Ulaşımın doğal çevre koşulları, (yerşekilleri, iklim koşulları) ve beşeri çevre koşulları ile olan ilişkisi hakkında bilgi.
Ulaşımı Etkileyen Doğal ve Beşeri Faktörler
ULAŞIM-DOĞAL ÇEVRE KOŞULLARI İLİŞKİSİ
1) Yerşekilleri:
Karalardaki ulaşımda özelllikle yüzey şekillerinin rolü önemlidir. Ancak hava ulaşımında bile gerek havaalanlarının, gerek ekonomik uçuş yollarının seçilmesinde yerşekilleri koşullan göz önünde tutulur. Yerşekilleri koşulları bakımından demiryollarının olabildiğince düz alanlara döşenmesi, yapım harcamalarının az olması için önemli bir etkendir. Eğimli arazide yol güzergahının düz bir hale getirilmesi için köprüler, tüneller yapmak gerekir. Bütün bunlar yapım giderlerini arttıran işlerdir.
2) İklim Koşulları:
Ulaşım sistemleri genellikle yer aldıkları alandaki iklim koşullarına uyacak biçimde yapılırlar. Ulaşım faaliyetinin iklimden olumsuz etkilenmesi daha çok ekstrem hava koşulları yüzünden olur. Buz tutması, yoğun atmosfer hareketleri, sağnak yağışlar ve sisler gibi hava koşulları ulaşım üzerinde olumsuz etki yapar.
ULAŞIM- BEŞERİ ÇEVRE KOŞULLARI İLİŞKİSİ
Ulaşım, her türlü üretim, ticaret ve bunlara bağlı olarak da tüketim faaliyetlerine bağlıdır. Gelişmiş ülkelerde tarımsal ürünler ya da madenlerin işlemek için fabrikalara, işlenmiş maddeleri de tüketeceği yerlere gönderilmesi ancak taşıma olanakları geniş ve düzenli ulaşım sistemlerine bağlıdır.
Ulaşım öteki ekonomik faaliyetlerden, özellikle sanayiden ayrı düşünmeye ya da karşılıklı etkilerden birine üstünlük vermeye pek olanak tanımadığı açıktır. Gelişmiş ekonomi, en azından çeşitli ekonomik faaliyetlerin birbiriyle dengeli ilişkilerin gerçekleştiği bir ekonomidir. Ulaşım sistemlerinin gelişmesinin Büyük Sanayi Devriminin önemli bir aşamasıdır. Kuşkusuz Sanayi Devrimi aniden gerçekleşmemiştir.
Yaklaşık iki yüzyıl önce başlayan bir çok hareket, yeryüzünde o zamana kadar egemen olan tarım ve hayvancılık yanında, çağdaş sanayi faaliyetlerinin de yer almasına öncülük etmişlerdir. Sanayi ile başlayan büyük miktarlarda ve çeşitli hammadde talebi, tarımın ve başta madencilik olmak üzere ekonomik faaliyetlerin yapısal değişime uğramasına neden olmuştur. Ulaşım faaliyetlerinin gelişebilmesi için sanayininde gelişmesi gerekiyordu. Örneğin günümüzde dünya ulaşımının en büyük yükünü taşımakta olan demiryolları ve denizyollarının varoluşları demir-çelik sanayisinin gelişmesiyle bağlantılı olmuştur.
Ekonomik faaliyetlerle ilişkili olarak gerçekleşen ulaşım sistemleri esas olarak gelişmiş ülkelerde yaygındır.
Ulaşım faaliyetlerinin yeryüzünde bölgesel özelliklerin oluşmasında büyük rolleri vardır. Nitekim, ulaşım faaliyetlerinin yeryüzünün çeşitli yerlerinde gerçekleşmesi, dolayısıyla çeşitli doğal olanaklara sahip bölgelerin birbirleriyle bağlantı kurmaları, üretim ve ona bağlı bir çok özellikte bölgesel farklılaşmayı da kolaylaştırmıştır.
Ulaşım sayesinde gereken maddeleri başka yerlerden kolaylıkla sağlayabilen herhangi bir bölge, kendine yeterli olmak endişesinden sıyrılarak, coğrafi koşulların en iyi biçimde üretim ve yapımına olanak verdiği maddelere yönelebilmiştir. Günümüzde yeryüzünde görülen ticari tarım alanları, sanayi bölgeleri bu tür gelişmelere en iyi örnektir.
