İdrar yolu tıkanıklığı nedir, neden ve nasıl olur? İdrar yolu tıkanıklığı belirtileri, sebepleri hakkında bilgi.
İdrar Yolu Tıkanıklığı
İdrar Yolu Tıkanıklığı; boşaltım yollarının yapısal ya da işlevsel, bir nedenle kapanması ya da daralmasıdır. İdrar borusu, idrar kesesi (mesane) ya da siyekte (uretra) oluşabilen tıkanıklığın yerine göre bu organların ve böbrek havuzunun duvarları gerilerek genişler; idrar böbreklerde birikir.
Tıkanıklık doğuştan ya da sonradan olabilir. Doğuştan tıkanıklık en sık idrar borusu ile böbrek havuzunun birleştiği yerde mukozanın kapakçığa benzer kıvrımlar yapmasıyla oluşur. Bu tür tıkanmalarda genellikle hastalık belirtisi olmadığından tanı koymak çok zordur. Tıkanıklığın varlığı ortaya çıkana değin böbrekler önemli ölçüde örselenebilir.
Sonradan oluşan tıkanıklıkların nedeni genellikle boşaltım yollarındaki yapı ve işlev bozukluklarıdır. Siyekte, iltihaplanma ya da erkeklerde bu boruyu çevreleyen prostat bezinin büyümesi nedeniyle büzüşme ve tıkanma görülebilir. Siyekten geçişi engellenen idrar, idrar kesesinde birikir. Kese gerilerek genişler, idrar boruları ve böbrek havuzunun duvarları kalınlaşır. Bu organların içinde idrar birikmesi, hastalık yapıcı mikroorganizmalar için ideal bir besiyeri oluşturduğundan sık sık enfeksiyonlar görülür; bu da idrar borusu, kese ve böbrek havuzunun daha da kalınlaşmasına neden olur. İdrar kesesindeki tıkanıklığın nedenleri arasında urlar, mineral birikintilerinin oluşturduğu taşlar, prostat bezinin büyümesi ile bu organın kas ve sinir yapısındaki bazı bozukluklar sayılabilir. Normal olarak gebelikte, büyüyen dölütün yaptığı baskı ve kas gerginliğinin azalmasına yol açan hormonlar nedeniyle idrar borularında tıkanma ve borunun tıkanmanın üstünde kalan bölümünde genişleme olur.
Tıkanma ya da daralmalarda temel sorun, idrarın böbreğe geri dönerek böbrek havuzu ve çanak olarak bilinen boşlukları doldurup bu yapıların genişlemesine neden olmasıdır. Böbrekte iş gören dokunun tümü yıkıma uğrayabilir; böbrek havuzu ve çanaklarının duvarlarındaki kalınlaşma, böbrek atardamarlarına baskı yaparak böbreğin kan dolaşımını bozabilir. Bu durum doku yıkımını daha da hızlandırır; zedelenen dokuda sık sık enfeksiyonların ortaya çıkması durumun daha da kötüleşmesine neden olur. Böbrekteki borucukların ve idrar yapan yapıların yerini lifsi nedbe dokusu alır. idrardaki atık maddeler böbrek toplardamarı, borucuklar ve lenf damarları yoluyla kana karışır ve üremiye yol açar. İdrar yolları tıkanıklığında zaman geçirmeden cerrahi girişim ile tıkanıklığın giderilmesi gerekir.
