Sedefkar Mehmet Ağa Kimdir? Sultanahmet Camii’nin Mimarının Hayatı

0
Advertisement

Sedefkar Mehmet Ağa kimdir? Sultanahmet Camii mimarı olan Sedefkar Mehmet Ağa hayatı, biyografisi, eserleri, hakkında bilgi.

Sedefkâr Mehmet Ağa

Sedefkâr Mehmet Ağa (Kaynak: wikipedia.org)

Sedefkar Mehmet Ağa; Osmanlı mimarıdır (? – 1618). Devşirme olarak İstanbul’a getirildi. 1567’de Bostancılar Türbesi’nin bekçiliğine getirildi. Sarayda 20 yıl süreyle, müzik, sedefkarlık ve mimarlık sanatıyla ilgilendi. 1588’de Ağa Babası Ocağı’nda görev aldı. Bu görevdeyken Mısırla gitti ve Arabistan’ın çeşitli kentlerini gördü. İstanbul’a dönünce, Tuna kalelerinin teftişiyle görevlendirildi. Bu arada Mimar Sinan‘ın büyük özendirmesini gördü ve daha sonra müsellim olarak bazı eyalet merkezlerini gezdi.

1597’de İstanbul su yolları nazırlığına getirildi. 11 Ekim 1606’da ise Dalgıç Ahmet Ağa’dan boşalan mimarbaşılığa atandı. Bu görevdeyken Bursa Sultan Murat Vakfı’na ait bazı yapılan, İstanbul’da İbrahim Paşa Sarayı‘nı, Topkapı Sarayı‘nda Enderun Camisi yanındaki köşkü, 1610’da da Harem-i Şerifin onarımını gerçekleştirdi. En büyük eseri Sultanahmet Camisi’dir. 1609’da başlanan bu caminin yapımını l617’de tamamladı.

Biyografi

Sedefkar Mehmet Ağa 1540 civarında doğdu. Biyografi yazarı Cafer Efendi’ye göre, aslen şu anda Arnavutluk olan Elbasan şehrinden olduğuna inanılıyordu. 1563’te yeniçeri ocağına veya saray okullarına katılmak üzere “Devşirme” olarak İstanbul’a getirdi. Harbiyeli ( acemioğlan ) olarak altı yıl geçirdikten sonra müzik öğrenimine başladı. Yirmi yıl boyunca sedef kakma konusunda uzmanlaştı ve ona Sedefkâr (sedef işçisi) isminin verilmesine sebep oldu. Daha sonra mimarlığa da geçiş yaptı. Türkiye’nin en ünlü mimarı olan Mimar Sinan‘ın öğrencisi oldu. Mimar Sinan‘ın yokluğunda mimari işlerden sorumlu birinci yardımcısı olur.

Ocak 1586’da, ustası Sinan’ın inşaatına başladığı Manisa’daki Muradiye Camii’ni tamamlamakla görevlendirildi. Sultan Murat’a (muhtemelen Sinan’ın tavsiyesi üzerine) bir Kur’an kutusu verdi ve Kapıcı olarak atandı. Sinan 1588’de ölünce, halefi olarak birinci yardımcısı Mehmet Ağa atanmamış, onun yerine Sadrazam, Su Yolları Efendisi Davut Ağa’yı saray mimarı olarak atamıştır.

1591’de Mehmet Ağa, padişah’a zengin süslemeli bir sadak verdiğinde, Mübaşirliğe ( muhzirbaṣı ) terfi etti. Hatta aynı yıl Diyarbakır Kaymakamı ( mütesellin ) ve Eserler Müfettişi bile oldu. Sonraki yıllarda Arabistan, Mısır ve Makedonya’yı ziyaret etti. 1597’de Sultan III. Mehmet tarafından Su Yolları Bey’i tayin edildi. Ayrıca Topkapı Sarayı’nda görülebilen I. Ahmet için sedef ve bağa kakmalı ceviz tahtın inşası için görevlendirildi.

Advertisement

Davut’un 1599’da idam edilmesinden sonra, yerine Dalgıç Ahmet Ağa geçti. 1606’da Sedefkar Mehmet Ağa, nihayet Ayasofya bahçesindeki III. Mehmet’in büyük türbesini yapan Dalgıç Ahmet Ağa’nın yerine Osmanlı sarayının baş mimarı seçildi.

1609’dan 1616’ya kadar, çini işçiliğinin rengi nedeniyle Sultanahmet Camii olarak dünyaca ünlü eserinde özel olarak çalıştı. Caminin tasarımı, Bizans mimarisinin 6. yüzyılda inşa edilen şaheseri olan Ayasofya’ya (Kutsal Bilgelik Kilisesi) ve ustası Mimar Sinan’ın eserine dayanıyordu. Caminin tasarımı, dört yarım kubbe ile desteklenen büyük bir merkezi kubbe ile mükemmel bir simetriktir.

Sedefkar Mehmet Ağa’nın kendisi için Cafer Efendi tarafından mimarlık teorisi üzerine yazılmış bir kitabı vardı. Bu kitapta çalışma yöntemlerini ve dönemin mimarlık eğitimini anlatmıştır. Sedefkar Mehmet Ağa, 1617’de padişahıyla yaklaşık aynı zamanda öldü.


Leave A Reply