Menenjit nedir? Menenjit nasıl bir hastalıktır? Menenjit hastalığının belirtileri, tedavi yöntemi, alınacak önlemler ve aşı ile ilgili bilgi.
Menenjit sinir sistemindeki zarların iltihaplanmasından ileri gelen tehlikeli bir hastalıktır. Sinir sistemi “beyin“, “beyincik“, “soğancık“, “omurilik” gibi organlardan oluşmuştur, bunların üzerini kaplayan üç ince zar vardır. Bu zarlar arasında “omurilik suyu” denilen bir sıvı bulunur; bu zarlar ve sıvı sinir sistemini dışarıdan gelecek etkilere karşı korur.
Birtakım mikroplar bu zarlara gelip oturarak orada iltihap yaparlar; işte bu iltihaplara “menenjit” denir. Menenjit yapan mikroplar pek çoktur. Belli başlılarını şöyle özetleyebiliriz:
Kulakta, boğazda, burunda iltihap yapan cerahat mikropları, bu organların beyne yakınlığı dolayısı ile, beyin zarlarında menenjite yol açarlar. Tifo mikropları, zatürree yapan “pnömokok” mikropları, frengi mikrobu da menenjit yapabilir. Verem mikropları vücudun akciğer, kemik, lenfa boğumları gibi yerlerinde otururken günün birinde kana karışıp beyin zarlarına gelir, orada “verem menenjiti” denilen tehlikeli hastalığı doğurur
Salgın Menenjit
“Menengokok” denilen bir mikrobun meydana getirdiği ayrı bir menenjit hastalığıdır bulaşıcıdır, salgınlara yol açabilir.
Bu menenjit mikrobu önce hastanın boğazında, bademciklerinde, burnun arka deliklerinde nezle, iltihap yapar, sonra kana karışarak beyin zarlarına gelir, salgın menenjit” oluşumuna sebep olur. Boğazlarında bu mikroptan bulunanlar öksürüp aksırırken, konuşurken, tükürük damlacıkları ile, bunları her yana saçarlar, böylece, vücudu elverişli olanlara bulaştırırlar. Bundan başka, kendileri hasta olmadıkları halde, boğazlarında menenjit mikrobu bulunan “sağlam taşıyıcılar” da salgın menenjitin yayılmasına yol açabilirler.
Menenjitin Belirtileri :
Menenjit çok defa, üşüme titreme ve ateş yükselmesiyle birdenbire başlar. Hasta şiddetli baş ağrısı, kusma, halsizlik, kırıklık duyar, dudaklarında, burnunda, çenesinde “uçuk” denilen içi su dolu kabarcıkların belirdiği de olur. Hasta baş ağrısından çok sıkıntı çeker, gözleri kapanır; bazı ağır vakalarda yarı baygın haldedir.
Bir süre sonra “ense sertliği” başlar. Hasta, bu sertlikten dolayı, başını eğemez; bel kemiği, bacak kaslarındaki sertliklerden dolayı da bacaklarını uzatamaz olur. Karnı çöker, peklik çeker. Yan yatarken bakılırsa başı arkaya gitmiş, oylukları karnına, baldırları oyluklarına doğru bükülmüş olduğu görülür ki buna hekimlikte “tüfek tetiği durumu” denir, menenjitin özel bir belirtisidir. Deride birtakım ufak, kırmızı lekelerin belirdiği de olur.
Hasta, daha sonra, kendini kaybeder; yatağından fırlayıp kaçmak ister gibi hareketler yapar. Sayıklar, bağırır, çağırır. Çabuk iyi edilemezse bu haller çoğalır, hasta ağır sıkıntılar içinde ölüme kadar sürüklenir.
Menenjitin hafif geçenleri olduğu gibi, yıldırım çarpmış kadar çabuk öldüren korkunç şekilleri, buna karşılık, çok uzun sürüp hastayı bir deri, bir kemik bırakanları da vardır. Gene menenjitten dolayı körlük, sağırlık, zihin geriliği gibi hallere uğrayıp ömürlerinin sonuna kadar sakat kalanlar da vardır.
Verem mikrobundan ileri gelen menenjitlerde ateş fazla yükselmez, hastalık sinsi başlar. Salgın menenjitle verem menenjiti, daha çok, çocuklarda, gençlerde görülür.
Menenjit Tedavisi :
Tedavi kesinlikle uzman bir hekim gözetiminde gerçekleşmelidir. Kesinlikle bu hastalıktan şüphelenen herkesin en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerekmektedir. Doktor kontrlünde yapılacak olan tetkiklerden sonra uygun ilaç tedavisi ile menenjit tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Kaynak – 2
Menenjit; beyin zarının (meninks) iltihaplanması olayıdır. Cerahatlanmaya neden olan mikroorganizmaların kan yoluyla ya da kafatasındaki bir yaradan doğrudan doğruya beyin zarlarına ulaşıp burada cerahatlanmaya neden olmalarıyla cerahatli menenjitler ortaya çıkar. Çocuklarda hemofilus influenza, gençlerde meningokok, erişkinlerde ise streptokok ve pnömokok adlı mikroorganizma çeşitlerine, cerahatli menenjit etkenleri olarak sık sık rastlanır. Yeni doğan çocuklarda gelişen cerahatli menenjitler ise çoğunlukla eşeria koli, psödomonas adlı mikroorganizmalardan kaynaklanır. Bu çocuklarda ölüm oranı yüksektir.
Belirtileri: Tüm cerahatli menenjit olaylarında ortaya çıkan belirtilerin aynıdır. Ateşin yükselmesi, baş ağrısı, ense sertliği, ensede ağrı, halsizlik, kusma, ışıktan rahatsız olma (fotofobi), kolay uyarılma, ileri dönemlerde bilinç bulanıklığı ve koma.
Tedavisi: Antibiyotiklerin bulunmasından önceki dönemlerde, menenjitler çok yüksek oranda ölüme ya da körlük, sağırlık, felç gibi kalıcı bozukluklara neden olmaktaydılar. Günümüzde etkili antibiyotik tedavisiyle hastaların büyük bir bölümü sağlığına kavuşur.
Tüberküloz menenjiti: Türkiye’de çok sık rastlanan bir menenjit türüdür. Hastalık akciğer, lenf bezi, kemik veremi gibi vücuttaki bir verem odağından kaynaklanan basillerin beyin zarlarına yayılması sonucu gelişir. Bu hastalık genellikle çocuklarda ve gençlerde ortaya çıkar. Hastalığın belirtileri cerahatli menenjitte olduğu gibidir. Hastadan alman beyin omurilik sıvısı pirinç görünümündedir. Bir süre bakıldığında, beyin-omurilik sıvısında örümcek ağı gibi beyaz bir pıhtılaşma belirir. Hastalığın tedavisinde İzoniazid, Streptomisin, Piraznamid, Rifampisin gibi ilaçlar kullanılır.
