Ural-Altay dil grubu hakkında bilgi. Ural-Altay dil grubuna giren diller ve özellikleri.
Asya’nın Büyük Okyanus kıyılarından Orta Avrupa ve Akdeniz kıyılarına kadar uzanan geniş bir alanda konuşulan büyük bir dil ailesidir. Bu deyim aynı zamanda Türk, Macar, Fin, Moğol, Tunguz gibi çeşitli Asya kavimlerinin hepsini birden anlatmak için de kullanılır.
Ural-Altay dil ailesi adından da anlaşılacağı gibi Ural ve Altay olmak üzere iki büyük bölümden meydana gelir.
Ural Dilleri
Ural-Altay ailesinin bu büyük bölümü başlıca “Fin-Ugr dilleri” ve “Samoyet dilleri” olmak üzere ikiye ayrılır.
a)Fin-Ugr Dilleri: Adından anlaşıldığı gibi Fince ve Ugrca olmak üzere iki büyük bölümden meydana gelir. Baltık Denizi Fincesi, Volga Fincesi, Lapça ve Permice dilleri “Fince” bölümüne girer. Vogulca, Ostiyakça ve Macarca da bu grupun “Ugrca” bölümünü meydana getirir.
b)Samoyet Dilleri: Kuzey ve güney Samoyetçe olmak üzere başlıca iki bölümde incelenir. Bu iki bölüme beş tane dil girer.
Altay Dilleri
Türkçe, Moğolca ve Tunguzca olmak üzere üç ana bölüme ayrılır.
I — Türkçe.
A. Orta Asya Grubu: 1) Kök-türkçe ve Uygurca (bu en eski Türkçedir). 2) Yeni Uygurca 3) Çağatayca 4) Özbekçe 5) Kırgızca.
B. Güneybatı Grubu: 1) Türkiye Türkçesi (Osmanlı) 2) Azerice (Azerbaycan ve Kaşkay kolu) 3) Türkmence.
C. Kuzey batı Grubu: 1) Kumanca 2) Karayimce 3) Kazan Tatarcası 4) Başkırca 5) Nogayca 6) Kazakça Karakalpakça.
D. Güney Sibirya Türkçesi Grubu: 1) Oyrotça 2) Abakanca 3) Tuvaca.
E. Kuzey Sibirya Grupu: Yakutça.
F. Çuvaş Grubu: Orta Volga’da konuşulan bu dil Türkçe ve Moğolca ile karışıktır.
II— Moğolca.
III— Tunguzca.
Çevresi ve Akrabalık Derecesi
Ural-Altay dillerini iki ayrı kolda toplamak istiyen dilcilerde, coğrafya, ırk ve kültür düşüncesinin etkisi büyüktür. Bunlar Altay dillerini konuşanlarla Fin-Ugr dillerini konuşanları yani çok geniş bir alana yayılmış milletleri aynı ırktan aynı kültür çevresinden saydılar.
XX. yüzyıl başında Fin-Ugr kolunda yapılan incelemeler sonunda bu dil kolunun karşılaştırmalı bir grameri yapıldı. Bundan sonra Fin-Ugr deyimi bu kolun adı oldu. Altay deyimi de Türk-Moğol Tunguz dillerinin teşkil ettiği doğu kolunun adı olarak kaldı.
