İbrahim Refik Saydam’ın hayatı, biyografisi, tıp alanında yaptığı çalışmalar, siyasi kariyeri. Türkiye’nin ilk sağlık bakanı Refik Saydam hakkında bilgi.
Refik Saydam (1881-1942)
Türkiye Cumhuriyeti’nin dördüncü başbakanı olan Refik Saydam 1881 yılında İstanbul’da doğmuştur. Askeri Tıp Okulu’nu bitiren Refik Saydam daha sonra Berlin Askeri Tıp Akademisi’nde Bradenburg’da, Danzig’de, Spandou’da ve Scharite’de öğrenimini tamamlamıştır.
Balkan Savaşı sırasında Antalya ve Çatalca’da kolera hastalığını önlemek üzere çalışmalar yapmıştır. 1914 yılında sahra genel sağlık müfettişi muavinliğine getirilmiştir. O bu enstitüyü örgütlemiş ve tifo, tifüs, dizanteri, veba ve kolera aşılarının burada üretilmesini sağlamıştır. Bu üretim sayesinde Birinci Dünya Savaşı’nda orduda gerekli olan aşı ihtiyacı karşılanabilmiştir. Onun tifüs için hazırlamış olduğu aşı dünya tıp literatürüne geçmiştir. Bu aşı Birinci Dünya Savaşı’nda Alman ordusu ve Kurtuluş Savaşı’nda Türk ordusu tarafından kullanılmıştır.
1919’da Dokuzuncu Kolordu muavinliği görevini üstlenmiştir. Mustafa Kemal’in yanında Samsun’a çıkan Refik Saydam Erzurum’da Mustafa Kemal’in karargâhı dağıtıldıktan sonra, orada askeri hastane Ve bulaşıcı hastalıklar şefliğine atanmıştır. O daha sonra ordudan ayrılmış ve Atatürk’ün yanında Milli Mücadele saflarına katılmıştır.
1920 yılında TBMM’de milletvekili olarak görev yapmış ve Sıhhıye Dairesi başkanlığına getirilmiştir. İkinci dönemden itibaren milletvekilliği devam etmiş ve İstanbul milletvekili olarak görevine devam etmiştir. O bu dönemde sağlık ve sosyal bakanağına getirilmiştir.
Türkiye’nin İlk Sağlık Bakanı
Refik Saydam Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk sağlık bakanıdır ve bu görevini 14 yıl kesintisiz olarak sürdürmüştür. 1924 yılından itibaren başta başkent Ankara olmak üzere, Anadolu’nun çeşitli kentlerinde hastanelerin, sağlık kurslarının açılmasını ve Ankara’da Hıfzısıhha Enstitüsü’nün kurulmasını sağlamıştır. Ayrıca Ankara’da verem dispanserlerinin kurulmasında öncülük etmiştir.
1931-1938 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı’na vekalet eden Refik Saydam, Atatürk’ün ölümünden sonra İçişleri Bakanlığı, CHP Genel Sekreterliği ve 15 yıl süre ile Kızılay Başkanlığı yapmıştır. O devlet idaresindeki bozuklukları çok bilen düzeltmeye çalışan bir devlet adamı idi. Nitekim, bu konuda belli adımların atılmasını sağlamak üzere, İstanbul’daki besin sorununu ele almış, ancak çıktığı gezide ölmüştür.
