Ekinoks neye denir? Ekinoks tarihleri nelerdir? Gece ile gündüz ne zaman eşitlenir? Baharın ilk günü ne zamandır? Ekinoks nasıl oluşur?
Ekinoks, gök küresinde gök ekvatoru ile tutulum düzleminin kesiştiği iki noktadan her birine denir. Yerin dönme ekseni tutulum düzlemi ile 23,5 derecelik bir eğim yaptığından, Güneşin yıllık hareketi sırasında, yılda iki kez gök ekvatoru ile tutulum düzlemi kesişir. Bunlardan biri Güneş Balıklar takımyıldızında olduğunda 21 Mart dolaylarında gerçekleşir. Öteki ise bundan tam 6 ay kadar sonra 23 Eylül tarihinde olur. Güneş bu tarihlerde iki kez tam olarak ufkun doğu noktasında doğar ve batı noktasında batar.
21 Mart’ta gerçekleşene İlkbahar Ilımı (İlkbahar Ekinoksu) ya da Aries’in ilk noktası (Yaz Ekinoksu da denilir) adı verilir.
23 Eylül’de gerçekleşen ise Sonbahar Ilımı (Kış Ekinoksu) adı verilir.
İlkbahar ekinoksunda (ılımı), Güneş Ekvatorun güneyinden kuzeyine, Sonbahar ekinoksunda ise Ekvatorun Kuzeyinden Güneyine geçer. 21 Mart tarihi aynı zamanda Kuzey Yarımkürede ilkbaharın, güney yarımkürede ise Sonbaharın başlangıcı kabul edilir. 23 Eylülde bunun tersi olur. Ilım sözcüğünün latince kökeni olan ekinoks sözcüğü “eşit geceler” anlamındadır. Gündüz ve gece süresinin eşit olduğunu belirtmek için kullanılır.
Yani bir yıl içerisinde 2 gün gece ile gündüz birbirine eşit olur. Bunlar 21 Mart ve 23 Eylül günleridir ve hem güney yarım kürede hem de kuzey yarım küre de mevsim değişikliğini işaret eden günlerdir.
