Johannes Oekolampadius kimdir? Alman hümanist bir vaiz olan ve Basel’deki reformcu harekete önderlik etmiş Johannes Oekolampadius hayatı.
Johannes Oekolampadius
Johannes Oekolampadius, Almanca Johannes Huszgen (d. 1482, Weinsberg, Württemberg – ö. 23 Kasım 1531, Basel, İsviçre), hümanist, vaiz ve Kilise Babaları’ nın metinleri konusunda uzmanlaşmış bilgin. İsviçreli Reformcu Huldrych Zwingli’nin yakın arkadaşı olarak Basel’deki Reform hareketine önderlik etmiştir. Heidelberg’de öğrenciyken 1506’da, Pfalz elektörünün oğullarına özel ders vermek için buradan ayrıldı. 1510’da Weinsberg’de vaiz oldu. Üç yıl sonra öğrenimini sürdürmek için Tübingen’e gitti; Yunanca, Latince ve İbraniceyi kusursuz biçimde öğrendi ve hümanizmle ilgilenmeye başladı.
1515’te yerleştiği ve 1518’de doktor unvanı aldığı Basel‘de Desiderius Erasmus’a Yeni Ahit’in Yunanca basımını hazırlamasında yardımcı oldu. Sonraki yıllarda da Nazianzoşhı Gregorios, Aziz Basileios, Şamlı İoannes, Khrysostomos ve Theophylaktos gibi Yunan Kilise Babalan’nın yapıtlarını çevirdi. 1518’de Augsburg Katedrali’nin vaizi oldu. Mistik eğilimleri ve araştırıcı kişiliği nedeniyle 1520’de Altomünster’dekı Brigiten manastırına girdi. Ama Katolik Kilisesi’nin, Komünyon sırasında ekmek ve şarabın İsa’nın etiyle kanına dönüştüğü yolundaki görüşünden giderek uzaklaşması ve Martin Luther’e duyduğu hayralıktan ötürü 1522’de manastırdan ayrıldı. Franz von Sickingen’in çağrısı üzerine kısa bir süre özel vaiz olarak Ebernburg Şatosu’nda bulunduktan sonra Basel’e dönerek üniversitede ders verdi.
Büyük dinleyici kitlelerine üç dilde verdiği dersler ve Saint-Martin Kilisesi’ndeki vaazlarıyla kısa sürede kentin en ünlü kişisi durumuna geldi. 1526’da Baden’de, Katolik Kilisesi’ne karşı Reform’u savundu; 1528’de de Bern’deki tartışmalarda gene Reformcuların yanında yer aldı. Başta De genuina verborum domini expositione (1526; İsa’nın Sözlerinin Doğru Yorumlanması Üzerine) olmak üzere çeşitli yazılarında, Zwingli’nin, Komünyon İsa’nın kendini çarmıhta feda edişinin yeniden canlandırılması değil anılmasıdır biçimindeki görüşünü destekledi.
Basel’de Reform’u yerleştirmek amacıyla 1529 Paskalyası’nda çıkarılan yerel yasaların hazırlanmasına katkıda bulundu. Daha sonra Marburg Tartışması’nda (Ekim 1529) Luther’e karşı gene Zwingli’nin görüşünü savundu. 1530’da Basel’e döndü ve yerel yöneticilerin kiliseyle ilgili konularda söz sahibi olmasına karşı çıktı; kilisede, papazlarla kilisede görevli halktan kişilerin ağırlıkta olacağı bir yönetim biçimini savunan vaazlar verdi. Zwingli’nin Kappel Çarpışmasında ölmesinden kısa süre sonra öldü.
