Avustralya yerli dilleri ile ilgili olarak genel bilgilerin verildiği sayfamız. Avustralya yerli dillerinin özellikleri nelerdir?
Avustralya Yerli dilleri, Tasmanya dışındaki bütün Avustralya kıtası ile Batı Torres Boğazı Adalarında yaşayan Yerlilerin konuştuğu yaklaşık 260 akraba dilden oluşan dil öbeği. Bilindiği kadanyla Avustralya dışındaki dillerle bir yakınlığı yoktur. Bu dillerin büyük bölümü 20. yüzyıl sonlarında yok olmuş ya da yok olmaya yüz tutmuştur. Hâlâ yaşayan dillerin çoğu da yalnızca birkaç yüz kişi tarafından konuşulur. En yaygın olanlar, Batı Torres Boğazı Adalarında konuşulan Mabuiag dili ile Batı Çölünde konuşulan dildir.
Yapılan son sınıflandırmaya göre, Avustralya Yerli dilleri 28 aileye ayrılır. Bunların 27’si, kıtanın sekizde birini kaplayan kuzey ve kuzeybatı bölgelerinde konuşulur. Pa-ma-Nyungan adlı öbür dil ailesiyse, Avustralya’nın geriye kalan sekizde yedisini kapsar. Dağılımdaki bu eşitsizlik, yaklaşık 5-6 bin yıllık bir geçmişi olan ve Ortak Avustralya dili olarak nitelendirilen dilin, kuzeybatıdaki bir noktadan başlayıp kuzey ve kuzeybatı bölgeleri dışında kıtanın büyük bölümüne yayılmasına dayandırılır.
Avustralya dilleri dilbilgisi ve ses sistemi açısından büyük benzerlik göstermekle birlikte pek az ortak sözcüğe sahiptir. Gene de kıtadaki pek çok dilde, Ortak Avustralya dilinden kalma bazı ortak sözcükler vardır.
Avustralya dilleri, dilbilgisi açısından genellikle karmaşık bir yapı gösterir. Bükün, esas olarak eklerle yapılır. Önek ve soneklere kuzey ve kuzeybatı bölgelerinde rastlanır. Kıtanın öteki yerlerinde daha çok sonekler kullanılır. Birçok dilde görülen önemli bir özellik de, eylemin özne ve nesnesini belirtmek için tümcenin ilk sözcüğünün ya da eylemle bağlantısı olmayan özel ilgeçlerin sonek almasıdır. Geçişli bir eylemin öznesini göstermek için, ad ve adıllara iliştirilen, eylem ya da araç bildiren sonekler de yaygın olarak görülür. Başta kuzeydeki diller olmak üzere bazı Avustralya dillerinde cins vardır. Ayrıca ad sınıflarına dayanan sistemlere de rastlanır; sıfatlar, sayı adları, gösterme sıfat ve adılları, adların sınıfına göre, çoğu zaman da sayılarına göre özel biçimler alır.
Avustralya dillerinin ses sistemleri birbirine büyük ölçüde benzer. Çoğunda, dörtle altı arasında değişen eklemleme noktalarından oluşan, birbirine paralel kapantı-lı ve genizsil ünsüz dizileri vardır. Ayrıca çoğu dilde titreşimli ve titreşimsiz duraklar arasında ayrım bulunmadığı gibi, sürtüşmeli ünsüz de yoktur. Üç harften (a, i, u) oluşan ünlü sistemi yaygındır.
