Sedimantasyon nedir? Sedimantasyon nasıl ölçülür, ne işe yarar, hızı kaç olmalıdır? Sedimantasyon ne anlama gelir, hakkında bilgi.
Sedimantasyon; Bazı hastalıkların tanınmasında büyük yardımı olan bir kan inceleme usulüdür. Esası kısaca şudur:
Kanda bulunan alyuvarlar, kanın sıvı kısmı ile kaba dağılma denilen bir düzen meydana getirirler. Bu gibi düzenler, çoğunlukla, oynaktır: Özgül ağırlığı daha büyük olan parçalar daha hafif olanların ortamından ayrılarak, belli bir hızla dibe doğru çökerler. Bu çökme hızı parçacıkların birbirleriyle birleşerek daha büyük parçalar haline geçmesiyle hızlanır. İşte sedimantasyon (çökme) denen bu olay kanda da meydana gelir. Alyuvarların her biri, negatif elektrik yüklü olduklarından, birbirlerini iterler, özgül ağırlıkları plâzmanın özgül ağırlığından çok olmasına rağmen büyük parçalar meydana getiremediklerinden yavaş yavaş çökerler.
Bu olaydan tıpta bazı hastalıkların vücut üzerindeki etkilerini anlamak bakımından faydalanılır. Alyuvarların sedimantasyon hızını ölçmek için hastadan aç karnına kan alınır, bu kana pıhtılaşmasını önlemek için sitrat karıştırılır. İnce uzun tüplere konur, yarım saat, bir, iki hattâ yirmi dört saat sonra, çöken alyuvarlar üzerinde kalan plâzma sütununun uzunluğu ölçülür.
Normalde sedimantasyon hızı birinci saatte erkeklerde 2-5 mm., kadınlarda 7 mm.; ikinci saatte erkeklerde 9 mm., kadınlarda 12 mm.; yirmi dört saatte erkeklerde de, kadınlarda da 55 mm.’dir. Henüz bilinmeyen bir nedenden ötürü bazı hastalıklarda, meselâ tifo, tifüs, verem gibi mikroplu hastalıklarda, romatizmada, kanserde sedimantasyon 1 saatte 65 mm.’ye, gebelikte de 35 mm.’ye kadar yükselir. Bu olaya sedimantasyonun hızlanması denir. Böylece, bir hastalık sırasında hızlı sedimantasyona rastlanması, sedimantasyonu hızlandırıcı hastalıklar göz önünde tutularak, teşhis kolaylığı sağlamaya yarar.
