İnsanların günlük kalori ihtiyacı sabit midir? Günlük kalori ihtiyacı hangi durumlarda artar? Günlük kalori gereksinimi nedir, hesaplanması.
Kalori Gereksinimini Etkileyen Etmenler
İnsanın kalori gereksinimini belirlerken bazı kişisel özelliklerin dikkatle değerlendirilmesi gerekmektedir.
1. Yaş: Kalori gereksinimi ile yaşın çok yakından ilişkisi vardır. Genç yaştaki insanın organizması yaşlı birine göre çok daha fazla çalıştığından enerji gereksinimi de fazladır. Dolayısıyla genç yaşta kalori gereksinimi ileri yaştakilere göre daha çoktur.
2. Yapılan İş: Kalori gereksinimini belirleyen en önemli etkenlerden birisi de yapılan iştir. Masa başında oturarak iş yapan birisi ile bedeni gücü ile çalışarak iş yapan, iş yaparken çok güç kullanan bir kişinin gereksinim duydukları kalori miktarı çok farklıdır. Örneğin, masa başında çalışan birisinin 2000 kaloriye gereksinimi varken, bir inşaat işçisinin 3500-4000 kaloriye gereksinimi vardır.
3. Sağlık Durumu: Kalori gereksinimi ile kişinin sağlık durumu arasında da çok önemli ilişki vardır. Ateşli hastalıklardan sonra, hamilelik ve emziklilik gibi durumlarda gereksinim artar.
4. Cinsiyet: Kalori gereksinimi cinsiyete göre de farklılık gösterir. Kadınların organizmalarının fazla çalıştığı zamanlarda erkeklerden fazla kalori almaları gerekir. Ancak, özel durumları dışında kalori ihtiyaçları erkeklerden fazla olmamalıdır.
5. Mevsim: Kalori gereksinimi mevsimlere göre de farklılık gösterir. Soğuk kış günlerinde vücudun ısısını korumak için yaz aylarına oranla daha fazla enerji tüketilir.
6. İklim: Devamlı sıcak iklimde yaşayan insanlar ile soğuk iklimde yaşayanların kalori gereksinimi farklıdır.
Çağımızda, insanların kalori gereksinimi bilimsel metotlarla hesaplanarak cinsiyet, yaş ve meslek grupları için standart hâle getirilmiş, mevsimler ya da yaşanan yerin iklim şartlarına göre oluşan farklılıklar da hesaplanmıştır.
Özetleyecek Olursak;
1.Beslenme bilinçli olmalı ve kalori bilinçli alınmalıdır.
2.Kalori gereksiniminin yarısından fazlası karbonhidratlardan karşılanmalıdır.
3.Yağlardan sağlanan kalori, mutlaka alınan tüm kalorinin yarısından az olmalıdır.
4.Protein, yetişkinlerde daima az hesap edilmelidir.
Örneğin, ağır işte çalışan normal yapıda yetişkin bir erkek işçinin beslenmesindeki yiyecek dağılımı ve kalori hesabı şöyle olabilir:
87 g protein 87x 4 = 348 kalori
122 g yağ 122×9 = 1098 kalori
429 g karbonhidrat 429×4 = 1716 kalori
Toplam 3162 kalori
Mönüde kalori hesaplamalarını yaparken çok dikkat etmek gerekir. Örneğin, bir dilim ekmek denildiğinde değişik tip ve biçimdeki ekmeklerin dilim boyutlarının da farklı olabileceği düşünülmelidir. Protein hesap edilirken örneğin, et diliminin üzerinde bulunan ya da dokularına dağılmış yağı bilmek zordur. Bu gibi sebeplerle hesaplamalarda yanılma payı fazla olacaktır. Bunu en aza indirmek uygulayıcının anlayışına kalacaktır. Örneğin, diyetin bir ilim olarak kabul edildiği günümüzde çeşitli yiyeceklerin kalori değerleri mevsimlere ve çeşitli etkenlere göre gösterdiği farklılıkla birlikte pek çok kuruluş tarafından listeler hâlinde hazırlanmaktadır.
