Sergo Paracanov kimdir? Ermeni asıllı Sovyet döneminin ünlü yönetmenlerinden birisi olan Sergo Paracanov hayatı ve filmleri ile ilgili bilgiler.
Sergo Paracanov Kimdir?
Sergo Paracanov, asıl adı Sarkis Paracanyan (d. 9 Ocak 1924, Tiflis, Gürcistan SSC – ö. 20 Temmuz 1990, Erivan, Ermenistan SSC), Ermeni asıllı SSCB’li film yönetmenidir.
Paracanov Tiflis Konservatuvarı’nda müzik, Devlet Sinema Enstitüsü’nde sinema öğrenimi gördü. Daha sonra Moskova Sinema Yüksekokulu’nda ünlü sinema yönetmeni Aleksandr Dovjenko’nun öğrencisi oldu. 1952’de Kiev Dovjenko Stüdyoları’nda çalışmaya başladı. Genellikle halk kültüründen esinlenen ve görsel yanı öne çıkan lirik filmler çeken Paracanov’un ilk filmleri Batı’da gösterilmedi. Beşinci filmi Teni zabıtıh predkov (1964; Unutulmuş Atalarımızın Gölgeleri) Ukrayna halk masallarına dayalı izlenimci bir trajediydi. Film Arjantin’deki Mar del Plata Festivali (1965) büyük ödülü de içinde olmak üzere 16 uluslararası ödül kazandı. Ama Paracanov, biçimcilik ve gizemcilikle eleştirilerek baskıya uğradı; bir süre film çekemedi. 1969’da çektiği Sayat Nova’da, 18. yüzyılda yaşamış Ermeni şair Sayat Nova’nın (Aruthin Sayadyan) yaşamını simgesel olaylarla ve eski Ermeni müziğiyle zenginleştirerek anlattı. 1977’de eşcinsel olduğu ve para yasalarına aykırı davrandığı gerekçesiyle tutuklandı; 1974’te de beş yıl hapse mahkûm edildi. Uluslararası bir kampanya sonucu 1978’de salıverildi. 1982’de yeniden tutuklandıysa da bir süre sonra serbest bırakıldı.
1980’lerde glasnost (açıklık) ortamında yeniden film çekmesine izin verildi. Gürcistan’da Kartuli Pilmi stüdyolarında gerçekleştirdiği Ambavi Suramis Tsihisdda (1985; Şuram Kalesi Destanı), bir Gürcü destanını düşsel ve alışılmadık bir üslupla anlatıyordu. Son filmi Aşik Kerib (1988; Âşık Garib), belki de Paracanov’un sanatsal fantezilerini özgün ve yaratıcı biçimde kullandığı en başarılı çalışmasıydı.
