İrtidat ne demektir? İrtidat (irtidad) ne anlama gelir, irtidat etmek nasıl olur? İslam dininde ve diğer dinlerde irtidat hakkında bilgi.
İrtidat (İrtidad)
İrtidad, açık söz ya da davranışlarla dinden çıkma. İslamda, Müslümanlıktan çıkarak bir başka dini benimseme anlamında kullanılan irtidad terimine karşılık, bir başka dinden çıkarak Müslümanlığın benimsenmesine ihtida (doğru yola girme) adı verilir. Kişinin irtidad etmiş (mürted) sayılması için aranacak koşullar konusunda görüş ayrılığı vardır. Çocuklar ve aklı yerinde olmayanlar için irtidad söz konusu edilmez; genellikle sarhoşlar için de irtidad cezası öngörülmez. Zor ya da tehdit durumunda da irtidad geçerli sayılmaz.
Bütün İslam mezhepleri irtidadın cezasının ölüm olduğunda birleşirler. Ama bazı hukukçulara göre mürtede tövbe etmesi için bir süre tanınmalıdır. Kadınlar için de ölüm cezasının geçerliliği tartışmalıdır; örneğin Ebu Hanife’ye göre kadınlar öldürülemez. Öte yandan mezheplerin çoğuna göre eşlerden birinin irtidad etmesi evlilik birliğine son verir. Mürtedin tanıklığı geçerli değildir. Mürted mirasçı da olamaz; ölümünden sonra mallarının nasıl paylaşılacağı konusunda ise değişik görüşler vardır.
Hristiyanlıkta dinden çıkma (Latince ve Yunanca apostasia: Yunanca aphistasthai: “başkaldırmak”) heretiklikten (Yunanca hairesis: “seçme edimi”) ayırt edilir. Apostasia, vaftiz edilmiş bir kişinin Hristiyanlığı bütünüyle ve açıkça yadsıması, hairesis ise dinin yalnızca bir ya da birkaç öğretisini reddetmesidir. Hristiyanlığın ilk dönemlerinde, dindarlara yönelik kıyımlar sırasında kiliseden koptuktan sonra geri dönmek isteyenlere uygulanacak yaptırımlar önemli tartışmalara yol açtı. Sonraları ilk Hristiyan imparatorlar dinden dönenlere ilişkin kilise yasalarına resmi yaptırımlar da eklediler. 4. ve 5. yüzyıllardaki bazı ilahiyatçılara göre apostasia, zina ve adam öldürmek kadar ağır bir günahtı. Günümüzde de Katolik Kilisesi, görüşleri apostasia tanımına uyanları aforoz etme yetkisini Vatikan’a tanımaktadır.
Apostasia terimi geçmişte keşişlikten ve rahiplikten izinsiz ayrılanlar için de kullanılırdı.
