Yenidoğan bebeğin yaşamındaki ilk üç ayında fiziksel ve motor gelişimi nasıldır? Bebekler ilk üç neler yapabilir, neler yapamaz?
Yaşamın ilk 3 Ayında Fiziksel ve Motor Gelişim
Yeterli bir bakım ve beslenme uygulanan bebeklerde ilk aylarda büyüme ve gelişme oldukça hızlıdır. Bu hızlı gelişim özellikle sinir sisteminde görülür. Yenidoğan bir bebek bir masa üzerine yüzükoyun yatırılırsa yüzünü bir taraftan diğer tarafa çevirebilir, boğulmaz (Tonik boyun refleksi). Dört haftalık olduğu zaman yüzükoyun yattığı yerden başını kaldırarak bir kaç saniye tutabilir. Dört haftalık bebekte ilk günlere oranla fleksiyon durumu daha hafifler.
Yenidoğan bebek yaşamın ilk günlerinde parlak ışıklı cisimlere bakışlarını fikse edebilir, fakat eşyaları görmez, görse de algılayıp değerlendiremez. İlk ayı doldurduğu zaman parlak cisimleri 180° den izleme yeteneğini kazanır. Göz küresi hareketleri de bebek büyüdükçe yüzeysel kısa hareketler yerine daha derin kuvvetli hareketlere dönüşür.
Yenidoğanda dokunma duygusu özellikle ağız çevresinde iyi gelişmiştir. 4-8 haftalık bebek sırt üstü yatarken ellerinden tutulup kaldırılırsa başı arkaya doğru düşer, dik tutulursa henüz boyun kontrolü olmadığı için baş omuza doğru hafif düşer. 12 haftalık bebekler ise boyun kontrolü başladığı için başlarım dik tutabilirler.
Yakalama refleksi 8. haftaya kadar devam eder ancak daha sonra göz ve ellerin koordinasyonu ile aktif yakalama gelişir, 12. haftalık bebek kendisine yaklaştırılan bir objeyi zorlukla yakalar.
Dört haftalık bebek boğazından bazı gürültülü sesler çıkarır. 8 haftalık olduğu zaman bazı sesli fonemleri çıkarabilir (a-i-o) ve kendisine yaklaşılır konuşulursa gülümser. 12 haftalık olunca sosyal ilişkiler sonucu gülümser, mutluluk ifade eden sesler çıkarır. 12 haftalık olduğu halde gülümsemeyen bebeklerde zekâ geriliği ya da ilgi eksikliğinden kuşkulanmalıdır. Üç aylık bebek annesini ya da ona devamlı bakan kimseyi tanır.
Bu ilk aylarda bebeğin annesi veya anne yerini tutan bir başkasının çocuğa verdiği sevgi ve güven duygusu çocuğun çevresine uyumu ve kişiliğini kazanmasında çok önemli rol oynar. Bu etkinin hayat boyu sürdüğü bir çok araştırıcılar tarafından ileri sürülmektedir.
Motor gelişim, fiziksel büyüme ve gelişme ile birlikte beyin-omurilik gelişimi sonucu organizmanın isteme bağlı olarak hareketlilik kazanmasıdır. Kilo artışı, boy uzaması ve kas gelişimine paralel olarak bebekte hareketlilik başlar. Bebek doğumdan önce de hareketlidir fakat bu istemli değildir.
Motor gelişim doğumdan sonra beyin omurilik gelişim sırasına göre baştan ayağa doğru (Sefalo kodal) sırayı izler. Çevredeki çeşitli uyanlara karşı tepki göstermeye başlar. Annesinin sesini duyar duymaz başını çevirir, parlak bir ışık karşısında gözler çevrilir, ses verir, hareket eder.
