Koruyucu doku nedir? Koruyucu dokular kaça ayrılır, çeşitleri, özellikleri, yapıları ve görevleri hakkında bilgi.
Koruyucu Doku;
Bitkilerde kök, gövde ve meyvaların üzerini örter. Kalın çeperli hücrelerden meydana gelir.Bunlar altlarındaki ince çeperli hücreleri dış etkilere karşı korurlar. Koruyucu doku epidermis ve periderm olmak üzere ikiye ayrılır.
Epidermis, dermatojen hücrelerinin farklılaşmasından meydana gelir. Bitkinin genç bölgelerinin ve yapraklarının üzerini örten tek tabakalı bir dokudur. Dokuyu meydana getiren hücreler arasında boşluk yoktur. Epidermis hücrelerinin salgıları kütikula denilen bir tabaka yapar. Kütikulâ, su geçirmeyen kütin ve mumsu maddelerden meydana gelir.Bu ölü tabakadan dolayı epidermis hücrelerinin dışa bakan çeperleri daha kalındır. Kauçuk gibi bazı bitkilerde epidermis çok katlıdır.
Bitkilerin toprak üstünde kalan kısımlarında, epidermisin üzerini bir kütikulaâ tabakası örter. Bu kütikula tabakasının kalın ve ince oluşu bitkinin yaşadığı ortama bağlıdır. Kütikula tabakası bitkilerde su kaybını önler ve epidermisin direncini arttırır. Bazı bitkilerde, epidermis üzerinde kütikuladan başka bir mum tabakası bulunur. Epidermisin bazı hücreleri farklılaşarak çeşitli şekil ve görevleri olan tüyleri, bazıları da stomaları (gözenek) meydana getirir.
Tüyler görevlerine göre örtü, salgı, tırmanma ve savunma tüyleri gibi çeşitlere ayrılır.
Stoma (gözenek), epidermis hücreleri arasındaki bol kloroplastlı özel hücrelerden meydana gelmiştir. Bu hücrelere “stoma hücreleri”, meydana getirdikleri yapıya da stoma denir. Stoma hücreleri arasında bir stoma açıklığı bulunur. Stomayı çevreleyen epidermis hücrelerine komşu hücreler denir.
Stomalar çoğunlukla yaprakların alt yüzeyinde bulunur. Bitkilerin gaz alış verişini ve terleme ile yapısındaki su miktarını düzenler. Hücrelerinin şekillerine göre çeşitli stoma tipleri vardır.
Periderm, çok yıllık bitkilerde kök ve gövdenin üzerini örter. Peridermin üst tabakasında mantar hücreleri bulunur. Mantar hücreleri mantar kambiyumu (fellojen) tarafından meydana getirilir (Şekil 14-21). Bütün mantar hücrelerinin çeperlerinde süberin denilen su geçirmeyen bir madde birikir. Bu hücreler zamanla ölür. Mantar dokusunun en kalın olduğu bitki, mantar meşesidir.
Mantar dokusu bulunan bölgelerde, stomaların yerini kovucuk Oentisel) denilen yapılar alır.
