Yemek borusu nedir, nerededir? Yemek borusunun yapısı, özellikleri ve görevleri nelerdir, hakkında bilgi.
Yemek Borusu; Tıp dilinde “Osofagus” (Oesophagus) adı gerilen yemek borusu (eski deyimle meri), yutaktan dikey olarak mideye inen, kas ve zardan yapılı bir borudur. Boyundan sonra bütün göğsü geçerek, diyaframı deler ve karında mideye açılır. Aşağı doğru inen bu uzun yolda, omurgaya yaslanmış haldedir. Yemek borusu ortalama olarak 25 santimetre uzunluğundadır. Bunun 5 cm.si boyun, 16-18 cm.si göğüs, 1-1,5 cm. diyafram ve 2,5-3 cm.si de karın parçasına aittir.
Biçimi ve çapı beş veya dolu olduğuna göre değişir. Boşken önden arkaya doğru basıktır ve kesiti bir yarık biçimindedir. Bu yarığın genişliği, kesitin yapıldığı yere göre, 5-12 milimetre arasında değişir. Doldurulursa çapı her yerde bir olmayan silindir şeklini alır
Yemek borusu, başlangıç kısmının hemen altında göğüste ve diyafram geçidinde olmak üzere üç yerde darlık gösterir. Mukoza ile örtülü olan içyüzünün rengi beyazımsıdır. Dışta, uzunluğuna ve değirmi ipliklerden yapılı kas örgüsü vardır. Kas dokusu düz ve çizgili liflerden yapılıdır. Üst kısmında yalnız çizgili lifler bulunur, Yemek borusu kaslarının “peristaltik hareketler” denilen kasılmaları sayesinde lokma mideye gönderilir. Lokma geçerken, bazı hallerde bu hareketler duracak olursa refleksle ağızda salya salgılanarak, yutmaya yardımcı olur.
Yemek borusunun bu hareketleri, yavaş, fakat kuvvetlidir. Yemek borusu üzerine 250-400 gramlık bir ağırlık konsa bile bu ağırlığı kaldırıp lokmayı geçirebilir.
Yemek borusu normal olarak görevini yapmazsa yaşamak güç, hatta çok zaman şüpheli hale gelir. Az rastlanmakla beraber, bazı hastalıklar yutmayı ve dolayısıyla beslenmeyi ileri derecede zorlaştırır veya imkansız kılar. Yemek borusunun kendisinde, yahut komşu organlarda meydana gelen urlar tıkanmalara sebep olabilir.
Yemek borusunda görülen başlıca hastalıklar: Doğuştan şekil bozuklukları, fıtık, iltihaplar, frengi, ülser, spazma (kasılma, sıkışma), çeşitleri urlar ve varistir. Borunun yırtıldığı, ya da yabancı cisimlerle tıkandığı da olur. Yutma güçlüğü ve ağrı daima önemle dikkate alınmalıdır.
