D Vitamini nedir? D Vitamini ne işe yarar? D Vitamininin görevleri, eksikliğinde görülen rahatsızlıklar nelerdir, hakkında bilgi.
D Vitamini
D Vitamini; yağda eriyen ve organizmada depolanabilen en önemli vitaminlerden biridir. Vücut D vitaminini iki kaynaktan sağlar:
Kaynak: pixabay.com
1. Yiyeceklerden sindirim sonucunda bağırsaklar yoluyla emilerek alınır. Lenf sistemine geçer.
2. Güneş ışınlarının yardımı ile deride sentezlenir. Kana karışır. Karaciğerde toplanır. Karaciğer ve böbrekler D vitaminin aktivitesini sağlar.
3. D vitamini ön maddesi güneş ışığı ile aktivite kazanır.
D vitamini genellikle hormon gibi iş görür. Çalışmasında iki önemli hormon (parathyroid ve calciton hormonları) ile birlikte kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenler. Kemiklerin gelişimi için çok önemli olduğu madensel maddeler bölümünde açıklanmıştı. D vitamini kalsiyum ve fosforun besinlerden vücuda alınmasını ve kalsiyumun gerekli doku ve organlara ulaşmasını sağlar.
D vitamini kalsiyumun ince bağırsaklardan kana karışmasına yardımcı olmaktadır. D vitamini ince bağırsaklarda, kalsiyum taşıyıcı protein sentezi için gerekli enzimleri uyarmaktadır. Sentez edilen protein, kalsiyumu taşımaktadır. Kana geçen kalsiyum yine D vitamini yardımı ile kemiklere taşınmaktadır. Böylece kemiklerin ve dişlerin sertleşmesi mümkün olmaktadır.
D Vitamininin Yetersizlik Belirtileri
1.D vitamini yetersizliğine ait en büyük belirtiler iskelet sisteminde görülür. D vitamini alınmayınca kalsiyum işlevini yerine getiremez, bu hâl de iskelet bozukluklarına yol açar.
2.Raşitizm (rickets) daha çok çocuklarda görülen bir hastalıktır. D vitamini yetersiz alınınca, kemiklerin yumuşaması, kemik uçlarının ve eklemlerin genişlemesi, eklemlerde şişmeler, bacak kemiklerinin içe ya da dışa doğru yay biçimine eğilmesi şeklinde ortaya çıkar.
Ayrıca çocuklarda D vitamini eksikliğinin bir diğer sonucu gelişme bozukluğu şeklinde de görülür. Bebeklerde bıngıldaklar geç kapanır, dişler geç çıkar.
3.Osteomalacia, yetişkinlerde ve yaşlılarda D vitamini yetersizliğinde görülen bir hastalıktır. Kemiklerde ağrılı yumuşamalar olur. Kas zayıflığı ve enerji kaybı kemiklerle ilgili pek çok benzer sorunu da beraberinde getirir.
Dengesiz beslenenlerde ve güneş ışığından yararlanamayanlarda çok görülür. Hastalık tedavi ile geçer.
4.D vitamini yetersizliğine bazı kimseler daha yatkındır, bunlar;
- a. Yaşlılar,
- b. Devamlı evde oturanlar,
- c. Endüstriyel dumanın bulunduğu aşırı derecede kirli yerlerde yaşayanlar,
- d. Hızlı büyüme ve gelişme çağında olan bebekler ve çocuklardır.
D vitamini gereksinimin çok üzerinde alındığı zaman zehirlenme etkisi gösterir. Doktor kontrolü olmadan aşırı miktarda alınması sakıncalıdır.
