Tatlandırıcı nedir, tatlandırıcı çeşitleri nelerdir? Tatlandırıcılar ne işe yarar, zararları ve kullanılan gıdalar nelerdir?
Tatlandırıcı Nedir? Zararları
Gıdalara tatlı bir lezzet sağlayan, şeker dışındaki katılan maddelere tatlandırıcılar denir.
Esanslar, şeker yerine kullanılan sakkarin ve siklamatlar, lezzetlerin kalıcılığını sağlayan glutamik asit tuzları ve vanilya, tuz, maydanoz, dereotu, soğan, hardal, sarımsak, salça, sirke, nane, biberler, kimyon, tarçın gibi baharatlar tatlandırıcı katkı maddeleridir. Şeker yerine kullanılanlar yapaydır.
| Katkı maddesi | Sağlık sorunu | Katılmasına izin verilen besinler |
| Sodyum guanilat (E 627)
Sodyum inosinat (E 631) |
Gut hastalığını şiddetlendirir. | Et ürünleri, et suyu tabletleri, soyalı ürünler, hazır çorbalar |
| Monosodyum glutamat (E 621) | Baş dönmesi ve çarpıntıya sebep olur. | Hazır çorbalar, et ürünleri, çerezler, patates cipsi, soslar |
Fruktoz tatlandırıcısı meyvelerde ve balda doğal olarak bulunmaktadır. Diyabetik ürünlerin yapımında da kullanılmaktadır. Bal, reçel, toz tatlandırıcı, bisküvi, çikolata ve helvalarda tatlandırıcı olarak kullanılır.
Yapay tatlandırıcıların sağlığa zararlı olduğu gerekçesiyle denetim altında, ilaç gibi satılması ve kullanılması önerilmiştir.
Şeker dışında 13 farklı yapay madde tatlandırıcı olarak kullanılır. Dünyada yıllık 15 bin ton tatlandırıcı yapay madde tüketilmektedir. Bu maddelerden en tanınmışı aspartamdır. Diğer tatlandırıcılara örnek olarak sakarin ve HFCS verilebilir. Tatlandırıcılar günümüzde ekmeğe sürülebilen peynirler gibi tatlı olarak algılamadığımız gıdaların içinde de yer almaktadır.
Çok kullanılan tatlandırıcılardan birisi de monosodyum glutamat (MSG) dir.
Monosodyum Glutamat (MSG)
Glutamik asidin sodyum tuzudur. Lezzet arttırıcı özelliği, laboratuvarda tesadüfen bulunmuştur. En çok kullanılan lezzet artırıcı maddedir. Çok az miktarda katıldığında bile gıda maddesinin lezzetini zenginleştirmekte ve az miktarda da et araması vermektedir. Özellikle, proteince zengin hayvansal ve bitkisel gıda ürünlerinde kullanılır. En çok et ve balık ihtiva eden dondurulmuş gıdalar, kuru karışım hâlindeki bütün hazır çorbalar ve çoğu konserve gıdalarında kullanılmaktadır. Glutamat olarak da bilinen MSG, genellikle fermantasyonla elde edilmektedir.
