölleri bulunur.

Arap yarımadasında tarım yapılabilecek verimli topraklar güneyde Yemen’dedir. Orta kısmı çöllerle kaplıdır. İslamiyetten önce Arap yarımadasının güney bölgesinde Seba, Main ve Himyeri devletleri kuzey Arabistan-da ise Nebat, Amalika, Gassani devletleri kurulmuştur, bu devletlerin hiçbirisi Arap yarımadasına egemen olamamışlar askeri bakımdan varlık gösterememişlerdir.

Bunun nedenleri:

1- Arapların kabileler halinde yaşamaları, kabileler arasındaki kan davaları ve rekabet

2- Sasani ve Bizans’ın baskıları değişik dini inanışların bulunması (hrıstiyanlık, Yahudilik, Putperestlik).

Toprakların verimsiz olması, göçebe hayatın önem kazanmasına Mekke-Şam kervan ticaretinin gelişmesine sebep olmuştur. Yerleşik hayata önem verilmese de Mekke, Medine, Taif, Hayber şehirleri önemlidir.

HİCAZ BÖLGESİ:

Tarih yönünden Arap yarımadasının en önemli merkezidir. Mekke, ekonomik ve dini yönden, Medine ise Yemen ile Suriye’yi birleştiren Baharat yolu üzerinde bulunması ileri gelen kabilelerin hayvancılık ve tarım ile uğraşmaları açısından önem taşır.

İslamiyetten önce Kabe bir puthane merkeziydi. Arap kabilelerce kutsal sayılan 360 put vardı. Kabe’nin önemini arttıran bir özelliği de, gökten düştüğü kabul edilen Karataş’ın (Hacer-ül-Esved) bulunmasıdır. Ayrıca, burada Zemzem denilen bir su kuyusu vardır.

Kureyş kabilesi bu bölgeyi koruyor, ticaret ile uğraşıyorlardı. Kureyş kabilesi Haşimiler ve Emeviİer olmak üzere iki büyük kola ayrılmışlardır.

Hac zamanlarında Suk-u Ukaz panayırı düzenlenir eğlenceler ve spor karşılaşmaları, alışverişler yapılır ve şiirler okunurdu. Araplar arasında yazılı edebiyat yerine sözlü edebiyat geleneği gelişmiştir. İslamiyetten önce Arap yarımadasında edebiyat, şiir falcılık, astronomi dışında önemli bilimsel gelişmeler olmamıştır. Bu döneme cahiliye dönemi denir.

İSLAMLIKTAN ÖNCE ORTADOĞUNUN SİYASİ DURUMU:

1- Bizans İmparatorluğu (395-1453)

Bin yıldan fazla ayakta kalan Bizans Hıristiyanlığın ortadoks mezhebini temsil etmiş Avrupa katolik toplumları ile çatışmıştır. Bizans, yüzyıllarca kuzeydeki kavimlerin Balkan ve Kafkas kavimlerinin, doğuda ise İranlıların baskısı altında kalmış içte bitmez tükenmez sosyal ve dini çatışmalar ile uğraşmıştır. VII. Yüzyılda müslümanlar Bizans’ın en büyük rakibi olmuştur.

İlk Bizans, müslüman çatışmalarında Mısır, Suriye, Filistin ve Güneydoğu Anadolu Arapların hakimiyeti altına girdi 1453’te İstanbul’un fethi ile Bizans tarihten silindi.

2- Sasaniler (226-651)

Orta Doğu’nun Bizans’tan sonra gelen ikinci büyük devletidir, kuruluşundan yıkılışına kadar Bizans ile mücadele etmişlerdir. Ak Hunlara karşı İstemi Han ile iyi ilişkilere giren Sasaniler daha sonra Göktürklerle mücadele etmişler, yıpranmışlardır. İslam ordularının saldırıları başlayınca fazla dayanamamışlardır. Sasaniler islam dini yayılıncaya kadar kendi resmi dinleri olan Zerdüstlüğe bağlı kalmışlardır.