Totemcilik ve ya Totemizm olarak adlandırılan inanç sistemi hakkında bilgi. Totemcilik hakkında yapılan araştırmalardan alıntılar.
Totemcilik ve ya Totemizm en ilkel toplum tipi kabul edilen klan üyelerinin inanç sistemidir. Totemcilik en geniş anlamıyla bir hayvan, bitki ya da nesnenin klanın atası kabul edilerek kutsallaştırılmasıdır. Kutsallaştırılan bu canlı ya da cansız varlıkla onun herhangi bir madenden ya da tahtadan yapılan simgesi de totem olarak adlandırılır.
Totem terimi, Kuzey Amerika’da yaşayan Cippeva adlı Kızılderili kabilesinin dilinden alınmış olup birçok ilkel toplumda kabileyi oluşturan çeşitli akrabalık gruplarını adlandırmakla kullanılan bir bitki ya da hayvan türünü ya da bir doğa gücünü belirtir. 20. yüzyılda totemcilik üzerine yapılan araştırmaların en ünlüleri: Sir James Frazier, Totemcilik ve Ekzogami (1910); Sigmund Freud, Totem ve Tabu (1913); Emile Durkheim, Dinsel Yaşamın İlkel Biçimleri (1915).
Durkheim’e göre, totemcilik totem, mana ve tabu olmak üzere üç ana kavramda biçimlenir. Totem, bir klanın tüm bireylerinin kutsal saydıkları varlıkları ya da nesneyi gösterir. Klanın bireyleri totemden türediklerine inanırlar. Çeşitli kabilelerde değişik adlarla anılan mana ise, kişilik dışı dinsel ve büyüsel bir güç anlamına gelir. Mana belli bir nesne üzerinde sabit olmayıp her yere yayılıdır. Kendini olağanüstü birtakım belirtiler ve işlevlerle gösterir. Totemciliğin dayandığı üçüncü temel kavram tabu ya da yasaktır. Tabu, bazı nesnelerle bazı eylemlerin yasaklanmış olduğunu gösterir. Amacı, kutsal olanla kutsal olmayanı ayırmaktır. Sözgelimi totem sayılan hayvanın öldürülmesi ya da yenmesi, özel bazı günler dışında yasaktır.
Dinsel bir temele dayanan bu yasaklar aynı zamanda klanın ahlaki ve toplumsal yaşamını da düzenler. Totemcilikte bir klan üyesini öldürmek ya da klan üyeleri arasında evlenmek de tabu sayılır. Evlenme yasağı aynı toteme tapınmaktan kaynaklanır. Bu nedenle totem inancına bağlı klanlarda dışardan evlenme geçerli sayılan evlenme biçimidir.
20. yüzyılda totemcilik üzerine yapılan araştırmalardan biri de Freud‘a aittir. Freud, Totem ve Tabu adlı kitabında sorunu psikanaliz açısından inceler. Ona göre totemcilik, dolayısıyla da dışardan evlenme zorunluluğu aynı totem içindeki yakın akrabalar arası cinsel ilişkiyi yasaklayan bir kuraldır. Bu noktada böyle bir ilişki kurmanın çocukluk yaşı saplantılarından olduğunu anımsatan Freud, hem kutsallaştırman ve yasaklanan ama aynı zamanda da kirli bir şey olarak tanımlanan tabunun birbirine karşıt özellikler taşıdığını ortaya koyar. Bolca üremesi istenilen hayvanların taklitlerinin yapıldığı ayinler, temsili ayinler, tövbe ayinleri totemciliğin tapınmaları arasında yer alır.
