Osmanlı sadrazamlarından İbrahim Hakkı Paşa kimdir ve ne yapmıştır? İbrahim Hakkı Paşa hayatı, biyografisi, dönemi hakkında bilgi.
İbrahim Hakkı Paşa
İbrahim Hakkı Paşa; (d. 19 Nisan 1863, İstanbul – ö. 29 Temmuz 1918, Berlin), II. Meşrutiyet dönemi Osmanlı sadrazamıdır.
Modern bir yönetim oluşturmak için çaba harcamıştır. Şehremaneti (İstanbul Belediyesi) meclis reisi Sakızlı Remzi Efendi’nin oğludur. 1882’de Mülkiye Mektebi’ni bitirdi. Ertesi yıl Mabeyn tercümanlığına atandı. Bu görevi sürerken, 1886’da Hukuk Mektebi’nde ve Hamidiye Ticaret Mektebi’nde tarih, siyasi hukuk, devletler hukuku, idare hukuku, ticaret hukuku ve iktisat dersleri vermeye başladı. 1894’te atandığı Bâbıâli hukuk müşavirliği görevindeyken birçok diplomatik kurulda başkan ya da üye olarak bulundu.
1908’de II. Meşrutiyet’in ilanından sonra maarif nazırlığına, kısa bir süre sonra da bu görevine ek olarak dahiliye nazırlığına atandı. Aynı yıl Mabeyn tercümanlığının Mabeyn’ ce yürütülmesi karan üzerine tercümanlıktan ayrıldı. Daha sonra Roma büyükelçiliğine, Hüseyin Hilmi Paşa’nın istifası üzerine de 1910’da sadrazamlığa getirildi. Bu görevi sırasında bir ara nafia, 1911’de de hariciye nazırlığını yürüttü. İtalyanların Trablusgarp’a saldırması üzerine görevinden istifa etmek zorunda kaldı (29 Eylül 1911). Bir süre siyasetten uzak durdu. Balkan Savaşı’nın ardından Osmanlı Devleti ile İngiltere arasındaki sorunların çözümü için İttihat ve Terakki hükümeti tarafından Londra’ya gönderildi. I. Dünya Savaşı başlayınca geri döndü. 1916’da Berlin büyükelçiliğine atandı. Brest-Litovsk görüşmelerine katılan Osmanlı kurulunda yer aldı. Şubat 1917’de büyükelçilik görevine ek olarak Heyet-i Âyan üyeliğine atandı.
Tarih ve hukuk alanlarında kitaplar yazan İbrahim Hakkı Paşa’nın yapıtları arasında en önemlileri Tarih-i Umumi (1888-89. 3 cilt), Muhtasar İslam Tarihi (3. baskı, 1889; Mehmed Azmi ile birlikte). Muhtasar Osmanlı Tarihi (1890; 2. baskı, Mehmed Azmi ile birlikte) ve Hukuk-ı İdare’dir (1890-91, 2 cilt).
