Trafikte uymamız gereken kurallar, yayalar ve sürücüler için sergilenmesi gereken tutum ve davranışlar nelerdir? Yayalar ve sürücülerin davranışları hakkında bilgi.
Trafikte Sergilenmesi Gereken Tutum ve Davranışlar Nelerdir?
İnsanların, hayvanların ve araçların ulaşım yolları üzerindeki hâl ve hareketlerine “trafik” denir. Günümüzde insanlar, zamanlarının önemli bir kısmını trafikte geçirmektedir. Toplumsal düzenin trafikte de sağlanması, insanların güvende ve mutlu yaşamasına katkı sağlayacaktır. Devletlerin trafikle ilgili yazılı kuralları bulunmaktadır. Bu kurallara uymak bütün vatandaşların görevidir. Kurallara uymayanların karşılaşacağı birtakım yaptırımlar bulunmaktadır. Trafiğin düzenli bir şekilde işlemesi amacıyla koyulmuş yazılı trafik kuralları, trafikteki sorunları en aza indirmek için oluşturulmuştur. Bu kurallar, yasalar ve yönetmelikler; bir dizi yaptırımları içerse de toplumsal açıdan onaylanmayan, hoş karşılanmayan, adaba aykırı, görgü kurallarına uymayan davranışlara karşı maddi olmayan yaptırımlarda vardır. Günlük yaşamda nasıl ki adabımuaşeret kuralları varsa trafikte de görgü kuralları bulunmaktadır. Çünkü trafik günlük yaşamın bir parçasıdır.
Trafik Adabı Nedir?
Adap kelimesi; töre. yol, yordam anlamlarını taşımaktadır. Trafik adabı ise toplumda bulunan insanların trafik ortamı içinde birbirlerine karşı olan tutum ve davranışlarıdır. Trafik düzenini ve trafikte bireylerin güvenliğini yalnızca yazılı kurallarla sağlamak mümkün değildir. Bu noktada insan ilişkilerinde geçerli olan sabır, sorumluluk, saygı, nezaket, yardımlaşma, fedakârlık, empati, duyarlılık, sevgi gibi değerler ön plana çıkmaktadır. Yazılı kuralların yanında bu değerlerin toplumun her alanında olduğu gibi trafikte de insanlar tarafından davranış hâline getirilmesi; trafikte düzen ve güvenliği sağlamanın yanında insanlar arası dayanışmayı güçlendirip millî birlik ve beraberliği pekiştirecek unsurlardır.
Trafikte Yardımlaşma
Her vatandaşın sosyal ve ahlaki görevi olan millî ve manevi değerler, trafik güvenliğinde sürekliliği sağlayan en önemli etmenlerdir. Trafikte karşılaşılabilecek bazı durumlar ve bu durumlar karşısında sergilenebilecek olumlu ve sergilenmemesi gereken olumsuz davranışlar bulunmaktadır. Örneğin yağmurlu bir havada sürücüler trafikte seyrederken etraftaki yayalara su sıçratmamaya özen gösterecek saygı ve nezakete sahip olmalıdır. Sürücüler böyle havalarda yaya gördüklerinde yayaların yanından özenle geçmelidir. Trafikte aracından yaşlı, hasta veya çocuklu bir insanı indirmek için kısa süreli duraklayan bir sürücüye arkadaki sürücülerin korna çalmak yerine sabırlı davranması daha huzurlu bir trafik ortamının oluşmasını sağlayacaktır. Karlı bir havada zincir takmak için uğraşan bir sürücüye bu konuda daha deneyimli bir başka sürücünün yardım etmesi, olası bir araç kaymasını ve buna bağlı gerçekleşebilecek trafik kazasını önlemede büyük önem taşıyacaktır
Trafik ortamında sergilenen olumsuz bir davranış, trafiğe katılan herkesi etkiler. Basit gibi görünen bir olumsuz davranış; başka birinin yaralanmasına. engelli kalmasına hatta ölümüne neden olabilir. Bu nedenle trafik ortamında fark edilen hatalı davranışlarda bulunan kişileri uyarmak hem hata yapan kişinin hem de diğer insanların kaza yapma olasılığını azaltacaktır. Trafikte olumsuz davranışlarda bulunanları uyarmak aynı zamanda vatandaşlık görevidir. Bu uyarıları yaparken saygı ve nezaket çerçevesinde davranmaya özen gösterilmelidir.
Trafikte Sorumluluklarımız
Trafikte ister sürücü ister yolcu veya yaya olsun herkesin sorumluluğu bulunmaktadır. Merkezinde insan olan her alanda olduğu gibi trafikte de insan hak ve özgürlüklerine saygı, her şeyin üzerinde gelmektedir. Çünkü trafik insan için vardır. İnsanlar doğuştan gelen birtakım haklara sahiptir ve ulaşım hakkı bu haklardan bir tanesidir. Temel insan haklarını engellemek insan haklarını ihlal etmek demektir. Trafik kurallarının koyulmasının başlıca nedenlerinden biri de kişilerin trafikte haklarının belirlenmesidir.
Trafik düzeninin devamlılığı, trafikte bireylerin haklarının güvencede olması için trafik kurallarına uymak zorunludur. Trafik kurallarına uyulmadığı durumlarda trafikteki başka insanların can ve mal güvenliği tehlikeye atılmış olur. Trafik kurallarına uymamak, kişi haklarını ihlal etmek ve insanların hayatına kastetmek demektir. Örneğin siren çalarak gelen bir ambulansa yol vermemek, ambulans içinde bulunan kişinin hayatını kaybetmesine sebep olabilmektedir.
Yaşam Hakkı
Yaşam hakkı en temel haktır ve bütün hakların kullanılması yaşama hakkına bağlıdır. Bu nedenle özellikle sürücülerin, trafikte kendilerinin ve başkalarının yaşama haklarını tehlikeye atacak davranışlardan kaçınmaları gerekmektedir.
Trafikte sergilenen olumsuz davranışlardan kaynaklanan trafik kazalarının can ve mal kayıplarının dışında başka etkileri de söz konusudur. Kaza geçiren kişiler, can kaybı yaşamasalar dahi kazanın psikolojik ve sosyolojik etkilerini taşırlar. Bu kişilerin bozuk psikolojileri ailelerini ve toplumu da etkilemektedir. Genelde trafik kazası sonrası kaza yapan kişilerde çeşitli travmalar gözlenmektedir.
Trafik Kurallarına Uymak
Trafik kurallarına uymamak ve bu nedenle trafik kazasına ve çevrenin de zarar görmesine sebep olmaktadır. Yol kenarlarına dikilen ağaçların zarar görmesi, yakıt ve kimyasal madde taşıyan araçların kaza yapması sonucu çevrenin ekolojik zarar görmesi, trafo ve elektrik direklerine çarpma sonucu elektrik kesintilerinin olması vb. olumsuz sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca trafik kazaları sonucu meydana gelen maddi hasarlar, tedavi sürecinde yapılan sosyal güvenlik harcamaları da ülke ekonomisine olumsuz etki etmektedir.
Hakları İhlal Etmemek
İnsan haklarını ihlal etmenin İslam dinine göre karşılığı, kul hakkına girmektir. Yüce islam dini, kul hakkı yemeyi yasaklamıştır. Dolayısıyla trafikte insanların her türlü hakkına saygı göstermek, dinen de bir vazife sayılmaktadır. Trafiğe çıkıldığında trafik kurallarına uyulmalı, insanların canını ve malını tehlikeye atacak davranışlardan kaçınılmalı, sorumluluklar özenle yerine getirilmelidir. Trafikteki materyallere zarar verilmemeli, görülen aksaklıklar bir an önce yetkililere bildirilmelidir.
