Kimyada sayıların yuvarlanması nedir? Sayıların yuvarlanması nasıl yapılır? Örneklerle konu anlatımı.
SAYILARIN YUVARLATILMASI:
Bir sayı veya bir işlemin sonucu anlamlı rakamlardan daha çok rakam içeriyorsa; bu durumda sayı, anlamlı sayı olacak şekilde yuvarlatılır.
Yuvarlatılırken kalması istenen son rakamdan sonra gelen rakama bakılır.
A) Sayı bir basamak yuvarlanacaksa:
Kalması istenen rakamın sağındaki sayı a olsun
1) a > 5 ise belirsize 1 eklenir
2) a < 5 ise belirsiz aynı kalır. 3) a = 5 ise belirsiz tek rakam ise 1 eklenir, çift rakam veya sıfır ise aynı kalır. Örnek: Verilen sayıları 3 anlamlı olarak yazalım: 1) 2,878 Sayıda belirsiz rakam 7 rakamının bulunduğu basamakta olacaktır. Sağdaki sayı 8 ve 8 > 5 olduğundan 7 rakamına 1 eklenerek sayı 2,88 olarak üç anlamlı ifade edilir.
2)2,873 2,87
3)2,875 2,88
4)2,865 2,86
5)2,860 2,86
B) Bir basamaktan fazla yuvarlanacaksa:
Kalması istenen rakamdan sonra gelen rakam;
1) 5’den büyük veya küçükse A’da belirtilen kural uygulanır.
2) 5 ise sonraki rakamlara bakılır; en az biri sıfırdan farklı ise belirsize 1 eklenir.
Örnek: 12,6501 3 anlamlı ifade edilse belirsiz rakam basamağı 6, sağında 5 ve sıfırdan farklı sayı olduğundan 1,27 olarak yazılır.
3) Belirsiz olarak rakamdan sonraki rakam 5 ve 5’in sağmdakiler sıfır ise 5 rakamının yuvarlatılmasındaki işlem yapılır.
Örnek 1: 1,27500 sayısını 3 anlamlı olacak şekilde yuvarlayalım. Belirsiz basamağın sağındaki sayı 5 ve sonrakiler sıfır Belirsiz basamaktaki sayı 7 ve tek rakam olduğundan 1 eklenir.
Sayı 1,28 olur.
Örnek 2: 1,24500 ve 1,20500 sayılarını üç anlamlı olacak şekilde yuvarlarsak sırasıyla;
1,24 ve 1,20 olur.
