Budizm Dini Hakkında Temel Bilgiler

Dünyada oldukça yaygın dinlerden birisi olan Budizm ile ilgili olarak genel ve temel bilgilerin yer aldığı yazımız. Budizm dininin inanç ve ibadet esasları.

Budizm Dini Hakkında Temel Bilgiler

Budizm, yaklaşık 2500 yıl önce, ilk olarak Asya’da, uygulanmış bir dindir. Günümüzde; 350 milyon civarında Budistin olduğu tahmin edilmektedir.

Budizm, prens Siddhartha Gautama tarafından, Milattan Önce yaklaşık 563 yılında, Kuzeydoğu Hindistan’da kurulmuştur. Prens Siddhartha, meditasyon ve dua ile geçecek bir yaşam sürmek için, 29 yaşındayken evinden ayrılmıştır. Milattan Önce yaklaşık 483 yılında gerçekleşen ölümünden önce büyük bir din öğretmeni olmuştur.

AYDINLANMIŞ BİRİ

Gautama bir incir ağacının altında otururken, aydınlanma ya da Nirvana (mutlak mutluluk) olarak bilinen zihinsel bir huzura ulaştı. Daha sonra; çevresindekilere, bu huzura nasıl kavuşacaklarını öğreterek “Aydınlanmış Biri” anlamına gelen Buda Unvanına sahip oldu. Budist dini Hindistan’dan; Çin’e, Japonya’ya ve Asya’nın diğer bölgelerine yayıldı.

YENİDEN DOĞUŞ

Budistler yeniden doğuşa (Nirvana’ya ulaşıldıktan sonra yeniden doğmak) inanırlar. Her bir yeni yaşamın biçimi, önceki yaşamda nasıl davranıldığına bağlıdır. Bir insan son yaşamında bir hayvan olabilir ya da bir erkek kadın olabilir. Bu onların karması (karma: insanın iyi veya kötü kaderi; dünyaya daha önce gelişinde yaptığı iyi veya kötü hareketlerinin bir sonucudur) olarak bilinir.

DÖRT YÜCE DOĞRU

Buda öğretisi Dört Yüce Doğruya dayanır. Buna göre bütün sıkıntılar maddi dünyaya bağımlı olmaktan kaynaklanmaktadır.

Budistler, sekiz yolun takip edenlerin, bu bağımlılıklardan ve dolayısıyla; sıkıntılardan kurtulacağına inanmaktadırlar. Sekiz yolun dayandığı dört doğru; bilgelik, anlayış, ahlak ve meditasyondur.

AYDINLANMAYA GİDEN SEKİZ YOL

Advertisement

Doğru bakış açısı
Doğru anlayış ve iyi niyet
Doğru sözlülük – yalın konuşmak ve gerçekleri dile getirmek
Doğru davranış – can almama
Doğru yaşam biçimi – başkasına zarar verecek şeylerden kaçınma
Doğru çaba – asla vazgeçmemek
Doğru bilinçlilik – geçmiş, bugün ve geleceğin farkında olmak
Doğru düşünüş ya da meditasyon

BUDİZM ÇEŞİTLERİ

Başlıca iki Budizm çeşidi bulunmaktadır. Theravada Güneydoğu Asya’da yaygındır ve Buda’nın aydınlanmayı başarmış, sıradan bir insan olduğunu öğretir. Mahayana Kuzey Asya’da popülerdir ve Buda’nın insan biçimli ilahi bir ruh olduğunu iddia eder. Mahayana’nın bir kolu olan Zen Budizmi 1.100’lü yıllarda Japonya’da kurulmuştur.

Kaynak – 2

Budizm, MÖ.VI. yüzyılda, Hinduizmin çok Tanrıcılığına, Brahman denilen din adamlarının otoritelerine ve kast sistemine bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.

Budizm, Hindistan’dan Moğolistan’a, Tibet’ten Japon adalarına kadar uzanan geniş bir coğrafyada etkin olan bir dindir. Evrensel yapısı ve misyoner karakteri nedeniyle özellikle son yıllarda batı ülkelerinde hızla yayılmaya başlamıştır.

Budizm, asıl adı Siddhartha olan Buda tarafından kurulan bir dindir. Buda’nın MÖ. 563-483 yılları arasında yaşadığı bilinmektedir. Sarayda yetişip, büyümesine rağmen, halkla iç içe olan Buda, toplumsal hayatın saray hayatından farklı olduğunu görünce, sarayı terk edip doğada yaşamaya başladı. 35 yaşlarında iken bir incir ağacının altında, ölümü, varlıkları ve evreni düşünürken zihninin aydınlandığına inanılır.

Buda’nın öğretileri onun ölümünden sonra Budistler tarafından derlenip yazılı metinler haline getirilmiştir. Budizmin bu kutsal metinlerine Tipitaka (Üç Sepet) adı verilmektedir.

Budizm’de belirli bir ibadet yoktur. Ancak Budizmin evrensel bir din olmasından sonra Buda’nın heykellerine, anılarına, altında aydınlığa kavuştuğu yabani incir ağacına (Bodhi ağacına) önem verme ve Buda’ya dua edip bazı dileklerde bulunma geleneği başlamıştır.

Budizmin inanç esasları üç cevher olarak adlandırılır. Bunlar, “Buda’ya sığınırım, Dhamma’ya sığınırım, Sangha’ya sığınırım.” dua cümleleridir.

Belirgin bir Tanrı inancı olmamasına rağmen, bir kurtarıcının geleceğine inanılır. Budizm’de asıl amaç; Nirvana’ya ulaşmaktır. Nirvana ise; ihtiyarlıktan, ölümden, dünya çilelerinden, arzu ve ihtiraslardan kurtulup yüceliğe ve huzura ermektir. Bir kimsenin Nirvana’ya ulaşabilmesi için “sekiz dilimli yol” denilen ve sekiz ilkeden oluşan ahlak kurallarına uyması gerekmektedir.

Budizm, dinî anlayış ve uygulama bakımından Japonya’ya özgü Zen Budizmi ve Tibet’e özgü Tibet Budizmi şeklinde iki farklı anlayış olarak yaşamaktadır.

Budizm, Tanrı kavramına karşı kayıtsız oluşları nedeniyle diğer dinlerden ayrılırlar. Mutlak güç sahibi, ezeli ve ebedi yaratıcı bir Tanrı’nın varlığını kesinlikle kabul etmezler. Onlara göre her şey değişmeye ve yok olmaya mahkûmdur.

Budizm’in varlığını inkar ettiği ikinci olgu ise ruhtur. Bu nedenle, ruh göçüne inanmazlar.