Alman heykel sanatı dönemleri, eserleri ve ünlü heykeltraşları hakkında bilgi
Karolenj döneminden günümüze yalnızca, aslında Hıristiyan Geç Antik’ine yakın olan, özellikle kitap ciltlerinin fildişi kabartmaları olmak üzere küçük plastik eserler kalmıştır. Yeni başlayan roman üslubu ile birlikte, Otto döneminde yeni gerçeklik anlayışı doğdu: “Echternach’lı usta” fildişi çalışmaları ve Hildesheim’deki, Piskopos Bernward’ın atölyesinde yapılmış olan bronz katedral kapısı (1015). Dönemin başlıca eserleri, Köln Katedrali’ndeki tahtadan çarmıhta İsa heykeli (970) ve Essen Katedrali’ndeki altın Meryem heykelidir (1000). Bu dönemde kuyuculuk son derece gelişti.
Staufen dönemi sanatı. Alman heykelciliğinin en üstün eserleri bu dönemde gerçekleştirildi. Braunschweig Arslanı (1160), Hildesheim’deki St. Michael Kilisesi-Koro Bölümü kabartmaları (1186), Halberstadt Katedrali’ndeki İsa’nın Çarmıha Gerilmesi Grubu (1220) ve Freiberg Katedrali’ndeki Altın Kapı, dönemin roman üslubun-daki önemli eserleridir. Staufen döneminin şövalye ruhundan, biçimin klasik soyluluğuna doğru gelişmekte olan heykelciliğin en iyi eserleri Strasburg, Bamberg ve Naumburg katedralinde görülür (ünlü Bağışçılar Grubu). Bu eserlerin ustaları Fransa’da yetişmiş ve ordaki gotik katedrallerin yapımında çalışmışlardır.
Staufen dönemi plastik sanatının klasik eserleri, gotik üsluba geçiş döneminden kalmadır. Bunlar, tam anlamıyla Strasburg Katedrali batı portali-nin (1290) yan duvar figürlerinde ve Köln Katedrali koro bölümünün sütun figürlerinde (1310) görülür. 14. yüzyılın ikinci yarısında yeni bir gerçekçilik anlayışı ortaya çıktı. Bu anlayış Peter Parler’in eserlerinde güçlü biçimde görülür (Prag katedralindeki büstler; 1374-85).
Geç gotik dönem. 15. yüzyılın ortasından soma, Alman heykel sanatının ustaları açısından en zengin dönemdir. M. Pacher 1481’de St. Wolfgang Kilisesi mihrabını tamamladı. V. Stoss 1489’da Krakau’daki Marienkirche’nin mihrabını, B. Notke Stokholm’da St. Jürgen grubunu yaptı (1494). Würzburg’da çalışan Tilman Riemenschneider ağaç ve taş yontucusu olarak ünlüydü.
16. yüzyılda geç gotik heykelciliği son gelişmelerini gösterirken, bazı ustalar İtalyan Rönesansı’nı örnek alarak uyumlu ve aydınlık biçimler oluşturmaya çalışıyorlardı. Bu sanatçıların arasında önceleri gotik üslubu işleyen P. Vischer ve oğullan kendilerini gösterdiler. Nürnberg’deki dökümhanelerinde Sebald Mezar Anıtı’nı yaptılar (Nürnberg, St. Sebald, 1519). Yüzyılın ortalarına doğru büyük heykelde yaratıcı güçler azalmaya başladı. Buna karşın üstün nitelikli küçük heykeller ve el sanatlan çalışmalan sürdü.
Barok : Barok dönem heykelciliği Almanya’ da en önemli eserlerine üslubun geç döneminde (17. yüzyıl sonu, 18. yüzyıl başı) ulaştı. A. Schlüter 1896’da Berlin’de Büyük Kurfürst’ün (seçici) altı heykelini, B. Permoser, Dresden’de Zwinger’in heykel süslerini ve görkemli azizleri yaptı (1725). G. R. Donner, Viyana’da Neuer Mark’taki çeşme figürlerinin yaratıcısıydı (1737-1739). Kardeşiyle birlikte kilise heykelleri yapan E. Q. Asam (Rohn 1717-1725; Weltenburg 1721-1736) dönemin öteki ünlü yontucularındandır. En çok Bavyera’da yayılmış olan rokoko heykelciliğinin en ünlü ustaları, J.B. Straub ve I. Günther’dir.
Klasikçilik döneminin en önemli Alman heykelcisi, Berlin’de eserler veren G. Schadow’dur (Mark Dükünün Mezarı, 1790-1791). D. Chr. Rauch (Berlin, Büyük Friedrich’in Atlı Heykeli, 1839-1851) ve öğrencileri, G. Schadow’un üslubunu ve sanat görüşünü izlediler. 19. yüzyılda özellikle anıt siparişleriyle uğraşmakta olan yontucular gittikçe bayağı bir gerçekçiliğe gömüldüler. Klasikçiliğin son ünlü ustası A. von Hildebrand’dır (Wittelsbach Çeşmesi Münih, 1891-1895), 20. yüzyılın başında G. Kolbe, Rodin’in etkisinde büstler ve çıplak figürler yaptı. Ekspresyonizm (dışavurumculuk) heykele yeni olanaklar getirdi. W. Lehmbruck, ince, zarif ve stilize edilmiş çıplak kadın figürleri yaptı. Lehmburuck’un, Barlach’ın, E. Scharffın, G. Marck’ın ve E. Matare’nin eserleri gelecek kuşakları hiç etkilemedi. Yeni kuşak daha çok H. Moore, H. Arp ve C. Brancusi’yi örnek aldı.
Almanya’da demir ve çelik heykelciliğine H. Uhlmann başladı. Yeni sanatçı kuşağının metal heykelcileri N. Kricke, B. Meier-Denninghoff, F. Werthmann, J. Hiltmann, E. Hauser’dir. Daha çok robotlar ve hareketli otomatlar üretmekte olan Baselli J. Tinguely, Paris ekolündendir. H. Mack, H. Goepfert, G. Uecker ve O. Piene, Düsseldorf Zero grubuna üyedirler. Önceleri ressam olan Z. Kemeny, metal kabartmalarıyla tanındı. İsviçreli A. Giacometti çubuk biçimli figürleriyle dünyaca üıje kavuştu. Mimar ressam ve heykelci olan M. Bili, somut sanatın öncülerindendir. Viyanalı F. Wotruba’nın blok plastikleri çoğunlukla bronzdandır.
